Burun Eti Büyümesi (Konka Hipertrofisi)
Tıbben konka olarak isimlendirilen burun eti her iki burun boşluğu içerisinde 3 er adet olan olağan anatomik oluşumlardır. Vazifeleri burun içine giren havayı nemlendirmek, ısıtmak ve temizlemektir. Kemik ve yumuşak dokudan oluşmaktadır. Yumuşak doku kısmı ağır kan damarları ve salgı bezlerinden zengindir.
Konka hipertrofisi denilen burun eti büyümesi konkayı oluşturan yumuşak dokudaki şişmeye yahut kemik dokusundaki yapısal büyüklüğe bağlı gelişmektedir. Konka hipertrofisinin en sık nedeni alerjidir. Ama öteki sinüzit ve rinite neden olan etkenlerde konka hipertrofisine sebep olmaktadır.
En sık görülen belirti burun tıkanıklığı, ağız teneffüsü ve horlamadır.
Tedavide öncelikle altta yapan nedenin ortadan kaldırılması ve burun spreyleridir. İlaç tedavisine dirençli olaylarda farklı cerrahi teknikler uygulanmaktadır. Yapılacak cerrahinin aktifliği için öncelikle konka hipertrofisinin kemik büyümesi mi yahut yumuşak doku şişmesine mi bağlı olduğunun yanlışsız bir formda ayrımının yapılması gereklidir. Cerrahi lokal yahut genel anestezi altında yapılabilmektedir. Süreç yaklaşık 15-30 dakika ortası sürmekte ve süreç sonunda ödeme bağlı gelişen süreksiz burun tıkanıklığı haricinde hastada bir rahatsızlık yaratmamaktadır.
Cerrahi süreçler tipleri
-
Rezeksiyon: Yumuşak doku yahut kemik dokunun keserek çıkartma işlemi
-
Lateralizasyon: Konka kemiğinin dışa gerçek kırılarak hava pasajının genişletilmesi işlemi
-
Elektrokoterizasyon: Bipolar koter ile ısı verilerek yumuşak dokuyu küçültme işlemi
-
Radyofrekans: Düşük güçlü elektromanyetik radyofrekans dalgaları ile yumuşak dokuda ısı denetimli termal lezyon oluşturarak küçültme işlemi
-
Koblasyon: Daha az ısı ile iyonik plazma alanı yaratarak denetimli doku hasarı yaratma işlemi
-
Debrider: Konka yumuşak dokusunu ve kemik dokunun üzerindeki mukozal örtünün korunup tıraşlayarak küçültme işlemi
Burun Kıkırdağı ve Kemiği Eğriliği (Septum Deviasyonu)
Burun boşluğunu 2 eşit bölmeye ayıran kemik ve kıkırdaktan oluşan yapıya septum denmektedir. Septum kıkırdağında bir eğrilik varsa; o taraftaki burun deliğinden geçen havanın azalmasına bağlı burun tıkanıklığı ortaya çıkmaktadır. Eğriliğin derecesi, tarafı, sinüs ağzı olan bağlantısı burun tıkanıklığı şikayetini etkilemektedir. Bu eğrilik, genetik, doğuştan, çocukluk çağında alınan darbelere bağlı gelişebilmektedir.
Burun tıkanıklığı hayat kalitesini epey bozan ağzı açık nefes alma ve horlamaya neden olmaktadır. Ayrıyeten sinüzit ve burun kanaması için bir risk faktörüdür.
Septum deviasyonu tanısı için öncelikle burun muayenesi, kamera ile burun boşluklarının muayenesi ve radyolojik olarak da bilgisayarlı tomografi kullanılmaktadır.
Septum deviasyonu tedavisi cerrahidir. İlaç tedavisi yoktur. Ameliyatla burun içinden kesi yapılarak eğri olan kıkırdak ve kemik yapıların düzeltilmesi sürecidir. Süreç 1-2 saat ortası sürmektedir. Ameliyat sonrası güzelleşme yaklaşık 3 hafta sürmektedir.
Sinüzit
Sinüsler yüz kemikleri içindeki hava boşluklarıdır. Bu hava boşlukları özel kanallar ile burun boşluğuna açılmaktadır. Burun deliklerinden giren hava sinüslerin içine bu kanallardan ulaşmaktadır. Yanak (maksiller), alın (frontal), göz etrafı (etmoid) ve göz ardı (sfenoid) sinüsleri halinde her 2 tarafta dörter adettir. Vazifeleri kafatası yükünü azaltmak, yüze alınan darbenin beyne ulaşmasını engellemek, buruna giren havanın nemlenmesi ve ısıtılmasıdır.
Sinüzit bu hava dolu boşlukların kanallarının tıkanmasına bağlı sinüs içinde oluşan enfeksiyondur. Enfeksiyonun mühletine nazaran akut ve kronik sinüzit biçiminde ikiye ayrılmaktadır. 3 aydan uzun süren enfeksiyonlara kronik sinüzit denmektedir. Kronik sinüzitin polipli ve polipsiz olarak 2 alt tipi vardır. Polipli sinüzit başka ismiyle nazal polip kronik sinüzit şikayetlerine ek olarak burun boşluğu ve sinüs içerisinde ödemli soluk renkli yeni oluşumlardır. Tekrarlayan sinüzit ise 1 yıl içinde 4’ten fazla akut sinüzit atağı olmasına denmektedir.
Sinüzit tanısı hastanın şikayetleri, mühleti ve ayrıntılı endoskopik burun muayenesi ile konmaktadır. Burun tıkanıklığı yahut akıntı (önden yahut genizden) şikayetlerinden en az biri olmalıdır. Bunlarla birlikte yüzde lokalize basınç ve ağrı, koku almada zahmet ve öksürük (çocuklarda) şikayetlere eşlik edebilir. Şikayetlere ek olarak muayenede sinüs ağızlarında ödem, tıkanıklık, iltihap yahut polip görülmesi tanıyı desteklemektedir.
Soğuk algınlığı aslında bir sinüzit biçimidir. 10 günden kısa vadeli virüs kaynaklı sinüzite soğuk algınlığı denmektedir. Bakteriyel kaynaklı sinüzit ise genel olarak 7-10 günden uzun vadeli yahut bu müddet içinde şikayetlerin kötüleştiği durumlarda olmaktadır.
Nezle ise sinüsleri etkilememiş enfeksiyonun yalnızca burun boşluğunda olduğu duruma denmektedir. Nezle virüslere, alerjiye, ilaçlara, hormonlara yahut enfeksiyon dışı nedenlere bağlı olabilir.
Kronik hale gelmesi engellemek ve komplikasyon olarak tanımladığımız enfeksiyonun göze ve beyne yayılmasını mâni olmak için sinüzit tedavi ve takip edilmesi gereken bir hastalıktır.
Hastalığın tipi şiddetine nazaran kullanılan tedaviler:
-
Antibiyotikler
-
Burun spreyleri (steroid ve dekonjestan spreyler)
-
Antihistaminik ilaçlar
-
Ağrı kesiciler
-
Burun yıkama solüsyonları
Sinüzit tedavisinde başka bir alternatif ise endoskopik sinüs cerrahisidir. Ameliyat kesi yapılmadan endoskop denilen kamera ile yapılmaktadır. Ameliyattaki gaye, tıkalı olan sinüs kanalların ağzının açılması ve içindeki iltihaplı dokuların temizlenmesidir.
Cerrahi yapılan durumlar
-
Komplikasyona yol açmış akut sinüzit
-
Maksimum ilaç tedavisine dirençli kronik sinüzit
-
Tedaviye dirençli polipli kronik sinüzit
