Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyonla çabayı desteklemek üzere devlet olarak 2022 yılında 241,3 milyar lirayı aşan bir vergi gelirinden vazgeçtiklerini söyledi.
Nebati, AK Parti Vilayet Başkanlığını ziyaretinin akabinde bir otelde düzenlenen “Adana İş Dünyası Buluşması”na katıldı.
Burada konuşan Nebati, tüm dünyanın Rusya-Ukrayna savaşı ve kuraklık nedeniyle artan besin ve güç fiyatları, arz-talep uyumsuzlukları, tedarik zincirlerindeki bozulmalarla artan navlun maliyetleri sebebiyle yüksek enflasyon sorunu yaşadığını belirtti.
2022 yılında brent petrolün ortalama varil fiyatının yüzde 50’nin üzerinde artışla 120 dolar düzeylerine kadar yükseldiğini anımsatan Nebati, doğal gaz fiyatlarınınsa 2020 yılından bu yana yaklaşık 10 kat arttığını tabir etti.
Nebati, girdi maliyetlerindeki olağan dışı artışların fiyatlamaları da etkilediğini ve hayat pahalılığına sebep olduğunu aktararak, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Fiyatlardaki yükselişte arz taraflı ve maliyet artışı kaynaklı faktörlerin belirleyici olması fiyatlardaki bu bozulmanın süreksiz nitelikte olduğunu da işaret ediyor. Büyük ölçüde dışsal faktörlerden ve beklentilerdeki kötüleşmeden kaynaklanan fiyat artışlarının, vatandaşlarımıza minimum seviyede yansıması için azami çaba gösteriyor ve gerekli adımları sürat kesmeden atmaya devam ediyoruz. Hane halkının tüketim sepetinde kıymetli yer tutan besin, paklık ve hijyen gereçleri üzere muhakkak eserlerde ve meskenlerde kullanılan elektrikte KDV indirimini gerçekleştirdik. Ayrıyeten kamunun değerli bir oyuncu olduğu dallarda yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar vasıtasıyla enflasyonist baskıları azaltıcı önlemler aldık.
Elektrik ve doğal gaz üzere stratejik alanlarda yüksek oranlı sübvansiyonlarla vatandaşlarımızı, KOBİ ve sanayicilerimizi destekledik, desteklemeye devam ediyoruz.”
Yakın vakitte da kira artışlarını yüzde 25’le sınırladıklarını hatırlatan Bakan Nebati, “Enflasyonla çabayı desteklemek üzere devlet olarak 2022 yılında 241,3 milyar lirayı aşan bir vergi gelirinden vazgeçiyoruz. Önümüzdeki devirde de Besin Komitesi ve Fiyat İstikrarı Komitelerimizde aldığımız kararlarla arz güvenliğini ve istikrarını güçlendirmeye ve enflasyonla uğraşa kararlılıkla devam edeceğiz.” açıklamasında bulundu.
Dar gelirli vatandaşlara olumlu ayrımcılık
Nebati, kredilerin tüketimden çok üretime kanalize edilmesini sağlamak üzere tüketici kredilerindeki makroihtiyati önlemleri sıkılaştırdıklarını vurgulayarak, şunları aktardı:
“Bu kapsamda, tüketici kredilerine ait genel vade sonunu, 50-100 bin lira ortasında olan krediler için 24 ay, 100 bin lira üzerindeki krediler için 12 ayla sonlandırdık. Ayrıyeten, tüketici kredilerinden alınan BSMV oranını yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkardık. Bu adımlar atılırken dar gelirli vatandaşlarımızın kredi gereksinimlerini gözeterek, 50 bin liraya kadar olan tüketici kredilerinde bir vade sınırlaması getirmedik. Önümüzdeki periyotta de dar gelirli vatandaşlarımıza yönelik olumlu ayrımcılık anlayışımızı mali disiplinden vazgeçmeden yolumuza ve uğraşımıza devam edeceğiz.”
Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) uygulaması sayesinde döviz tevdiat hesaplarının toplam mevduat içindeki hissesini 10 puandan fazla azaltıp, mevduat vadelerinin de iki katına çıkmasını sağladıklarını hatırlatan Nebati, şunları kaydetti:
“KKM uygulaması liralaşma stratejimiz doğrultusunda değerli bir katkı sağlıyor. Bununla birlikte, kamuoyundaki kimi spekülatif tartışmaların bilakis bütçeye oluşturduğu maliyet de sonlu kalmıştır. KKM’nin bütçe üzerinde oluşması mümkün maliyetini vade sonundaki kur ve sisteme dahil olan mevduatın büyüklüğü belirliyor. Vakit içinde toplanan mevduatın, bütçeye maliyetini hesaplarken uygulamanın birinci sefer başladığı tarihteki kur düzeyi baz alınarak yapılması, hakikat bir hesaplama metodu değildir, spekülatif ve manipülatif maksat taşımaktadır. Ayrıyeten, KKM uygulamasının bütçeye mümkün maliyeti Bakanlığımız tarafından farklı senaryolar dahilinde yakinen takip edilmektedir. KKM’yi son periyotta yeni finansal araçlarla da destekliyoruz.”
Nebati, tasarruflarını Türk lirasında kıymetlendirmek isteyen vatandaşlara alternatifler sunmak ve yollarını kolaylaştırmak hedefiyle geliştirilen Gelire Endeksli Senet (GES) uygulaması hakkında da bilgi verdi.
“3 farklı KGF paketini yürürlüğe koyduk”
Tüketici kredilerinde makroihtiyati siyasetlerle sıkılaşmaya gidilmiş olsa da selektif kredi siyasetiyle Türkiye için yatırım, üretim ve ihracat yapan firmalara dayanak olmaya devam edeceklerini belirten Nebati, “Borsa İstanbul bünyesinde kurulan Emtia Borsası ile emtia yatırımı yapmak için yurt dışına gitmek zorunda kalan yatırımcının, süreçlerini yurt içinde yapabilmesini sağlıyoruz.” dedi.
Bakan Nureddin Nebati, kelamlarına şöyle devam etti:
“Kredi Garanti Fonu (KGF) aracılığıyla 2022 yılı başında toplam 60 milyar lira kefalet limitiyle 3 farklı KGF paketini yürürlüğe koyduk. Birçok kullanıldı. Yeni atacağımız adımlarla ihracatçılarımızı, üreticilerimizi selektif kredi siyasetimizle desteklemeye devam edeceğiz. Yakın vakitte selektif kredi siyasetimize yeni bir enstrüman daha ekleyerek ihracatçılara ve turizm bölümünde faaliyet gösteren girişimcilere uygun faizli ve uzun vadeli lira cinsinden kredi imkanı sunuyoruz. Bu kapsamda toplam büyüklüğü 150 milyar liraya ulaşan, 2 yıla kadar geri ödemesiz olmak üzere 3 ila 10 yıl ortası vadelerde krediler veriyoruz. Kredinin maliyeti yıllık yüzde 9’lara kadar inebiliyor. Gelinen etapta, bu kredi için müracaatlar Kalkınma ve Yatırım Bankası tarafından alınıyor. Ayrıyeten, Türk Eximbank, dış ticaret faaliyetlerine katkıda bulunacak yatırım projelerinin ve katma pahası yüksek firmaların ihracata yönelik finansman muhtaçlıklarını karşılamaya devam ediyor.”
“Adımlarımız, gerçek piyasayı rahatlatıcı yönde”
“Adımlarımız, gerçek piyasayı rahatlatıcı, çarkların dönmesini sağlayıcı, ihracatı artırmayı hedefleyen istikamette, istihdama büyük katkı sağlayan her türlü kolaylığın sağlanması istikametinde. Aslında Türkiye Ekonomi Modeli’nin temel kıstasları da bunlar. Elbette ki sancılı bir periyot yaşıyoruz ancak Türkiye İktisat Modeli’nin çarkları döndürdüğü, üretimi devam ettirdiği, ihracatı artırdığı, istihdama imkanlar sağladığını göz gerisi etmek, başta üreticilerimiz, ihracatçılarımız, imalatçılarımız olmak üzere Türkiye’ye yapılan en büyük haksızlıktır.”
Karamsarlık fısıldayan, çeşitli mecralarda “bittik-battık” senaryoları yazmaktan usanmayanlara kulak verilmemesini isteyen Nebati, onların evvelki krizlerde de misal nakaratları söylediğini belirtti.
Nebati, 2023 vizyon amaçlarını anımsatarak, şunları kaydetti:
“2023’ü aşacağız, kapıları aralayacağız. 21. yüzyılın Türkiye’nin yüzyılı olduğunun damgasını vura vura, problemlerin üstesinden gele gele, karamsarları elimizin zıddıyla ite ite lakin her türlü yarardan onların da yararlanmasını sağlayacak halde bu milletle bir arada yürümeye devam edeceğiz. Biz başaracağız zira başardık. Daima bir arada yolumuz açık olacak.”
Bakan Nebati, basına kapalı devam eden toplantıda iş insanlarının sorularını yanıtladı.
(Bitti)