Kalp Ameliyatı Sonrası Düzgünleşme Devrinde Yapılması Gerekenler
Bypass ameliyatı ya da başka kalp ameliyatları sonrasında bir gece ağır bakımda kalınır ve sonra hasta yatağına alınır. Ameliyat sonrasında hastaneden taburcu olduktan sonra meskendeki güzelleşme periyodunda dikkat edilmesi gereken noktaları sizin için aşağıda sıraladım.
İyileşme periyodu hastaneden taburcu olduktan sonra sternum kemiğinin tam güzelleşmesine kadar 6-8 hafta sürebilir. Genelde hastalar taburcu olduktan bir hafta ve bir ay sonra denetime çağırılırlar. Yaklaşık 2 aylık bu periyotta hastanın genel durumu dalgalanmalar gösterebilir. Yani vakit, vakit kendiniz makus ve halsiz hissedebilirsiniz. Bundan tasa etmeyiniz. Düzgünleşme devrinde hastanın kendine itimadı yanında teklifleri layık ile yerine getirmesi değerlidir.
Hastalara bir yatak yapılır ve orada muhtemelen salonda ziyaretçileri kabul ederler. Bu türlü bir durumdan uzak durunuz. Kendi odanızda ve yatağınızda yatınız. Bütün günü yatak geçirmeyiniz. Bu bacak toplar damarlarında pıhtı için risk yaratır.
ZİYARETÇİLER:
Hastanede olduğu halde hasta ziyaretlerini kısıtlayınız. Telefon ile konuşmak kafidir. Hastanın kendini enfeksiyon açısında muhafazası kıymetlidir. Az sayıda ve kısa periyodik ziyaretçi kabul ediniz.
Ziyaretçilerin daha toparlanamamış savunma sisteminiz için bilhassa grip ve nezle açısından hassas olduğunu unutmayınız. Ziyaretler sırasında maske kullanabilirsiniz.
Bazı hastalarımızın ziyaretler sırasında çeşitli nedenlerden ötürü duygusal olarak etkilenerek kasvet yaşadıklarını biliyoruz. Bu da akılda tutulması gerekli bir noktadır.
SİGARA:
Sigara içen hastalar konuta gittikten sonra sigara krizine girebilirler. Bu periyotta akciğerler tam kapasite ile çalışmadığından ötürü öksürük ve balgam olabilir. Bu dönemdedir de sigara içenler ise bu kendilerini sabote ederler. Birtakım hastalarda konutta tam bir düzgünleşme hissettiklerinden artık sigara içebileceklerini düşünürler. Bu sakıncalıdır. Bir sigara bile alışkanlığınıza geri dönmenize sebep olabilir. Nikotin bandı kullanmaktan çekinmeyiniz. Sigara sizin için bitmiştir. Hatta meskende sigara içen varsa onları balkona kovalayınız.
GÖĞÜS KEMİĞİNİN İYİLEŞMESİ
Kalp ameliyatı sonrasında yastık verilir. Yastık yanında göğüs korsesi kullanılır. Bütün bunların emeli göğüs kemiğinin güzelleşmesini sağlamaktır. En az altı hafta sırtüstü ve sağa sola periyotta yatırılması gerekir. Ayrıyeten hastaların tartı kaldırmaması önerilir.
Bu yastık ile bilhassa kalkarken göğüs kemiğinizi müdafaanız gereklidir. Kalkarken eliniz ile yastığı kullanarak kemiğinizi koruyunuz. Ellerinizi dikkatli kullanmanız ve takviye almanız gerekir. Ani hareketlerden kaçınınız.
Kemiğin kaynaması için uçlarının sabit ve karşılıklı gelmesi gerektiğini unutmayınız. Seçkin de olsa bu kemik tam kaynamadığı durumlarda devamlı oynar durumda kalırsa kullanılan çelik teller kemiği keser ve kemiğin yine birleştirilmesi ve dikilmesi için ameliyat olmanız gerekebilir. ‘’Yeniden ameliyat olma’’lafı bile hastaların moralini çabucak bozar.
Bu bütün ameliyatın yenileneceği manasına gelmez. Yalnızca kemik yine dikilir. Günümüzde gelişmiş bir teknik ile bu basitçe yapılmaktadır. Kemiğin kaynamaması durumunda akciğerlerde tam olarak iyileşmezler ve nefes darlığına neden olabilir.
KALP AMELİYATI SONRASINDA KABURGA AĞRISI
Bu ağrı daha çok tüp takılan yer ile ilgilidir. Sternum kemiği de kesildiğinden güzelleşme devrinde nefes alma ve hareket ile göğüs ya da kaburga ağrısı olabilir. Bu hareket ile ilgilidir. Ağrı nedeni ile istemeden daha az ve sığ enfes alırsanız o vakit akciğerlerde sönme ve balgam birikimi olabilir. Bu mevzuyu akciğer idmanları konusunda açıkladım.
VARİS ÇORABI
Bacaktan toplardamar alınan hastalara güzelleşme devrinde varis çorabı önerilir. Alınan toplardamarın yerine ve uzunluğuna bakılmaksızın kasık tipi çorap verilir. Bu çorap hem deveran hem de bacakta pıhtı oluşumu için gözetici niteliktedir.
Çorap kullanımı erken devirde bacak yaraların tahriş edebileceğinden pansumanın üzerine giyilmesi ya da çok ayakta kalınmayacak ise ayakları uzatmak kuralı ile kullanılmayabilir. Burada kıymetli olan çok ayakta kalmamak ve ayakları sarkıtmamaktır. Bacaklarda şişlik olabilir. Çorap etkin olarak ayakta iken 10-12 hafta kullanılması önerilir. Şayet yalnızca dize kadar olan toplar damar alınmış ise diz altı varis çorabı önerilir. Varis çorabını gece çıkartmalısınız.
KALP AMELİYATI SONRASI BACAKLARDA ŞİŞLİK
Bypass ameliyatı sonrasında bacaklarda şişlik olması bilhassa damar alınan bacakta şişlik olması olağandır. Kanın üst çıkmasını sağlayan sistemlerden biri alındığından öteki sistem kendini yeni duruma uyarlamaya çalışıyordur. Ayaklarınızı uzatırsanız ve sarkıtmazsanız şişlik azalır ayakta olduğunuz sürece varis çorabı kullanmanız gereklidir.
Eğer iki bacakta da şişlik varsa: bunun en sık nedeni kalp akciğer makinası kullanıldığından bedende sıvı birikimi olur. İdrar söktürücüler bundan ötürü verilir. Tartıldığınızdaki fazlalık bundan köken alır. Vakit içerisinde kaybolur. Kaybolmaz ise o vakit nefes darlığı da eşlik ediyorsa hekiminize başvurmalısınız.
TEMİZLİK
Yara paklığı değerledir. Tüm yaralar pak tutuşmalıdır. Ameliyat sonrasın taburcu edilirken yaralar genelde açık olur. Yara uygunlaşması teorik olarak 48 saatte tamamlandığını söylemeliyiz.
Yara yerleri göğüs kemiği üzerinde, bacaklarda ve kol damarı alındıysa kolda olur. Ayrıyeten bir tane göğüs kemiğinin altına ve solda göğsün yan tarafına akciğer boşluğuna yerleştirilen toplam iki tane tüp ve onların etrafında pansuman bulunur. En süratli göğüs kemiği ve kol üzerindeki yaralar güzelleşir. Bacak biraz daha hareketli olduğunda yaraları geç güzelleşebilir. Burada hareketli bölgeler diz ve hijyen açısından kasık bölgesindeki yaralara dikkat edilmelidir.
KALP AMELİYATI SONRASI DİKİŞ YERİNDE AKINTI
Eğer dikiş yerlerinde akıntı varsa pansuman hekiminizin teklifleri doğrultusunda devam ediniz. Bazen göğüs ya da yan taraftaki tüp yerinden akıntı olabilir. Bu akıntı şeffaf ve kokusuz ise korkmanıza gerek yoktur. Bu durumda pansumanın kuru kalması ve ıslandığı vakit sık sık değiştirilmesi gerekir. Bu akıntılar vakit içerisinde azalır.
KALP AMELİYATI SONRASI AKCİĞERDE SU TOPLANMASI
Eğer göğsünüzün yan tarafında bulunan tüp yerinden akıntı geliyorsa akciğerde sıvı birikimi olabilir. Bu hastalara ‘’ akciğerde su toplanması ‘’ halinde anlatılır. Sol göğüs damarı kullanılmışsa orada yahut öbür yerlerden gelen kan toplanır. Bu kan vakit içerisinde formlu elemanlarından ayrışarak serum haline dönüşür. Genelde akıntı rengi de açık kırmızı ya da sarı kırmızı formundadır. Bu korkulacak bir şey değildir. Değişik derecelerde hastalarda görülür. Bu hastada akıntının yanında nefes darlığına da sebep olur. Çekilecek akciğer sinemasında de bu sıvı rahatça görülür.
Akciğerde su toplanmasının tedavisi toplanan sıvı ölçüsüne nazaran değişir evvel idrar söktürücüler ile boşaltılmaya çalışılır şayet boşalmaz ise iğne ile çekilir yahut tekrar tüp takılarak boşaltılır. Akciğerde su toplanması aşağıda grafik ve akciğer sineması olarak gösterilmiştir. Siyah olan yerler akciğer dokusu ve hava, beyaz olan yerler ise kan yahut sıvının görüldüğü yerlerdir. Siyah ok akciğerde su toplanan yeri göstermektedir. Bu yer yer çekimi ve akciğerin basınç özelliklerinden aşağıda ve kenarda toplanır.
Aşağıdaki fotoğrafta iğne ile boşaltma temsil edilmiştir.
Eğer akıntı çok fazla, kokulu yahut iltihaplıgörüntüdeyse yaradan kültür alınması ve uygun antibiyotik tedavisi gereklidir. Şayet ateş de varsa vakit kaybetmeyiniz. Kimi dikiş yeri ve yara enfeksiyonları erken periyotta tedavi edilirse sorun yaratmazlar. Geç kalınırsa dikiş yerinde açılma olabilir. Bu türlü bir durumda hastaneye tekrar yatarak tedavi gerekir.
Bu tip durumlarda hastayı en güzel kıymetlendirecek kişi kendi tabibidir. Bu gelişmeleri doktorlarınıza aktarınız.
AKCİĞER EGZERSİZLERİ
Hastanede kullandığınız teneffüs idman aygıtı ‘’triflo’’ kullanmamaya konutta de devam etmelisiniz. Bunda kendiniz bir kural koyunuz. İki saatte bir 20 kez yapmalısınız. Her seferinde üç topu birden kaldırmalısınız. Bunu ne kadar çok yaparsanız akciğerleriniz o kadar genişler.
Teneffüs antrenman yapınca biriken balgamlar yüzünden öksürük gelebilir bu durumda balgamları çıkartınız. Kalp ameliyatı sonrasında balgam çıkarma sigara içenlerde bu daha sık görülür. Ne kadar çok sigara içtiyseniz o kadar balgam çıkaracaksınız demektir. Bu bazen bizi şaşırtacak kadar uzun sürmektedir.
Ameliyat sonrasında akciğerler tam kapasite çalışmazlar biraz sönük kalırlar bu aygıt ile akciğerler tam şişmiş duruma gelirler.
Eğer akciğerlerin bir kısmı sönük kalırsa buna atelektazidenir. Atelektazik sönmüş akciğer bölgelerinde akciğer sıvısı ve balgam birikerek enfeksiyona ve ateşe neden olur. Bu sevmediğimiz ve hastanın yine yatmasını gerektirecek bir durumdur. Aşağıdaki fotoğrafta bir akciğerin tam şişmesi öteki akciğerin ise sönük kaldığı durum gösterilmiştir.
YÜRÜYÜŞ
Taburculuk sonrasında birinci hafta denetime gelene kadar konutta istirahat etmesi önerilir. Meskende yorgan döşek yatmadan koltuk ve yatak ortasında çoğunluğu oturarak ve ayağını bir sehpaya oturarak vakit geçirebilirler. Tuvalet ve mutfağa gitmek ay da koridorda yürüyüş yapmak yararlıdır.
Temiz hava için sıcaklığa bağlı balkona çıkmak uygundur. Hava hoş ise balkon da da vakit geçirilir.
İlk denetim sonrasında eşlik eden biri ile kısa aralı 15 dakikalık günde bir kere tercihan sabah çok sıcak olmadan yürüyüşler yapılır.
Her gün çıkacak biçimde evvel akşam bir 15 dakika daha eklenir. Hasta kendisi bunu etaplı olarak arttırmalıdır. Tercihan beşer dakika halinde yükseltilir.
Kendini test etmek için süratli yürümek, koşmak ve yokuşları zorlamak gerçek değildir. İleri devirlerde haftalık 2,5 saat günlük ortalama 20 dakika idman kalp hastalığından korunmak için önerilir. Hastalarımız çok daha uzun aralıkları rahatça yürüyebilirler. Burada kıymetli olan kalp suratınızı çabucak arttırmamaktır. Evvelce arayı yavaşa uzatınız sonra suratınızı arttırabilirsiniz.
KALP AMELİYATINDAN SONRA UYKUSUZLUK
Kalp ameliyatı sonrasında uykusuzluk sıklıkla görülür. Bunun birinci nedeni gündüz uyumaktır. Hastanede daha sık görülür. Konutta ise hastalar rahatladığından uyuyabilirler. Şahsî olarak hastalar uyku ilacı verilmesini onaylamam. Biraz sabrederlerse ve bedenlerinin eski tertibine geri döndüğünü göreceklerdir.
CEP TELEFONU
Cep telefonu ile konuşmanızın bir sakıncası yoktur. Süreyi uzatmayınız.
CİNSEL HAYAT
Kalp ameliyatı sonrasından cinsel alaka için göğüs kemiğinin tam alarak uygunlaşması beklenmelidir. Genelde göğüs kemiği güzelleştikten sonra fazla efor göstermeden ve zorlamadan cinsel münasebete girilebilir. Lakin dikkatli olunmalıdır. Hastalar çoklukla üç ay kadar cinsel perhiz yaparlar.
Kalp ameliyatı sonrası sertleşme problemleri olabilir. Bunlar genelde ruhsal yahut kullanılan birtakım ilaçlara bağlıdır. Utanmadan bu sıkıntıları hekiminiz ile konuşunuz.
KALP AMELİYATI GEÇİRENLER VİAGRA KULLANABİLİR Mİ?
Evet bu üzere ilaçları kullanabilirler. Düşük doz de ve deneyerek kullanmaları gerekir. Unutmayın cinsel alakada bir ANTRENMANDIR.
