Aşk bütün toplumlarda, her kültürde ve tüm vakitlerde var olmuştur ve çabucak hemen her insanın ömrünün bir devrinde en az bir defa yaşadığı üniversal bir duygusal durumdur. Aşk yalın bir histen öte görkemli bir şeydir. Yakınlık, bağlanma, inanç, hürmet ve sevgi üzere hisleri beraberinde getirir. Ağır bir arzulama hali öne çıkar.
Aşık olmasıyla kişi; dopamin, serotonin ve noradrenalin üzere hormonların faal ve istikrarlı biçimde salgılanmasıyla, bedensel ve zihinsel olarak farklı bir tecrübeye adım atar.
Aşkın kalıcı hale gelmesini sevgi ve bağlılık hormonu oksitosin sağlar. Aşk hissi oluştuğunda beynin çalışma sistemi değişebilir. Beyin tarama sırasında iştirakçilerin aşık oldukları bireylerin fotoğraflarını gördükleri yahut onlarla ilgili düşündükleri sırada, beyinlerinin insula bölgesinin iç kısımları, singüler korteksin ön kısmı, hipokampus üzere bölgelerinde değişiklikler meydana geldiği gözlemlenmiştir. Bu bölgeler, birebir vakitte husus bağımlılığı üzere kişinin denetimini ele geçiren başka durumlarda da faal hale gelip bireye ’ödüllendirilmişlik’ duygusu veren ‘ödül sistemi’nin en değerli modülleridir. Aşık olunması durumunda, aşık olunan şahısla ilgili çabucak her şey aşık olan kişinin zihnini işgal etmeye başlar.
Aşk insanlarda testosteron, androjen, östrojen, progesteron üzere seks hormonlarının seviyesini de olumlu tesirler. Bunun yanında artan birtakım nörokimyasal yahut hormonlar da aşkı güçlendirir. Bu hususların en bilinenlerin başında dopamin unsurunun artışı gelir. Motamot husus bağımlılarında olduğu üzere dopaminin artışı insanın zihnini gitgide şiddetlenen bir biçimde aşık olduğu şahsa bağlayıp ona bağımlı hale getirir. Yeni aşık olmuş insanlarda ölçüsü artan bir öbür unsur ise hudut gelişim faktörü olarak bilinen NGF (neuro growth factor). Bu unsur romantik hislerin ortaya çıkmasında çok kıymetli bir aracıdır. Aşkla ilgili bir başka unsur ise tokluk, ruh durumunun düzenliliği ve memnunluk seviyemizle yakından ilgili olan serotonindir. Aşkın birinci safhalarında serotonin düzeyi bariz formda azalır. Aşık bir beyinde azalan seratonin ise aşık olunan bireyle bir ortaya gelerek tamamlanmak üzere kişinin bütün zihinsel ve fizikî mesaisini aşık olduğu bireye yöneltir.
Aşk esnasında salgılanan hormonlar saçlara ve cilde parlaklık, gözlere canlılık ve bireye müspet hayat gücü verir. Bunun yanında aşık olunan şahsa daha hoş görünme dileği da şahsî bakım isteğini artırır. Karşılıklı aşkta artan özgüven ve muvaffakiyet hissi ile birlikte de bireyler kendilerini hiç olmadıkları kadar güçlü ve alımlı hisseder. Bununla birlikte aşk şahısta ruhsal bağımlılık da yapabilir.
Bağlantının istediğimiz üzere keyifli gidebilmesinin yanında istemediğimiz bir biçimde sonlanma talihi da vardır. Bu noktada bilhassa sevdiğimiz kişi tarafından reddedilmek bizi olumsuz his durumlarına sürükleyebilir. Aşk acısında aslında yaşanmışlıkların, birini kaybetmenin acısını yaşarız. Bu noktada düşünülmesi gereken şey acıyı neden çektiğimizdir. İki farklı neden aşk acısı çekmemize sebep olabilir. Birincisi yalnızlıktan korktuğumuz için, ikincisi ise o kişinin hayatımızdaki kıymetinden kaynaklı bir kaybın varlığından dolayıdır.
Yaşanan olumsuz hislerin yarattığı gerilim ayrılık sonrası oluşan yeni periyoda ahenk sağlama sürecini zorlaştırabilir. Ayrılık sonrasında 5 kademeden geçilir. Bu evrelerden birincisi alakanın apansız bitmesiyle ne olduğunun anlamlandırılamadığı ‘’Şok Aşaması’’dır. İkinci kademe ise ‘’İnkar Aşaması’’dır. Bu evrede olayın taze olması sebebiyle kişi karşısındakini kaybetmiş olduğunun farkında olsa bile hala eski partneri her an arayacak yahut gelecek üzere hisseder. Üçüncü etap olan ‘’Öfke Aşaması’’nda günlük hayata dönüş başlar. Kişi alakasının bitiş nedenlerini anlamaya ve tahlil etmeye çalışır fakat öfke hisleri ağırdır. Acı, hüzün ve hayal kırıklığı üzere hisler yaşamak yerine güçlüyüm, ayaktayım üzere kanılarla asıl hislerini öfke hissiyle bastırır. Dördüncü basamak olan “Suçlama Aşaması” kişinin bağ içerisinde yaşananlardan tek taraflı olarak kendini sorumlu tutması ile başlar. Son basamak ise “Kabullenme Aşaması”dır. Bu etaba gelinebilmesi için kişinin öfkeyi tabir etmesi ve hüzün ve acı üzere hislerini yaşayabilmesi gerekmektedir. Kişi artık bu kademede ayrılığın hayatın bir gerçeği olduğunu kabullenir.
Aşk, insan hayatında ruhsal ve fizyolojik tesirleri ile var olan üniversal bir olgudur. Bahsettiğim üzere her başlangıcın bir sonu vardır ve aşık olunan partnerler ile olan münasebetlerin bitebileceği durumu hayatın bir gerçeğidir. Değerli olan, ayrılığın bir kayıp olduğunu ve bu kaybın yasını tutmanın kişinin en doğal hakkı olduğunu unutmamaktır.