Günümüzde gelişen teknolojiyle bir arada toplumsal medyanın da hayatımız üzerindeki tesirleri gün geçtikçe artmaktadır. Bilhassa akıllı telefonların giderek küçülmesiyle aslında koca bir dünya ufalıp ceplere girdi diyebiliriz. Bu sayede istediğimiz bilgiler, görseller yahut görüntülere istediğimiz an ulaşabiliyoruz. Bu kolaylıkların sonucu olarak da artık bayan, erkek, yaşlı, genç yahut çocuk demeden herkes toplumsal platformlarda uzunluk gösterir hale geldiler. Bu toplumsal platformlarda beşerler kendileri, fikirleri, hayatları ve vücutlarıyla ilgili pek çok bilgi ve görseli sergilerken, birebir vakitte oburlarının paylaşımlarını da takip edebiliyorlar.
Bu nedenle merak etme, merak ettirme, görme, görülme, beğenme ve beğenilme üzere dileklere hitap eden fotoğraf ve görüntü paylaşımları üzerine oluşturulmuş toplumsal medya platformları son yıllarda ön planda olmaya başladı. Bu platformlar kısa müddette toplumsal kitleleri etkileyerek günlük hayat akışı içerisinde vakit ayrılan ve sık sık denetim edilen bir yapıya dönüştüler.
İnsanlar toplumsal medyada vakit geçirirlerken şuurlu yahut bilinçsiz bir formda toplum tarafından ülküleştirilmiş vücutlara dair içerikleri de sık sık görmeye başladılar. Bu durum ise insanların toplumsal medyada gördükleri ülküleştirilmiş vücutların, aslında olması gereken vücut yapıları olduğuna dair inançlar geliştirmelerine neden oldu. Bu açıdan kendilerine bakan şahıslar, ülkü vücutlara sahip olarak gördükleriyle kendilerini karşılaştırmaya başladılar.
Bu noktada kimileri kendilerine dair eksiklik yahut yetersizlik hissetmezken kimileri ise kendilerinde farklı gördükleri noktalarda eksik ve yetersiz olduklarını düşünmeye başladılar. Böylelikle bu niyetlere sahip şahıslarda keder, utanç, dert vb. hisler ağırlaşmaya başladı. Bu hislerle başa çıkmakta zorlanan kimi bireylerin ise toplumsal medyada paylaştıkları fotoğraflar üzerinde filtreleme ya da photoshop programları kullanarak kendi vücutlarını ülkü vücut ölçülerine uydurma üzere metotlar kullandıkları görüldü.
Tüm bunların sonucunda kimi bireyler tekrar de bu bedensel farklılıkları önemsemezken kimileri ismine bu farklılıklar epeyce değerli sayıldı. Bu şahıslar kendileriyle ilgili eksiklik ve yetersizlik niyetleriyle ziyadesiyle meşgul olabilirken birebir vakitte toplumsal medyada gördükleri her şeyi gerçek zannederek görünümlerini değiştirmek ismine da çeşitli teşebbüslerde bulunabildiler.
Peki bu bireyler için farklılıklar nereden kaynaklanıyordu? Hiç bu sorunun yanıtını merak ettiniz mi?
İşte bu sorunun karşılığı olarak tam da burada vücut algısı kavramı devreye girmektedir.
Beden Algısı Nedir?
Beden algısı, kişinin kendi vücudu hakkındaki his, niyet ve algılarını tabir eder. Vücut algısı, vücudun dışarıdan nasıl göründüğü ile ilgili değil, kişinin kendi vücudunu nasıl gördüğü ve algıladığı ile ilgili bir durumdur. Bu algılar bazen gerçekte var olan bedensel özelliklere dayanırken, bazen de gerçekte olmayan kusurlar üzerine olabilir. Ayrıyeten şahısların var olan bedensel kusurlarını olduğundan çok daha fazla algılaması ve önemsemesi de bedensel algının bozulmasıyla ilgilidir.
Her ne kadar vücut algısının kişinin kendi hakkındaki değerlendirmelerine dayandığını söylesek de aslında bu değerlendirmeler büsbütün kişinin kendisi tarafından oluşturulmaz. Bu değerlendirmelerin oluşmasında aile, toplumsal etraf, medya, kültür ve toplumsal beklentiler de aktif olur.
Bireylerin vücutlarında olmasını bekledikleri özelliklerle, gerçekte sahip oldukları bedensel özelliklerinin uyumlu olması durumunda olumlu vücut algıları oluşur. Fakat istenilen bedensel özellikler ile sahip olunan bedensel özellikler birbirinden farklı olursa olumsuz vücut algıları oluşmaktadır. Olumlu vücut algıları sonucunda memnuniyet hisleri artarken, olumsuz vücut algıları sonucunda ise öfke, tasa, utanç, memnuniyetsizlik üzere hisler oluşabilir.
Olumsuz vücut algılarının oluşturduğu hislerle baş etmek epeyce zorlayıcı olabilir. Bu güç süreç içerisinde ağır diyet ve sporlar, aslında zorunda olunmayan estetik ve dermatolojik müdahaleler, toplumsal ortamlardan kaçınma, kıyafetler ile bedenin beğenilmeyen kısımlarını abartılı biçimde örtme üzere davranışlar ortaya çıkabilir. Lakin kimi durumlarda zorlayıcı his ve kanılarla başa çıkmak ismine gerçekleştirilen bu davranışlar hayatı daha da karmaşıklaştırarak içinden çıkılmaz bir hale sokabilir.
Sosyal Medya Reklamlarının Vücut Algısı Üzerinde Nasıl Bir Tesiri Vardır?
Sosyal medya, insanları etkilemede değerli bir güç kaynağı olup gün geçtikçe de bu gücünü arttırmaya devam etmektedir. Bu gücün farkında olan endüstriyel toplumlar ve kapitalist sistem de arz-talep istikrarını sağlayabilmek üzere reklamlar, iş birlikleri ve görseller aracılığıyla bu gücü kullanmak istemektedirler.
Sosyal medya platformlarında aşikâr fizikî özellikler daha da belirginleştirilerek bireylerin beğenisi kazanılmaya çalışılır. Bazen de fazla beğeni toplayan ve dikkat çeken vücuda yönelik estetik öğeler vurgulanarak bunlar üzerinden reklam ve pazarlama stratejileri oluşturulur. Böylelikle tüketim arttırılarak satış hizmetleri yürütülür. Bu estetik öğeler toplumdaki vücut algısını etkilediğinde ise satış hizmetleri beslenme, spor, hoşluk ve estetik dallarının gelişmesini sağlar. Üstelik vakit içinde değişim gösteren hoşluk beklentileri bu kesimin devamlılığını sağlamaya da katkıda bulunur.
Değişen hoşluk beklentileri şahısların vücutlarından uzun periyodik olarak şad olamamalarını sağlarken, hoşluk algısının daima değişmesi nedeniyle bu durum aslında şahısların ülkü vücut standartlarına ulaşma gayretlerinin hiç bitmemesine neden olur. İşte bu sayede toplumsal medya ile oluşturulması beklenen tüketim ve değişim döngüsü devamlılığı sürdürebilir hale gelmektedir.
Sosyal Medya Vücut Algısını Nasıl Tesirler?
Sosyal medya platformlarında vücut ve yüz hoşlukları ile yüksek ömür standartları ve estetik görünümü vurgulayan influencerların (yani internet üzerinden geniş kitleleri etkileyebilen organik takipçi sayısı yüksek olan kişilerin) sayıları gün geçtikçe artmaktadır. Bu stili benimsemiş olan influencerlar günlük ömürlerini sık sık paylaşarak beşerlerle aslında yakınlık kurmaya çalışırlar. Hoş bir hayata sahip oldukları niyeti ve toplumsal platformda ziyadesiyle beğeni toplamalarının tesiriyle bu bireyler görünümleri, yaptırdıkları estetikleri, spor saatleri, beslenme nizamları vb. ayrıntılarıyla öteki şahıslar tarafından da örnek alınmaya başlanırlar. Üstelik kimi şahıslar yaptırdıkları estetik müdahaleleri toplumsal medya hesaplarında açık bir formda paylaşarak bu müdahalelerin olağan olduğu algısını fark ettirmeden insanlara doğal bir formda kabul ettirmektedirler.
Ancak gerek olup olmadığını sorgulamadan estetik yaptırmanın bu kadar kolay kabul gördüğü toplumsal medya hesaplarını takip eden şahısların kitlesel olarak etkilenmesi sonucunda bu durum “Bedenimle barışık ve memnun olmak için vücudum istediğim üzere olmalıdır.’’ şeklinde yanlış bir toplumsal alt iletiye dönüşmektedir. Bu bildiri sonrasında, “Eğer vücudumda bir şeyden mutlu değilsem ve bu beni üzüyorsa düzgün hissetmek için onu değiştirmeliyim.’’ biçiminde inançlar gelişmektedir.
Üstelik paylaşımlarda görülen ve istek uyandırılan bedensel standartlar aslında birden fazla vakit gerçekliği yansıtmamaktadır. Bu yüzden toplumsal medyanın aslında yalnızca sanal bir gerçeklik olduğu söylenebilir. Zira paylaşım yapan şahıslar çoklukla görünümlerini istedikleri biçimde yansıtabilme donanımına sahiptirler. Ayrıyeten bireyler toplumsal medyada kendi vücutları üzerine seçici davranarak vücudunu bütün olarak kabul etmek yerine daha çok vücudunda beğeni toplayacak bölgeler üzerinden görsel paylaşımı yapmayı tercih etmektedirler. Örneğin kalın bir bele sahip olduğunu düşünen şahıslar ekseriyetle belden üstünü kadraja alacak biçimde istediği hoş görünümü elde edene kadar tıpkı kareden yüzlerce fotoğraf çekebilmektedir.
Ayrıca bu şahıslar çeşitli uygulamalar aracılığıyla fotoğraf ve görüntülerde birtakım düzeltmeler ve filtreler kullanabilir. Fotoğrafı düzeltmeye yönelik bu müdahaleler ise ekseriyetle toplumsal medyanın ve toplumun dayattığı ülkü görünümleri elde etmeye yöneliktir. Tüm bunların sonucunda ise toplumsal medyada idealize edilen görünümlerin tam olarak gerçeği yansıtmasa bile şahıslar üzerinde ruhsal bir baskıya sebep olduğu görülmektedir. Buna karşın toplumsal medyada beğeni toplayan fizikî özelliklerin değişken olduğu görülürken, bu özelliklerin tüm taraflarıyla gerçeği yansıtmayan bir yapıda olduğu da bilinmektedir.
Üstelik yapılan bedensel değişimlere yönelik müdahaleler kişinin hem vücut ve ruh sıhhatini hem de ömür kalitesini olumsuz istikamette etkilemektedir. Bu süreçten etkilenerek yanlışlı yapılan diyetler, sporlar ve diğerlerine benzemek için yaptırılan estetik cerrahi ile ortodonti müdahaleleri sonucunda bireyler fizikî, toplumsal yahut ruhsal istikametten daha sıhhatsiz hale gelebilmektedirler. Olumsuz vücut algısına bağlı olarak yeme bozuklukları da oluşabilir.
Peki tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda toplumsal medyada dayatılan idealize vücut görünümlerini elde etme ismine fizikî değişimlerde bulunan birçok şahsa karşın sağlıklı bir vücut algısı yaratmak mümkün olabilir mi?
Olumlu Vücut Algısı Oluşturmada Sağlıklı ve Tesirli Usuller Nelerdir?
Şimdi bu soruların yanıtlarını ele alacağız.
Sosyal Medyaya Karşın Olumlu Vücut Algısını Nasıl Oluşturabilirsiniz?
Sosyal medyaya karşın olumlu vücut algısı oluşturmak ismine önerilecek formüllerin uzun vadeli olarak uygulanması yararlı olmaktadır. Toplumsal medya ile bağlantınızı korurken birebir vakitte sağlıklı ve olumlu vücut algısı oluşturmak ismine dikkate alınması gereken tekliflerimizden kimileri şunlardır:
1) Toplumsal medyada ağır biçimde paylaşılan idealize vücut görünümlerinin beşerler üzerindeki olumsuz tesirlerini fark eden ve bu yüzden de hem hayatın içinden gerçek görünümler içeren hem de doğal paylaşım yapma akımı başlatarak influencer olabilen bireyler de mevcuttur. Hatta bu bireyler bilhassa kusurlarını gizlemeden olduğu üzere görünerek insanların kendi vücutlarıyla barışık olmalarında topluma örnek bireyler de olmaktadırlar. Yapılan araştırmalar bu şahısların yönettiği toplumsal medya hesaplarındaki doğal fotoğraf ve görüntülere çok kısa bir müddet bakmanın bile olumlu vücut algısının geliştirilmesinde kıymetli rol oynadığını göstermiştir. Bu yüzden bu usulde paylaşımlar yapan doğal içerikli hesapları takip etmek olumlu vücut algısını yaratmada daha yararlı olabilir.
2) Takip ettiğiniz ve kendinizi yetersiz hissetmenize neden olan hesaplarda gösterilmeye çalışılan memnunluk pozlarının yahut estetik görünüme yönelik her şeyin gerçek olmadığını düşünerek o hesapları takip etmeyi bırakabilirsiniz. Bunların yerine şahsî gelişiminize yarar sağlayan ilgi alanlarınıza hitap eden, hayatta pahalı olan muhakkak maksatlar uğruna uğraş sarf eden ve aslında doğal olan bireyleri takip etmeyi seçebilirsiniz.
3) İdealize vücut görünümlerine karşı bakış açınızı değiştirmeyi deneyebilirsiniz. Toplumsal medyada gördüğünüz vücutları olması gereken fizikî görümler olarak algılamak yerine, bunların ne ölçüde doğal olduğunu sorgulayabilir, manzarayla ilgili beğenilerin bireyden bireye değiştiğini kendinize hatırlatabilirsiniz.
4) Algısal olarak dayatılan idealize fizikî görünümleri elde etmek ismine gösterilen gayretlerin, aslında kapitalist sistem tarafından da desteklenen çoğunlukla alışveriş stratejisinin bir sonucu olduğunu kendinize hatırlatabilirsiniz.
5) Kendinizde sevmediğiniz bedensel özelliklere odaklanmak yerine dikkatinizi sizi siz yapan ve siz olduğunuz için sevilen doğal maharetlerinize, fikirlerinize, işinize, hobilerinize, ferdî özelliklerinize, hoş bulduğunuz ve sevdiğiniz yerlere verebilirsiniz.
6) Oburlarının sizi yönlendirdiği vücut algısına odaklanmak yerine sizin vücudunuzun gerçek fizikî ve ruhsal gereksinimlerine daha fazla odaklanabilirsiniz. Örneğin boyun ağrılarınız için spor aktivitelerine, kuruyan cildiniz için nitekim gereksiniminiz olan nemlendirici kremi almaya, ruhunuzu ve vücudunuzu dinlendiren tabiattaki hoşlukları keşfetmeye yönelerek tüm bunlara toplumsal medyadan daha fazla vakit ayırabilirsiniz. Ayrıyeten nizamlı beslenme, kaliteli uyku, masaj, kendinize yönelik sağlıklı hayat rutinleri oluşturmak da olumlu vücut algısını güçlendirmenizde kıymetli rol oynamaktadır.
7) Vücudunuzda var olduğunu düşündüğünüz kusurları yok etmek ismine fizikî yatırımlar yapmak yerine kendinize farklı alanlarda da yatırımlar yapabilirsiniz. Genel kültürünüzü arttıracak turistik ve tarihi seyahatlere katılmak, fotoğraf, müzik, spor kolları üzere ilgi alanlarınıza yönelik kurslara gitmek de şahsî donanımınızı arttıracağı için kendinizi uygun hissetmenize yardımcı olacaktır.
8) Tabiatta vakit geçirmek dert ve gerilim üzere hislerde azalma sağlayarak bireye dinginlik vermektedir. Tabiatın içinde bulunarak kimi vakit anın verdiği huzur ve hoşluklar içinde olmayı deneyebilirsiniz. Doğayı ve kendinizi olduğunuz üzere gözlemleyip mevcut hoşlukları fark etmeye çalışabilirsiniz.
9) Olumsuz vücut algılarınızla daha detaylı ve fonksiyonel biçimde çalışmak ismine kendinize daha kalıcı tesirde bir uygunluk yapıp psikoterapi hizmeti almaya başlayabilirsiniz.
Unutmayınız ki hepimiz hayatımız boyunca eksikliklerimize, kusurlarımıza yahut olmasını isteyip de sahip olamadıklarımıza odaklanabiliyoruz. Bu odaklanma sonrasında ise fakat kusurlarımızı giderirsek hayatımızın tam da istediğimiz üzere olacağını düşünmekten kendimizi alamadığımız vakitlerde olabiliyor.
Ancak öncelikle farkında olmanızı istediğimiz şey şudur ki: “Aslında tam da şu an olduğunuz halinizle kusursuz ve özelsiniz.’’
Mutlu, huzurlu ve sağlıklı günler dileriz…
