YUSUF EYYÜP SARI – Bingöl’de Mevlana Kız Anadolu Lisesi öğrencileri, okul bahçesinde düzenlenen aktiflikte musiki eşliğinde asırlık Zazaca masallar anlatıyor.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) 2009 yılında yayımladığı raporunda, “yok olma tehlikesi altında olan diller” kümesinde yer alan Zazacaya, “Yaşayan Lisanlar ve Lehçeler” kapsamına alındıktan sonra ilgi artıyor.
Bu lisanın yaşatılmasına katkı sunmak isteyen Mevlana Kız Anadolu Lisesinde 11. sınıfta okuyan Gülcan Taş, Fatma Salbaş, Melike Yöndeş, Zeynep Çağlayan, Ayşe Özdemir ve Hüda Demir, edebiyat öğretmenleri Songül Arıkız’ın öncülüğünde, mayıs ayında gerçekleştirilen TÜBİTAK 4006 Bilim Fuarı için “Zazaca Masallar” bahisli proje hazırladı.
Bingöl Üniversitesi’nde bu lisan üzerine araştırmalar yürüten öğretim vazifelisi Murat Varol’un da dayanağıyla Zazaca masallara ait tarihi evraklara ulaşan öğrenciler, bu masallardan kentte en yeterli bilinen “Mesle Pepuk/Keku” isimli masalı hazırlanan özel dekorla ve giydikleri yöresel giysilerle enstrüman eşliğinde anlattı.
Öğrenciler Zazaca masal anlatırken kaydettikleri imgeleri toplumsal medyadan paylaştı.
Görüntülerin büyük beğeni görmesi üzerine vatandaşlardan buna ait aktiflik düzenlenmesi istikametinde talep geldi.
Etkinlik 7’den 77’ye her yaştan kişiyi buluşturdu
Bunun üzerine Mevlana Kız Anadolu Lisesi Müdürü Bahattin Alın, okulun bahçesinde akşam saatlerinde Şewe Meslo (Mesele Gecesi) aktifliği düzenledi.
Öğrenciler, edebiyat öğretmeni Arıkız’ın da takviyesiyle Bingöl Üniversitesince kendilerine verilen dokümanlardan ve kentte yaşayan ileri yaştaki vatandaşları dinleyerek kaleme aldıkları masallarla, Zazaca masal sayısını artırdı.
Büyük ilgi gören, 7’den 77’ye her yaştan vatandaşı buluşturan aktiflikte iştirakçiler anlatılan masallarla kimi vakit hüzünlenirken, eğlenceli vakit da geçirdi.
Haftada bir gün 2 kere gerçekleştirilen aktifliğe, 2022-2023 eğitim öğretim yılında da devam edilmesi planlanıyor.
“Dilimizin kaybolmasını istemiyoruz”
Öğrencilerden Gülcan Taş, AA muhabirine, günümüzde neredeyse Zazaca konuşulmadığını belirterek, bu lisanın yaşatılmasını istediklerini söyledi.
Taş, “Dilimizin kaybolmasını istemiyoruz. İstiyoruz ki; çocuklarımız da Zazaca konuşsun, Zazaca’yı sevsin ve unutmasın. Bunun için daha çok Zazaca masal anlatacağız.” dedi.
Melike Yöndeş de Zazaca’nın gelişmesini istediklerini belirterek, “Evde dahi Zazaca konuşmuyoruz. Maksadımız unutulan Zazaca’mızı yeni jenerasyonlara aktarmak.” sözlerini kullandı.
“Proje okul sonlarını aştı”
Edebiyat öğretmeni Songül Arıkız, kentteki vatandaşların Zazaca ile ilgili etkinliklere hasret duyduğunu aktardı.
Etkinliğin beklediklerinin üzerinde beğeni gördüğünü anlatan Arıkız, “Proje okul sonlarını aştı. Zazaca masal anlatıcıları yetiştirmeyi, müzikten, dramadan, görsel ve işitsel ögelerden faydalanarak lisanımızı gençlere tanıtmayı, geçmiş kültürümüzle gençlerimiz ortasında köprü oluşturmayı amaçlıyoruz. Onlarca masala ulaştık. Annelerimizden dinlediğimiz kelamlı masalları yazıya dökerek, gençlerin de seveceği bir formatta düzenledik.” diye konuştu.
“Zazaca’nın yaşatılması, gelecek nesillere ulaşması için umut olarak görüyoruz”
Bingöl Üniversitesi öğretim vazifelisi Murat Varol da eski masalların proje kapsamında derlendiğini söyledi.
Düzenlenen aktiflikle geçmişi yad ettiklerini aktaran Varol, “Zazaca yok olma tehlikesi altında olan lisanlardan biri. Bunun en büyük göstergelerinden biri de çocukların bu lisanı konuşmaması olarak görülüyor. Lakin aktiflikte gördük ki; çocuklarımız çok hoş ve akıcı bir biçimde Zazaca konuşuyor. Masallarımızı ezberlemişler. Bu aslında bizim için umut verici. Bunu Zazaca’nın yaşatılması, gelecek jenerasyonlara ulaşması için umut olarak görüyoruz.” formunda konuştu.
“Gösteriden sonra çocuklar ortalarında Zazaca konuşmaya başladı”
Mevlana Kız Anadolu Lisesi Müdürü Bahattin Alın, hazırladıkları projeyi gelecek devirde TÜBİTAK Bilim Olimpiyatları’na sunacaklarını söyledi.
Unutulmaya yüz tutan bu lisanın yaşatılmasına katkı sunmak istediklerini belirten Alın, “Bu lisanı çocuklara sevdirmeyi amaçlıyoruz. Bu gösteriyi yaptıktan sonra çocuklar kendi ortalarında Zazaca konuşmaya başladı. Maksadımız bu projeyi daha da genişletmek. Farklı platformlarda da bunu sürdürmek istiyoruz.” dedi.
