0-2 yaş ortası bebeklik çağında ebeveyn/caregiver – bebek ortasındaki ilgi ilerleyen periyotlarda kişinin bağlanma/bağımlılık seviyesine tesir etmektedir.
Bakıcı şahıstan (caregiver) inançlı bağlanma ve şartsız sevgiyi alan şahıslarda bağlanma yahut bağımlılık açısından ilerleyen yaşlarda rastgele bir sorun olmadığı belirtilmektedir. Bu yaşlardaki sevgi göstergesi biraz şefkat biraz da beslenme olarak karşı tarafa aksettirilmektedir. Fizyolojik ve emosyonel beslenme dediğimiz bu durumların çok doyurulması da yetersiz doyurulması da kişinin yetişkinlik çağında etrafındaki her şeyle (kişilerle, nesnelerle) kurduğu bağlara yansımaktadır. Bilhassa tutarsız sevgi göstergesine maruz kalan çocukların ilerleyen yaşlarda borderline eğilim göstermeleri mümkündür. Bu noktada anne-kız alakası mühimdir. Öte yandan bağlanma-fobi de bu formda gelişim göstermektedir.
Bu yaş aralığında oral fiksasyon kıymetli bir bulgudur. Gereğince doyurulmamış bebeklerde ilerleyen yaşlarda çeşitli bağımlılıklar (özellikle alkol ve sigara) görülmesi kuvvetle mümkündür. Zira 0-2 yaş aralığındaki bireyin haz kaynağı ağızdır. Bebekler her şeyi ağızlarına alarak tanımaya ve kendilerince yorumlamaya (anlamlandırmaya) çalışırlar. Melanie Klein’ın âlâ meme-kötü göğüs kavramları bunu örnekler niteliktedir. Bu kavramlar çerçevesinde besinsel bedeli yüksek olan ve gereğince doymasına yardımcı olan âlâ göğüs, yetersiz ve eksik olan ise makûs göğüs formunda nitelendirilmektedir. Ve (meme)den kâfi besin alamamış bebekler ilerleyen yaşlarda buradaki eksikliği öteki yollarla doyurma eğilimini gösterebilirler. Zira kâfi doyuma ulaşmayan yahut çok doyum alan bireyler oral evrede saplanırlar. Her şeyin azının ziyanlı olması üzere fazlası da bireye ziyan vermektedir. Oradan alınan hazzın devamlılığı istenmekte ve sürekliliğin hiç bitmemesine yönelik bir talep olmaktadır. Bu Oral evredeki saplanmaya oral fiksasyon ismi verilmiştir. Bu durum gelecek ömürde kişinin oburluğuna, argo ve küfürlü konuşmaya (küfürbazlık), sigara tiryakiliğine, alkol ve uyuşturucu bağımlılığına eğilimini artırdığı üzere aradığı hazzı karşılayamayacağı niyetiyle öğrenilmiş çaresizliğin arkasına saklanma, bağlanma korkusu üzere durumları da beraberinde getirir.
Birtakım durumlarda ise bağlanma korkusu öğrenme ile pekişen bir durumdur. Bir çeşit savunma sistemi fonksiyonu görmektedir. Uzun müddet kendini kendinden olmayan her şeye kapayan insanlarda kalıcı bir kişilik bozukluğuna ek olarak bağlanma korkusu gelişmektedir. Bilhassa obsesif kişilik yapısına sahip olan şahıslarda bağlanma sorunlarına epey sık rastlanmaktadır. Obsesyonlar kişinin kendisini muhafazaya yönelik davranışlar sergilemesine yöneliktir.
Bu şahısların şu davranışları bilhassa dikkat çeker:
• Oburlarının onları makûs hatırlamasını istemediklerinden ötürü kabalaşırlarken bile çok kibar olabilirler.
• Kendilerinin eksiksiz olmalarına dikkat ederler. Bu sebeple içten içe kendilerine karşı mükemmeliyetçi ve acımasızdırlar. Öte yandan öbür insanların yanılgı yapmalarını olağan görürler. Ama onlara nazaran kendileri muhakkak yanılgı yapmamalıdır.
• Genel olarak yalnız uyumayı severler.
• Onların özgürlük alanlarına yaklaşılmasını tercih etmezler. Sonları vardır.
• Hayatlarına kalıcı şahısları almaktansa yüzeysel bağlantılar kurmayı tercih ederler. Onların müsaade verdiği ölçüde onlarla yakınlık kurulabilir.
• Karşı cinsle olan ilgileri genelde fizikî ve fazla yüzeyseldir. Duygusal bağ kurmazlar
• Seviştikten çabucak sonra bütün delilleri ortadan kaldırırlar. Çarşaf/havlu üzere gereçleri apar topar çamaşır makinesine atıp makineyi çabucak çalıştırırlar. Çok eğilim sergileyen şahısların bu gereçleri çöpe atıp çöp torbasını da dışarıdaki çöp konteynerine attığı gözlemlenmiştir.
• Hatırlatıcılardan ebediyen uzak dururlar. (Bir evvelki husus bu durumu açıklar niteliktedir.)
• Hayatına giren şahısları kendi isteklerine nazaran kullanma eğiliminde olurlar. Ebediyen her şeyi onların öncelikleri çerçevesinde şekillendirmek isterler.
• A-B-C planları yapıp bir sonraki adımı hesaplama uğraşı içindedirler. Planları yolunda gitmediğinde sersemlerler ve panik eğilimi içerisinde olabilirler.
• Başlarının net olmasını isterler. Siyah yahut beyaz vardır hayatlarında, griye yer yoktur.
• Duygusal bir şeyler hissetmeye başladıkları anda kendi kabuklarına çekilip bu hissiyatları geçinceye kadar münzevi bir hayat yaşamaya çabalarlar.
• Hayatlarında kalıcı olacak hiçbir şeye tahammülleri yoktur.
• Kimi şeyleri düzeltmektense direkt onlardan uzaklaşmayı yahut kurtulmayı tercih ederler.
• Epey manipülatif olup etraflarındaki bireylere duygusal istismarda bulunurlar.
Bu bireylerin yaklaşık 1 sene boyunca bilişsel davranışçı terapi dayanağı alması gerekmektedir. Çözülmemiş yas süreci, anksiyete, obsesyon, travma sonrası gerilim bozukluğu tedavi formüllerini de içine alan bir süreçten geçirilerek eklektik bir metotla komorbit hali çözümlemek mümkündür.
Bağlanma korkusu
