İçişleri Bakanlığı’nın 27 günlük sokağa çıkma kısıtlamasını içeren tam kapanma genelgesinde açıkça belirtilmemesi nedeniyle tartışma konusu olan “alkollü içki satışı”na CHP’li birtakım belediyelerin de dayanak verdiği iddası tartışmayı büyüttü. Lakin birtakım vilayet hıfzısıhha konseyi kararlarına belediye liderlerinin onay vermemesine rağmen, kararların “oybirliğiyle” alındığının duyurulduğu ortaya çıktı.
CHP’nin mahallî idarelerden sorumlu genel lider yardımcısı Seyit Torun, birinci anda iki belediye liderinin “rutin işlem” fikriyle yasak kararını onayladığını, altı belediye liderinin ise imzasının bulunmadığını ve bununla ilgili açıklamaların da yapıldığını söyledi.
İçki satışı yasağı kararına imza atan Çanakkale Belediye Lideri Ülgür Gökhan ise BBC Türkçe‘ye yaptığı açıklamada, İçişleri Bakanlığı genelgesinde yasak kararı olmadığının anlaşılması üzerine, vilayet hıfzısıhha şurası kararından imzasını çekeceğini açıkladı.
Tartışma nasıl başladı?
İçişleri Bakanlığı’nın koronavirüs salgını nedeniyle 81 vilayet valiliğine gönderdiği genelgede, içki satışına ait bir karar olmaması ve “sözlü” olarak İçişleri Bakanı’nın daha evvelki kısıtlamalarda olduğu üzere içki satışının inhisar büfeleri ve marketlerde satışının yasak olduğunu açıklaması tartışma yarattı.
Başta Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Lideri Bendevi Palandöken olmak üzere, birçok hukukçu ve esnaf meslek örgütü temsilcisi, genelgede olmayan bir düzenlemenin uygulanamayacağını belirterek, içki satışı yasağına esnafın uymayacağını duyurdu. Lakin, bu defa vilayet hıfzısıhha konseylerinden, kısıtlama boyunca içki satışı yasağının “oybirliğiyle” alındığına ait kararlar kamuoyonu duyuruldu.
Bu vilayetlerden sekizinde ise ise vilayet hıfzısıhha heyeti üyesi olan CHP’li belediyediye liderlerinin da onayının olduğu savı toplumsal medyada paylaşıldı.
CHP idaresinin 17 gün boyunca içki yasağına karşı tavır açıklamasına rağmen İzmir, Eskişehir, Tekirdağ, Çanakkale, Bolu, Kırklareli, Aydın ve Bilecik belediyelerinin, vilayet hıfzısıhha kararlarına onay verdiğine ait paylaşımlar yapıldı.
CHP Genel Lider Yardımcısı Torun: Rutin süreç olarak düşünmüşler
CHP’nin lokal idarelerden sorumlu Genel Lider Yardımcısı Seyit Torun ise yalnızca iki belediye liderinin, Eskişehir Büyükşehir ve Çanakkale Belediye Liderlerinin, akşam saatlerinde gelen kararı “rutin işlem” diye düşünerek onayladığı bilgisi aldıklarını söyledi:
“Gördüğümüz kadarıyla birinci kademede iki belediyemiz imza atmış. Sanıyorum, rutin karar diye akşamüzeri getirilen kararları imzalamışlar. Lakin başka ismi geçen belediyelerimiz zati açıklama yaptılar, bu kararlarda imzamız yok diye.”
Belediye liderlerinin süreçlerine direkt karışmalarının mümkün olmadığını beliren Torun, “Biz belediye lideri arkadaşlarımızla da konuştuk, elbette kendiniz karar verirsiniz, lakin hassasiyetimizin olduğunu bilin’ dedik. Daha sonraki süreçlerde de de bu mevzu gündeme gelince belediye liderlerimiz hassas davrandı, kararları imzalamadılar” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Soyer: Toplantıya katılmadık
Vilayet hıfzı sıhha heyeti kararının “oy birliği” ile alındığı açıklamasının yapıldığı vilayetlerden olan İzmir’in CHP’li Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer ise kelam konusu kararın alındığı toplantıya katılmadıklarını söz etti.
BBC Türkçe‘ye konuşan Soyer, “Neden bu türlü bir açıklama yapıldı sahiden bilmiyoruz fakat bizim imzalamamız kelam konusu değil. Biz çok net olarak insanların ömür usulüne müdahale edecek hiçbir kararın ardında durmayız. Ne orucuna, ne cümbüşüne, keyfine müdahil olmayız. O nedenle orada durduk zaten” görüşünü lisana getirdi.
Soyer, toplantıya da bu nedenle katılmadıklarını söz etti.
Çanakkale Belediye Lideri Gökhan: İmzamı geri çekeceğim
Çanakkale Belediye Lideri Ülgür Gökhan ise kendisinin de imza attığı vilayet hıfzısıhha konseyi kararındaki içki satışına ait yasak kararının İçişleri Bakanlığı genelgesinde yer almadığını, kararı imzaladıktan sonra fark ettiğini tabir etti. Daha evvelki sokağa çıkma kısıtlamaları sürecinde, yasak kararlarının genelgede de yer aldığı için kendisinin de emsal bir kararın devamı niteliğinde olduğu niyetiyle kararı imzaladığını belirten Gökhan, karardan imzasını çekeceğini söyledi:
“Gece 10’da konutuma imzaya geldiler. Ben de 7770 sayılı genelge içinde var niyetiyle elbette var olan yasağı devamı niteliğinde diye imza attım. Ancak baktım ki 7770 sayılı genelgede bu yasak yok. Ben de hafta içinde alkollü içki satışının engellenmemesi için şerhimi koyacağım. Yani vilayet hıfzı sıhha kararından imzamı geri çekeceğim.”
Heyet kararları nasıl paylaşıldı?
İçki satışı yasağını da içeren vilayet hıfzı sıhha konseyi kararlarının kimileri, üyelerin “ıslak imzası”nı da içerecek halde kamuoyuyla paylaşılırken, kimilerinde üyelerin imza yeri boş yahut birtakım üyeler onay vermemesine rağmen kararların “oybirliğiyle” alındığı duyuruldu.
Kırklareli Vilayet Hıfzı Sıhha Şurası’nın 30 Nisan 2021 tarihli içki satışının yasaklanmasına ait kararına, toplantıya konsey üyesi olarak katılan Kırklareli Belediye Lider Vekili Arda Kolcular, “İmzadan imtina ediyorum” şerhi düşerek kararı imzalamadı. Anca buna rağmen kararın “oybirliği” ile alındığı duyuruldu.
İzmir, Eskişehir’in de ortalarında bulunduğu vilayetlerde kararlar imzacıların ismine yer verilmeden duyurulurken; Bolu Vilayet Hıfzısıhha Konseyi kararında, konsey üyelerinin isimleri ile birlikte kararların “oybirliğiyle alındığı” tabir edildi.