0-24 Ay Lisan Gelişimi
Bebeklerde lisanı öğrenme doğumla birlikte başlar. Bebek doğduktan sonra etrafındaki sesleri işitmeye, konuşmaları farketmeye başlar. Birinci 2 yıl alıcı lisan gelişimi açısından çok değerlidir. Araştırmalar bu devirde lisan gelişimi açısından desteklenen bebeklerin birinci sözcükleri çıkarma ve konuşmaya geçişlerinin daha rahat olduğunu göstermiştir. Çocukların lisan kazanım suratları birbirinden farklı olabilir lakin lisan gelişiminde takip ettikleri sıra birebirdir. Bebekler;
0-3 ay ortasında,
- Ağlama, hapşırma, öksürme üzere sesler çıkarır.
- Doğumdan sonra birinci 3 hafta farklılaşmamış sesler çıkarırlar. Bunlar ekseriyetle refleksif seslerdir. İkinci üç haftalık devirde ise bebek farklılaşmış sesler çıkarmaya başlar ve ebeveyn ya da bakım veren tarafından bebeğin hangi sebeple sesi çıkardığı anlaşılabilir (Örneğin bebeğin ne için ağladığı) .
- Rastgele sesler çıkarır.
- a,u,o seslerini uzatır.
- s,k,g üzere damak-gırtlak seslerini çıkarabilir.
3-6 ay ortasında,
- Ses düzeneği üzerindeki denetimini arttırır.
- aaauuu üzere bildiği ünlüleri birleştirir.
- 6. aya hakikat dudak sesleri gelmeye başlar ve ünlülerle birleştirir (ba-ma gibi).
- Hoşnutluğunu belirten sesler çıkarır ve bu sesleri taklit eder.
- “cee-ee oynayabilir
- P,b,m üzere dudak sesleri artar.
6-9 ay ortasında,
- Çıkarttığı sesleri yavaş yavaş hece tekrarına dönüştürmeye başlar.
- Ba-ba ma-ma üzere ünlü ünsüz birleşimleri yapar.
- Hayır / Bye Bye üzere reaksiyonları anlar.
- Dikkat çekme, toplumsallaşma, hoşnutluk verici bir durumda sesin tekrar ortaya çıkarttığı görülür.
- Taklit mahareti artmıştır. Çıkarabildiği seslerle seslenince taklit edebilir.
9-12 ay ortasında,
- Farklı heceleri birleştirmeye başlar, kolay heceleri söyleyebilir.
- İnsan seslerini taklit edebilir.
- Konuşmayı taklit edebilir.
- Anne-Baba üzere sözcükleri çıkarabilir.
12-18 ay ortasında,
- Gerçek konuşmaya geçiş başlar
- Sözcük dağarcığı 1-30 ortasındadır.
- Kolay yönergelere uyabilir.
- Bye bye yapabilir.
- İsmine karşılık verir.
- Anladığı söz sayısı söylediğinden daha fazladır.
18-24 ay ortasında,
- İki sözcüklü cümle kurabilir.
- Bildiği bireylerin isimlerini, objelerin isimlerini bilir.
- Yarı anlaşılır bir konuşması vardır.
- Hareketlerle anlatımdan çok sözcüklerle anlatmaya başlar.