Bunama, Demans, Alzheimer Hastalığı Tabirleri Ne Manaya Gelmektedir?
Bu bahiste önemli bir baş karışıklığı göze çarpmaktadır. Halk ortasında kullanılan bunama sözünün latince karşılığı demans sözüdür. Hastalık boyutunda unutma manasına gelmektedir. Alzheimer ise bunamanın (demansın) en sık görülen bir alt tipidir.
Bunama ile Yaşlılık Unutkanlığının Farkı Nedir?
Bunama; hafıza, öğrenme, ahenk, lisan işlevleri ve kişilik üzere zihinsel işlevlerin bozulması ile karakterize, toplumsal ve iş hayatını etkileyen, çoğunlukla geri dönüşsüz ilerleyici bir beyin hastalığıdır. Olağan yaşlanma sürecinde beyin işlevleri bir ölçü geriler. Bunama ile ayrımında en düzgün kriter kişinin kendi işlerini yardımsız olarak yapabilmesidir. Fizikî hastalığı olmadığı halde günlük ömür aktiviteleri (yemek yeme, giyinme, temizlenme vb.) için bile yardım gereken hastalarda bunama düşünülmelidir.
Bunamanın Öbür Nedenleri Nelerdir?
Ciddi hafıza sorunu yaşayan bir şahısta öncelikle bu durumun altında yatan bir neden var mı bunun araştırılması gerekir. Bu stil bunamalara sekonder bunama ismi verilmektedir. Bu türlü bir durumun varlığında nedene yönelik tedavi son derece yüz güldürücü olabilmektedir. Bu nedenler ortasında beyin damar hastalıkları, enfeksiyonları, travmaları, B12 vitamin eksiklikleri, olağan basınçlı hidrosefali, beyin tümörleri üzere durumlar sayılabilir. Makul bir nedenin olmadığı tipe ise primer bunama ismi verilmektedir. Bu guruptaki bunamalarda ise kesin bir tedavi yoktur. Bunamanın en sık nedeni Alzheimer hastalığıdır.
Alzheimer Hastalığı Kimlerde Daha Sık Görülür?
*Alzheimer hastalığı en sık 65 yaş üzerinde görülmektedir. Yaş ilerledikçe sıklık besbelli olarak artmaktadır.
*Kadınlarda daha sık görülmektedir. Kadınlık hormonunun (östrojen) rolü suçlanmakla birlikte kesin değildir.
*Birinci derece yakınında Alzheimer hastası bulunanlarda risk olağana nazaran 4 kat daha fazladır. *Eğitim düzeyi düşük olanlarda risk daha fazladır.
*Boksörlerde olduğu üzere uzun mühlet başa alınan darbeler riski arttırmaktadır. *İleri yaşta yapılan doğumların riski arttırdığına dair yayınlar bulunmaktadır. Alzheimer Hastalığında Beyinde Ne Olmaktadır?
Beyinde belli bölgelerde önemli biçimde hücre kaybına bağlı olarak küçülme (serebralatrofi) olmaktadır.
Alzheimer Hastalığında Seyir Nasıl Olmaktadır?
Alzheimer hastalığında hafıza sorunu sinsi biçimde yavaş olarak ilerler. Ani olarak ortaya çıkan yahut kısa müddette ilerleyen hafıza sorunu Alzheimer hastalığında olmaz.
Teşhis Nasıl Konulmaktadır?
Alzheimerin kesin teşhisi beyinden kesim alınıp (biyopsi) kıymetlendirilmesi ile mümkündür. Fakat bu mümkün değildir. Günlük pratikte hastanın ve yakınlarının anlattıkları, nörolojik muayene, laboratuvar tetkikleri ve beyin işlevlerini pahalandıran testler ile teşhis konulmaktadır.
Laboratuvar Tetkikleri Neyi Gösterir?
MR, tomografi üzere görüntüleme tetkiklerinde beyindeki küçülme gösterilebilmektedir. Kan tetkiklerinde B12 eksikliği, tiroid işlev bozukluğu, metabolik bozukluklar üzere altta yatan diğer nedenlerin varlığı gösterilebilir.
Doktor Babama/Anneme Alzheimer Teşhisi Koydu. Ancak Eski Olayları Benden Daha Âlâ Hatırlıyor. Teşhis Yanlış mı Yoksa?
Bu hastalıkta unutkanlık öncelikle yakın hadiselerdedir. Hastalık ilerledikçe eski hadiseleri hatırlamada da zahmetler olur. Yani hasta sabah kahvaltı yaptığını unutur fakat ilkokul öğretmeninin ismini, askerde yaşadıklarını çok hoş hatırlar. Bu durum hasta yakınlarının başını sıklıkla karıştırmaktadır.
Alzheimer Hastalığında Tedavi Var mı?
Kesin bir tedavi yok. Lakin hastalığın seyrini yavaşlatma yahut durdurmaya yönelik ilaçlar mevcuttur. Ayrıyeten ortaya çıkabilecek uyku bozukluğu, çok sonluluk, halüsinasyonlar üzere durumların da tedavisi yapılabilmektedir.
