KEMAL ONUR ATALAY
Aksaray Kırşehir Eczacı Odası Lideri Fatih Özçiftçi, “Üç eczaneden biri kapanma riski ile karşı karşıya. Kira maliyetleri çok arttı. Bunun yanında elektrik, doğal gaz, taban fiyat, bu çeşit girdilerin önemli formda artması maalesef eczacılarımızı sahiden güç durumda bırakıyor. İnşallah hiçbir eczacımız bu durumla karşılaşmaz” dedi.
Fatih Özçiftçi, eczacıların ekonomik kriz nedeniyle yaşadıkları sıkıntıları ANKA Haber Ajansı’na anlattı. Özçiftçi, “Biz, ilaçtaki artırımın vatandaşın ilaca ulaşımını engellemesini istemiyoruz. İlaç ucuz olmalı, ulaşılabilir olmalı. Artırımdan öte, ilaç fiyat kararnamesi katiyen değiştirilmeli” diye konuştu.
“İLAÇTAKİ FİYAT BEKLENTİSİ ARTTI”
İthal ilaçlar nedeniyle dolar kurundan etkilendiklerini belirten Fatih Özçiftçi, şunları söyledi:
“Bunun birkaç nedeni var. Yılda bir kere şubat ayında, euro kur fiyatlarına nazaran ilaç fiyatları belirleniyor. Aslında bakarsanız her yıl euro şimdiki fiyatlarından ötürü firmaların piyasaya az ilaç vermesinden, arzdaki meşakkatten ötürü bu sorunları yaşardık lakin bu sene bunu kat kat fazla yaşadık. Bunun sebebi de içinde bulunduğumuz enflasyonun getirdiği, euro kurunun yanında ambalaj ve şişe fiyatlarının artması. Ayrıyeten minimum fiyatın belirli oranda yükselmesi, doğal gaz, elektrik yakıt masrafının çok çok artması da ilaçtaki fiyat beklentisini çok çok artırdı. Bu yüzden ilaç firmalarının yaşattığı arzdan ötürü nitekim biz de badire yaşadık.
“SON 30 YILIN ARTIRIMI GELDİ İLAÇLARA”
Şubat ayında, tahminen de son 30 yılın artırımı olarak ilaca yüzde 37 oranında artırım geldi. Bu artırım da maalesef belirtmiş olduğum masraf kalemlerinin fazla artması nedeniyle ilaçtaki tedarik meselesini çözmedi. Şu anda haziran ayındayız, şubat ayına altı ay daha var, yeniden maalesef ilaca ulaşımda sorun yaşıyoruz. İlaç firmaları, yüzde 75 oranında tekrar artırım yaptığını devlete ilettiler. Biz ilaçtaki artırımın vatandaşın ilaca ulaşımını engellemesini istemiyoruz. İlaç ucuz olmalı, ulaşılabilir olmalı. Artırımdan öte, ilaç fiyat kararnamesi katiyetle değiştirilmeli. 2009 yılından beri ilaç fiyat kararnamesinde hiçbir değişiklik yapılmadı. Senede bir yapılan euro kur incelemesi tekrar gözden geçirilmeli. Gelecek artırım oranı, seneye dört-beş defa halinde yayılmalı. Biz de bu zorlukları yaşamamalıyız, hastaların ilaca erişimini kolaylaştırmalıyız.
“KENDİ İLACIMIZI ÜRETMELİYİZ”
Her kümede yaşadığımız badireler var. Yerli ilaç kümelerinde dahi kasvetler yaşamıştık, şişe ve ambalaj maliyetlerinin artmasından. Lakin şu an daha çok ithal kaynaklı ilaçlarda derdimiz var. Bunun da sebebini maliyetler, euro kuru, yurt dışında kıymetli olmasından ötürü ülkemize az gelmesi olarak söylüyor firmalar, bu formda iletiyorlar. Buradan da aslında çıkartacağımız dersler var. Kendi ilacımızı üretmeliyiz. Ulusal ve yerli ilaca daha fazla değer vermeliyiz.”
“İLACA GELEN ARTIRIM VATANDAŞI DİREKT ETKİLİYOR”
Türkiye’de ‘eşdeğer uygulaması’ yapıldığını hatırlatan Fatih Özçiftçi, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“İlaca gelen artırım, vatandaşı direkt etkiliyor. İlaca artırım geldikçe, ülkemizde ‘eşdeğer uygulaması’ var, en ucuz ilacın yüzde 5’ine kadar devlet karşılıyor, daha fazlası vatandaşın cebinden çıkıyor. Elaca artırım geldikçe olağan vatandaşın cebinden çıkan para artıyor; bu nedenle direkt yansıması var. Vatandaşın bize reaksiyonu oluyor, zira bir reçete kaleminde eczacının tahsil ettiği bir reçete iştirak hissesi var. İki; muayene iştirak hissesi var. Üç; ilaç iştirak hissesi var. Dört; ilaç farkları var. Birden fazla ilaç kalemi var. Reçete iştirak hissesi ve muayene iştirak hissesi bizim büsbütün aracı olduğumuz bir fiyat. Biz, vatandaştan, hastadan alıyoruz, devlete iletiyoruz. Bu nedenle buradaki fiyatlar birikmiş oluyor. Vatandaş da bunu ödemek istemiyor ya da zorlanıyor; bu durumda önemli zorluk yaşıyoruz. İkinci yaşadığımız zorluklardan bir tanesi de bizim Toplumsal Güvenlik Kurumu’na bir aracı durumumuz var. İlaç firmalarından aldığımız ıskontonun, bizim üzerimizden Toplumsal Güvenlik Kurumu’na yansıtılması gerekiyor. Bu, yüzde 40’lara varan, kimi ilaçlarda yüz lirada 40 lira dahi olabiliyor. Artık firmalar, artırım alamayınca ya da ilaçların fiyatlarının bedelini bulamayınca devlete yapması gereken 40 liralık iskontoyu ya büsbütün yapmıyor ya da eksik oranda veriyorlar; bu da vatandaşa yansıyor. Yani 40 liradan ne kadar az verilirse bu vatandaştan tahsil ediliyor maalesef.”
“ENJEKTÖR MALİYETLERİ YÜKSELDİ”
Hastaların, daima kullanmaları gereken birtakım sarf hususlarında de zorlandığına dikkat çeken Özçiftçi, “Enjektör maliyetleri 1 liranın üzerine çıktı. Toplumsal Güvenlik Kurumu yalnızca 17 kuruş ödüyor, bu bir maliyet. Stripler, diyabet hastalarının kullandığı iğne uçları, hasta bezleri, bunlar maalesef son periyotta çok artırım aldı. Yüzde 300’e yakın fiyat artışları oldu. Bunların ulaşımında bir badire yok fakat eczacılarımız bunlardan fark almak zorunda kalıyor. Bu da vatandaşa yansıyor olağan ki” dedi.
“ÜÇ ECZANEDEN BİRİ KAPANMA RİSKİ İLE KARŞI KARŞIYA”
Eczacıların maliyetler nedeniyle kepenk kapatma düzeyine geldiğini söyleyen Fatih Özçiftçi, şöyle konuştu:
“Aslında bunlar, genel itibariyle bahsettiğim bahisler ile alakalı sarfiyat maliyetlerinin çok artmasından kaynaklı tüm Türkiye’de de kentimizde de haber olan bir bahis var. Üç eczaneden biri kapanma riski ile karşı karşıya. Kira maliyetleri çok arttı. Bunun yanında elektrik, doğal gaz, minimum fiyat, bu çeşit girdilerin önemli biçimde artması maalesef eczacılarımızı sahiden sıkıntı durumda bırakıyor. İnşallah hiçbir eczacımız bu durumla karşılaşmaz. Net bir sayı vermem mümkün değil, fakat bir gelir olarak eczacılarımız önemli sıkıntı durumda. 2021 yılının ekim ayında bir kutu ilaç, vatandaşımızın çok fazla kullandığı bir ağrı kesici 13 liraydı. O günün akaryakıt fiyatıyla karşılaştırırsak 1,7 litre akaryakıt ediyordu. Bugün o ilaç 18 lira oldu. Maalesef 0,6 litre akaryakıt alabiliyoruz, bir kutu tıpkı ilacı sattığımızda.
“İLAÇ FİYAT KARARNAMESİ MUTLAKA DEĞİŞMELİ”
Daha evvel de daima söyledik; ilaç fiyat kararnamesi muhakkak değişmeli. 2009 yılından beri bu husus hakkında rastgele bir halde değişiklik olmadı. Bu husus hemen düzeltilmeli. İkincisi; pandemiyle birlikte tüketimi çok fazla artan besin destekleri var. Besin destekleri hiçbir formda denetimsiz kullanılmamalı. ‘Bitkisel’ denilip, ‘zararsız’ denilip kullanılan bir algı var. Katiyen bu türlü değil. Doktor tarafından tavsiye edilip eczacılar tarafından verilmeli. Bu, çok kıymetli bir husus. Bir başka husus, üniversitelerde çok fazla eczacı fakültesi var. Eczacı olmayan, öğretmen olmayan fakültelerimiz var ne yazık ki. Bunların hepsi birbiri ile irtibatlı bahisler. Bu bahislerin düzeltilmesi bizler için çok yararlı olacaktır.”
