Vajinismus leğen kemiği bölgesindeki adale sisteminin istek dışı kasılmaları nedeniyle vajina daralmasına neden olur. Spazm olarak isimlendirilen bu kasılmalar cinsel birleşeme yahut vajina içerisine tampon gibisi makul nesnelerin sokulma niyetine karşı verilen bir tepki olarak ortaya çıkar. Bu tip kasılmalar jinekolojik muayeneler esnasında da meydana gelebilir. Ruhsal problemler vajinismusun ortaya çıkmasında kıymetli rol oynar.
Ergenlik çağlarından bu yana bu rahatsızlığı yaşayan bayanlar vajinismusu ekseriyetle ağrılı ve sancılı bir rahatsızlık olarak tanımlarlar. Hastalık, ameliyat yahut güç doğum üzere özel durumlar sonucunda de vajinismus ortaya çıkabilir.
Ne üzere özellikleri vardır?
Vajinismus farklı şiddet düzeylerinde ortaya çıkar. En ağır durumlarda jinekolog tarafından vajina muayenesi yapılması dahi mümkün olmaz ve muayene fakat narkoz altında yapılır. Ağır vajinismus yaşayan bayanlar adet periyotlarında vajina içerisine tampon dahi sokamazlar. Ağır vajinismus olaylarının çok azında vajina içerisine tampon yahut parmak sokmak mümkündür, ama buna karşın penisin girmesi mümkün değildir. Hafif vajinismus yaşayan bayanlar orta sıra cinsel bağlantı yaşayabilir lakin bu yalnızca ağrılı ve sancılı bir biçimde olur. Bu durumda Disparüni (ağrılı cinsel ilişki) kelam konusu olur (Disparüni: hem bayanların, hem de erkeklerin cinsel organlarında ortaya çıkabilen cinsel bağ sırasındaki ağrı ve sancı hissetme durumudur).
Vajinismus nedenleri nelerdir?
Vajininismus nedeni tam ve net olarak muhakkak değildir. Lakin hem bedensel hem de ruhsal faktörlerin vajina kramplarına neden olabildiği düşünülmektedir. Örneğin kimi bayanlar doğum yahut jinekolojik ameliyatların akabinde cinsel ilgi esnasında ağrı ve sancı duymaya başlarlar.
Vajinismus sorunu yaşayan bayanlar çocukluk yıllarında cinsel suiistimale uğramış olabilirler. Ama bunu şuurlu haldeyken ekseriyetle hatırlamazlar, bu durum lakin bir terapötik süreç içerisinde ortaya çıkarılabilmektedir.
Kadınlar çoklukla cinsel kapsamlı taarruzlara maruz kalmaktadır. Bunlar bazen tek seferlik olaylar, bazen de daima ve yıllarca devam eden cinsel suiistimaller halinde gerçekleşmektedir. Cinsel suiistimal, genç kızın kendi hislerine duyduğu inancı kaybetmesine neden olur. Kendi vücuduna olan inancı ziyan görür. Yetişkinler neyin hakikat olduğunu daha düzgün bilirler fakat çocuklar “hayır” demeye yürek edemezler. Daha ileriki yaşlarda bayanı daha öteki yaralanma ve incinmelere karşı muhafaza işlevi beden üstlenir.
Suiistimal, birebir vakitte (düzenli) vurma ve dövme üzere bedensel şiddet uygulama halinde de gerçekleşebilmektedir. Bu tip olayların birçok yetişkin erkekler tarafından çocuklara uygulanan şiddet biçiminde gerçekleşmektedir, lakin şiddetin yetişkin bayanlar tarafından uygulandığı olaylar da vardır. Birtakım yetişkin bayanlar, kelamda cinsellik yahut paklık eğitimi çerçevesinde kız çocuklarını döverler. Bu noktada çok utanç ve dehşet yaratacak halde verilen her çeşit cinsellik eğitiminin, vajinismusa neden olabileceğinin bilinmesi ve çok dikkat edilmesi gereklidir. Psikodinamik çerçevede Elektra kompleksine de dikkat edilmelidir. Şayet bayan kendi kocasını babasıymış üzere görürse bu durum elbette cinsel hislerinin açığa çıkmasına mahzur olabilir.
Vajinizmusun bir çok farklı çeşidi var ve vajinismus sorununun ortaya çıkma nedenleri de çeşitlidir.
Cinsel ilgi esnasında birden fazla ağrı ve sancı hisseden bayanlarda, bir cins korkma ve kaçma sistemi yahut cinsel birleşmeye karşı fobi durumu gelişir, bu da cinsel ilgiyi tümden reddetme yahut cinsel bağdan korkma ve kaçmaya neden olur.
Vajinismus er ya da geç eşler ortasındaki münasebette sorunların baş göstermesine neden olur. Bu durum genel olarak eşe bağlı değildir. Birden fazla bayan örneğin çocuk yapma isteği ortaya çıktıktan sonra ya da boşanmanın eşiğine gelindiğinde bir terapiste başvurmaktadır.
“AYIP-YASAK-GÜNAH” üçgeninden ortaya çıkan Vajinismus: Vajinismus ayrıyeten “ayıp-yasak-günah” üçgeninde yetişmiş bayanlarda ortaya çıkar. Küçük yaşlardan itibaren aile bireyleri (anne, baba, teyze, hala, dede…) kız çocuklarına cinsel bağın “ayıp, yasak ve günah” olduğunu öğretirlerse, ileri ki yaşlarda ortaya çıkacak olan Vajinismusun tohumlarını ekmiş olurlar. Kültürel kodlar gereği türk toplumunda kız çocuklarına “namus” kavramı yüklenir ve erkekler ile buluşulmaması ve “aile namuslarının” korunulması istenir. Bu durumlarda ileriki yaşlarda bayanlarda Vajinismus ortaya çıkar. “Aman kızım eteğini ört” “, “oranı görecekler”, “çok ayıp”, “elini oradan çek” diye ihtarlarda bulunan aileler kızlarını bu formda yanlış “terbiye” etmektedirler. Bedensel ya da ruhsal şiddet Vajinismusun en besbelli ortaya çıkış nedenlerindendir.
YANLIŞ ÖĞRENİLMİŞ CİNSEL MİTLER: “Acıyacak”, “Patlayacak”, “Yırtılacak”, “Delinecek”, “KANAYACAK” üzere telaffuzlarla kullaktan dolma ve yanlış bilgiler edinen genç kızlar ellerinde olmadan müdafaa refleksi olarak (savunma mekanizması) Vajinismusu vücutlarına davet ederler.
Ne tip terapi imkanları vardır? Cinsel Terapide Vajinismus-Terapisi uygulama metodları nelerdir?
Daha evvelce vajinanın çok küçük olduğu zannedilerek, vajinismus cerrahi formüller kullanılarak giderilmeye çalışılmıştır. Çok şükür bu uygulama metodundan artık vazgeçilmiştir. İşin aslı tüm bayanlarda vajina, anatomik açıdan bir çocuğu dünyaya getirecek düzeyde genişleyebilen halde oluşur. Fakat çok özel ve ender olarak görülen vajina oluşum kusurları bu duruma bir istisnadır.
Yeni terapi prosedürleri, refleks oluşumunun ortadan kaldırılmasına odaklanmaktadır
Cinsel işlev bozukluklarının nedenleri ekseriyetle hem kendi, hem de eşinin (partnerin) cinselliğine ait bilgi eksiğinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle özel istek, istek ve fantezilerin eşe anlatılmasından utanılır. Bundan dolayı genel olarak cinselliğe ait bilgi alışverişinin sağlanması ve eşler ortasındaki irtibatın düzeltilmesinde cinsel terapinin büyük yararı vardır.
Vajinanın içerisine bir şey sokulması denendiğinde vajina adale sisteminde istek dışı bir kasılma yahut tüm leğen kemiği civarında kramp gibisi oluşumlar meydana geliyorsa, vajinismus kelam mevzusudur. Bu tip tepkiler nedeniyle cinsel münasebete girmek mümkün olmaz, hatta vajina içerisine bir tampon dahi yerleştirilemez. Vajina kasılmaları kimi durumlarda bayanların geçmişte yaşamış oldukları şiddet yahut bedensel taciz olayları sonucunda ortaya çıkan kaygı tepkileri olarak görülür. Kimi “iyi niyetli” danışmanlar vajina genişletici kullanarak mekanik terapi uygulamasıyla vajinayı genişletmeyi yahut vajina ağzını keserek açmayı dahi önerebilmektedir. Fakat bu türlü bir uygulama hiçbir yarar ve tesiri yoktur, zira vajina kramplarının asıl nedeni endişe nedeniyle gösterilen tepkidir. Bu tip bir uygulama sorunu çözmek yerine daha da şiddetlendirebilir, zira bu türlü bir müdahale geçmişte yaşanmış olan travmanın tekrar tekrar yine yaşanmasına neden olur.
Tutucu ve muhafazakar aile ortamlarında yetişmiş bayanlar ortasında da vajinismus çok sık rastlanır.
Zira anne tarafından her vakit, gövdenin alt bölgesinin sürekli acı ve sancılara neden olduğu tekrar tekrar söylenerek, kızlık ve saflığın bozulmasının ve genel olarak her çeşit cinsel bağın ağrı ve sancılara neden olacağına dair kaygılarla büyütülürler. Cinsel danışmanlık hizmeti kapsamında bu tip bayanlara öncelikle nelerin acı ve ağrılara neden olduğu tam olarak açıklanır. Burada elbette yalnızca acı ve sancılar değil, aksine cinsellikle birlikte ortaya çıkan fikirler de ele alınır. Bu sayede sözün tam manasıyla ağrısız ve sızısız kendi cinselliğine kavuşması sağlanır.
Bu noktada, öncelikle vajinismus hala daha bayanların bir çok hasiyet durumu olarak kabul eden bayan hastalıkları hekimlerine bir tenkitte bulunmak istiyorum:
Kadınlara, cinsel alaka öncesinde alkol almalarını yahut sakinleştirici hap içmelerini tavsiye etmek, büsbütün bir düşüncesizliktir! Bayanlar hala daha bu tip tavsiyeleri jinekologlarından duymakta ve umutsuzca bu tavsiyelere uymaya devam etmektedir.
Zira vajina adale sistemindeki kasılmalar öylesine güçlüdür ki, bu tip gevşetici hususlar hiç bir tesir sağlayamaz, yoksa bugün bir çok bayan alkol ve uyuşturucu bağımlısı olurdu.
Alkol ve öteki uyuşturucuların, vajinismusun üstesinden gelmesi mümkün değildir! Bilakis bu hususlar, diğer sorunların de oluşmasına neden olacaktır.
Bazı bayan hastalıkları uzmanları tarafından önerilmekte olan cerrahi usullerle vajina “genişletme” uygulamaları da benzeri biçimde hiçbir yarar sağlamaz.
Vajinismus sorunu yaşayan bayanların, jinekoloji tabibi muayenehanelerinden ne sıklıkta kendi kendilerine ziyan verme hatta intihar etme kanılarıyla ayrıldıklarını ve nasıl bir çöküş yaşadıklarını bilmek hakikaten enteresan olurdu. Benim görüşmüş olduğum bayanların sayısını dikkate alırsak bu durum hiçte az değildir.
Vajinismus sorunu yaşayan bir bayan için jinekolojik muayene ÇOK hassas bir an olabilir:
Zira çok kolay ziyan görebileceği ve yaralanabileceği bir durumdadır; vajinasının içerisine zorla bir şeyler sokulacağından korkmaktadır; denetimi teslim etmede zorluk yaşamaktadır; evli olsa bile, ekseriyetle hala daha bakiredir; tahminen de bir çeşit cinsel suiistimal yahut şiddet yaşamıştır; daha şimdiden yaşayacağı acı ve sızıları hissediyor olabilir ve sonuçta, olağan olarak bir erkek tarafından kendi mahremiyet inançlarıyla çatışan bir sürece doğal tutulmak üzere, yarı çıplak bir vaziyette yatmaktadır ve bundan korkar.
Avusturya Melbourne’de yapılan bir pilot çalışma, cinsel suiistimal ve şiddete uğrayan birçok bayanın jinekolojik muayeneleri epeyce travmatik bulduklarını göstermiştir.
Vajinizm kapsamındaki ruhsal sorunların mümkün olduğunca kısa müddette uzman bir cinsel danışman yahut cinsel terapist ile görüşülmesi gereklidir. Aksi takdirde ortaya çıkan ruhsal sorunları yanlış kıymetlendirme tehlikesi ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu durum çok fazla vakit kaybına neden olabilir.
Önemli Bilgi: Vajinismus için öncelikli olarak bir jinekoloji muayenesi (Kadın Hastalıkları Uzmanı tarafından) yapılması ve rastgele bir fizikî nedenin bulunmadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Bayan Hastalıkları Uzmanı teşhis ve tedavi sonrası Cinsel Terapi ile Vajinismus sorununun üstesinden gelebilirsiniz.
Yayınlanan yazılar kaynak göstermeden, müsaadesiz kullanılması, kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Yapıtları Maddesine nazaran hatadır. Yayınlanan yazılar, makaleler, haberler kaynak gösterilerek içeriği değiştirilmemek kaidesiyle yayınlanmasına müsaade verilmektedir.
Abdullah ÖZER
Sosyal Çalışmacı, Bilim Uzmanı (Klinik Psikoloji)
Eğitimini almış olduğu Psikoterapi Ekolleri:
- Focusing (DFI)
- Pozitif Psikoterapi (WAPP)
- Psikodinamik Psikoterapi (CSU)
- Ego State Terapi (EST-DE/ESTI)
- Ericksonian Psikoterapi (M.E.G.-DE)
- Logoterapi ve Varoluşçu Tahlil (VFI-Wien)