“Ben on yaşındayken bir arkadaşım, burnumun berbat olduğunu söyleyip dururdu. Artık yetişkin bir beşerim. Bir mesleğim, toplumda yerim var, birden fazla kişi ortalamanın çok üstünde bir güzelliğimin olduğunu söyler lakin, ben hala nahoş olduğumu düşünüyorum ve sanırım bu hiç düzelmeyecek! Estetik ameliyatlara karşıyım, yoksa bugün randevu alıp bıçak altına yatardım.”
“Arkadaşı bizim kızın mahrem fotoğraflarını bulmuş ve kendi telefonuna göndermiş. Artık onu tüm okula, hatta internette yayınlayarak herkese rezil etmekle tehdit ediyor. Geçen gece elinden bıçağı güç aldım, canına kıyacakmış yavrum!”
“Şu iki kesici dişi yok ya… Teneffüste iki yaş büyük ve çok daha büyük üzere duran bir çocuk, oğlumun saçından tutup tekraren yere vurmuş. Daha evvel de tekraren vurmuş ancak, bize söylememiş. Çocuğum ağzı, yüzü kan içinde konuta geldi, dişleri kırılmış ve çok makus durumdaydı, çektirmek zorunda kaldık. Şimdilik bir umut kalıcı dişlerin tekrar çıkmasını bekliyoruz. Yoksa 18 yaşına kadar kalıcı diş yaptıramıyormuşuz. Yazık yavrum, sorduğunda ‘Çıkacak oğlum, sabırlı ol!’ diyorum, o duymasın diye gidip yan odada ağlıyorum.”
“Kızımı hiç ortalarına almıyorlar. O da ne yapsın, güya bir arkadaşı var diye, kız ne istese veriyor: Beslenmesinden harçlığına kadar… Fark ettiğimde neye uğradığımı şaşırdım. Bize söylemiyor, veli toplantılarında öğretmenler bir şey demiyor, ne bilelim!”
Bu sözler teğe bir duyduğum yakınmalar ve eminim size de çok tanıdık gelmiştir. Aslında birçok zorlukla baş etmek durumunda kalan çocuk ve ergenlerin karşı karşıya kalabildiği bir tehlike akran zorbalığı. Birden fazla vakit fark edilmeyen ya da önemsenmeyen lakin, çok büyük yıkımlara sebep olabilen bir sorun.
Fiziksel, toplumsal, sözel ya da teknolojik aletlerin, bilhassa akıllı cep telefonlarının hayatımıza girmesiyle artan siber akran zorbalığı görülebilmektedir.
Fiziksel akran zorbalığı fark edilmesi tahminen de en kolay olanıdır. Genelde yaşça büyük ya da fizikî olarak daha güçlü çocuk ya da çocuklar tarafından fizikî şiddet uygulanabilir. Görünür yara-bere olunca fark edilebilir en azından. Zira muhtemelen, çocuğunuz korkup size söyleyemeyecektir.
Sosyal olarak dışlama, küme içine ve oyunlarına almama da toplumsal akran zorbalığıdır. Çocuk ya da ergen de, kendini eksik, hatalı, hatalı… hissedebilir, ya büsbütün içine kapanır ya da kümenin içine girebilmek için kendinden çok fazla ödün verir.
Sözel akran zorbalığına maruz kalmayan çok az kişi vardır herhalde. Dalga geçmek, lakap takmak, rastgele bir fizikî durum ya da sorunu lisana dolama, varsa kişisel farklılıklar nedeniyle dışlanma…
Siber akran zorbalığı ise mahrem ya da komik, çocuğun ya da gencin görülmesini istemediği imgeleri yaymak, bununla tehdit etmek, toplumsal medyadan dışlamak, hakkında dedikodu yaymak, iftira atmak formunda olabilir.
Akran zorbalığı berbat hissetmekten travmaya, kilosuyla dalga geçilen bireyde yeme bozukluklarına (Anoreksiya, bulimiya, tıkınırcasına yeme), nahoş hissedip daima estetik ameliyatlar ve kozmetiğe para yatırmaya, bağımlılık yapacak alkol ya da husus kullanımına hatta intiharlara sebep olabilir.
Peki ebeveyn olarak ne yapabilirsiniz? Çocuğunuzla irtibatınızı baştan beri uygun tutmak, kendini tabir etmesini sağlamak, rastgele bir akran zorbalığı durumunda kendini söz etmesi açısından çok değerlidir. Bu türlü bir durumda katiyetle çocuğunuzu suçlamadan dinleyin ve lütfen sorunu çözmeye çalışın. Okul arkadaşıysa öğretmen, rehber öğretmen, okul idarecisi, komşuysa ebeveynlerle irtibata geçin. Tanımadığınız birileri sokakta çocuğunuza akran zorbalığı uyguluyorsa, gereğince inançlı bir ortamda olmasını sağlamaya çalışın.
Nasıl baş edeceğinizi bilemiyor, zorlanıyor ya da çocuğunuzla irtibat kuramıyorsanız da bu bahiste çalışan bir terapistten takviye alabilirsiniz.
