Koronavirüs hastalığı sırasında gerilim; çocuklarda ruhsal etkilenme boyutu
Çocuklar gerilimli olaylara nasıl reaksiyon verileceği konusunda, yetişkinlere baktıklarını onları model aldıklarını hatırlamak çok değerlidir. Ebeveynler çok telaşlı görünüyorsa, çocukların tasası artabilir. Panik yapmadan bir seviyede kaygılı olmak, hastalık riskini azaltan tedbirlerin alınmasına neden olabilir. Çocukların tasa ile başa çıkmasına yardımcı olmak için, çok ihtarlarda bulunmadan, çok telaşlı görünmeden, yanlışsız tedbire bilgileri ile duruma uygun gerçekçi bir yaklaşım benimsenmelidir.
Koronavirüs hastalığı salgını beşerler için gerilimli olabilir. Bir hastalık hakkındaki endişe ve telaş bunaltıcı olabilir. Herkes gerilimli durumlara farklı reaksiyon gösterir. Salgına nasıl cevap vereceğiniz, geçmişinize, sizi öbür insanlardan farklı kılan şeylere ve yaşadığınız topluma-kültüre bağlı olabilir. Bu salgın hastalıkta, gerilim yaşama açısından çocuklar ve gençler riskli kümeler ortasında yer almaktadır (diğerleri sıhhat çalışanları, yaşlı ve kronik hastalığı olanlar, unsur kullananlar, ruhsal hastalığı olanlar). Bu nedenle bilhassa meskende vakit geçirmek zorunda olan çocukların salgın sırasındaki tasa, endişe, ıstırap, davranış değişiklikleri üzere yaşayabileceği ruhsal meseleler açısından dikkatli olunmalıdır. Çocukların dert seviyesi artığında hem kendileri hem de ebeveynleri için epeyce kuvvetli süreçler yaşanabilir. Ebeveynlerin tasa seviyesi yüksek olduğunda ise kendileri ve çocuklarını korumakla ilgili vazife ve sorumluluklarını yerine getirmeleri güçleşebilir.
Çocuklara yönelik olumlu önleyici önlemleri öğretmek, onlarla kaygıları hakkında konuşmak ve onlara hastalık riskleri üzerinde bir ölçü denetim hissi vermek korkuyu azaltmaya yardımcı olabilir.
Bulaşıcı hastalık salgını sırasında çocukların etkilendiğine yönelik ipuçları; çocuğunuz “korku-kaygı” sorunu yaşıyor mu?
Küçük çocuklarda huzursuzluk, gerginlik ve ya çok ağlama
Kazandığı maharetlerde eskiye dönme (idrar, kaka kaçırmaya başlama)
Anne babadan ayrıldığında çok kaygılanma
Kendi sıhhati ve sevdiklerinin sıhhati hakkında endişe ve kaygı duyma, düşünme ve konuşma
Yeme tertibindeki değişiklikler
Dikkat sürdürme ve konsantre olma zorluğu
Uykuya dalmakta zahmet çekme, geçe uyanmaları
Kolay yorulma
Günlük hayatta makûs bir şey olacağına dair dertli olma
Oyun ve günlük aktiviteleri yerine getirmekte zorlanma,
İsteksizlik
Açıklanamayan baş ağrısı yahut beden ağrısı
Gençlerde sonluluk, davranış sorunları
Kronik sıhhat problemlerinin kötüleşmesi
Yukarıdaki belirtiler varlığında çocuğunuz bir telaş sorunu yaşıyor olabilir. Aşağıda tanımlanan bir yaklaşım geliştirmeniz önerilir.
Çocuğunuz “korku-kaygı” sorunu yaşadığında izlenecek yol
Yukarıdaki belirtilerin varlığında çocuğunuzla konuşmak için vakit ayırın.
Bu kaygılar hakkında konuşun.
Çocuğunuzla hastalıkla ilgili hakikat bilgiler hakkında konuşun – bu korkuyu azaltmaya (kaygı duymalarına neden olan yanlış bilgileri değiştirerek) yardımcı olabilir.
Çocuklara hastalığı önlemek için neler yapabilecekleri konusunda yol göstermek onlara hastalık yayılımı üzerinde daha fazla denetim duygusu verir ve tasalarını azaltmaya yardımcı olur.
Televizyon izlemeyi azaltın yahut internetteki ve toplumsal medyadaki bilgilere erişimi sınırlayın. Çocuklarınız için rahatsız edici olabilecek bilgileri izlemelerini ve dinlemelerini engelleyin.
Çocuğunuzun inançta olduğundan emin olun. Kendilerini üzgün hissettiklerinde onu dinleyin. Sizden nasıl başa çıkacaklarını öğrenebilmeleri için kendi stresinizle nasıl başa çıktığınızı onlarla paylaşın. Onun daha evvelki başa çıktığı olayları, başa çıkma yollunu, marifetini, gücünü hatırlatın.
Ebeveynlerin ne vakit danışmanlık alacağı sorusu da değerlidir. Bu ortaya çıkan ruhsal ve ya davranışsal sıkıntılar günün birçoklarında ortaya çıkıyor, çocuğun oyun, ders üzere aktivitelerini yapmasını bozuyor ya da toplumsal ilgilerini etkiliyorsa danışmanlık alın.
Önceden var olan ruhsal hastalığı olan çocuk ve ergenlerin mevcut tedavilerini devam ettirin. Ruhsal sorunu olan çocuklar için, bu süreçte yeni eklenen ve ya berbatlaşan belirtiler konusunda uyanık olun bunların fark edin, hekiminizle paylaşın.
Çocuğunuz koronavirüsü yahut öteki nedenle tasa, kaygı, takıntı, panik atak yahut depresif belirtiler yaşamaya başlıyorsa bir terapist size ve / yahut çocuğunuza bu meselelerle sağlıklı bir biçimde başa çıkmanızda yardımcı olacak bir sonraki adım olacaktır.
Özellikle yüz yüze görüşmenin mümkün yahut uygun olmadığı durumlarda tesirli ve ispata dayalı bir seçenek olarak uzun yıllardan bu yana kullanılmakta olan telepsikiyatri uygulamalarına başvurulabilir. Uzak ara ve fizikî rahatsızlık nedeniyle psikiyatri uzmanına ulaşamayan bireyler için kullanılagelen telepsikiyatri pratiği salgınla birlikte kimi hastane ve özel çalışan doktorlar tarafından uygulanmaya başlanmıştır. Kendi psikiyatri hekiminize ulaşarak telepsikiyatri uygulaması hakkında bilgi edinin.
Ruh sıhhatimizi nasıl koruyalım? Ebeveynlerin kendileri ve çocukları için günlük ömürlerinde ruhsal etkilenmeleri azaltıcı yaklaşımlar
Aile takviyesi tüm ruhsal yakınmalar ve sıkıntılar için tampon vazifesi görür. Bu anne-baba takviyesi, ilgisi düzgün olan çocukların, gerilimli hayat olaylarından ruhsal etkilenmeler açısından daha korunaklı-dayanıklı oldukları manasına geliyor. O nedenle ebeveynlerin Koronaviris hastalık salgını sırasında yalnızca kendi ve ömür rutinleri ile ilgilenmeleri dışında çocuklarının muhtaçlığı olan ruhsal takviyesi sağlamaları hayati görünmektedir. Bir ortada ve sokağa çıkmadan hayatın devam ettiği bu süreç içinde çocukların ruhsal güzellik durumları aslında anne babanın omurdaki sorumluluk ve günlük hayat yüklerini kolaylaştıracaktır. Aksi halde, dertli, üzgün, endişeli, sonlu, ahenk sağlayamamış çocuk kapalı mesken ortamındaki sağlıklı dengenin-uyumun kurulmasını güçleştirecektir. Aşağıda anne-baların kendileri ve çocukları için salgın hastalık periyodunda olumsuz ruhsal etkilenmeyi önleyebilecek teklifler sıralanmıştır.
Mümkün olduğunca rutin-normal bir günlük hayatınız olsun.
Televizyon izlemeye hudut getirin yahut internetteki ve toplumsal medyadaki bilgilere erişimi sınırlayın.
Mola verin; toplumsal medya da dâhil olmak üzere haberleri izlemek, okumak yahut dinlemek için mola verin.
Çocuğunuzla hastalıkla ilgili gerçekçi bilgiler verin – bu tasayı azaltmaya yardımcı olabilir.
Arkadaşlarınızla ve ailenizle (geniş aile üyeleri ile) irtibat kurun.
Düzenli rutinlere ayak uydurmaya çalışın. Okullar kapalıysa, öğrenme aktiviteleri ve rahatlatıcı yahut eğlenceli aktiviteler için bir program oluşturun.
Daha küçük çocuklarda yeni oyunlar öğrenerek uygulayın. (canlandırma, taklit içeren oyunlar, masal uydurma, oyun yaratma vs). Bulmacalar, boyama, çizim yapma üzere uygulamalı aktiviteler yapın.
Aile üyelerine mektup yazarak el yazısı ve dilbilgisi alıştırması yapın. Bu, yakın temas kurmayı azaltmanın en güzel yollarından biridir.
Çocuğunuzun ziyaret edemeyecekleri aile üyelerine kart yahut mektup yazmasına yardımcı olun.
Çocuğunuzun telefon yahut imajlı sohbet yoluyla arkadaşlarına ve aile üyelerine ulaşmasına yardımcı olun.
Kendiniz diğerleriyle irtibat kurarken çocuğunuzun da arkadaşları ile temas kurup toplumsal bağ ve paylaşımlarının devamına imkan sağlayın. (Endişeleriniz ve nasıl hissettiğiniz konusunda güvendiğiniz beşerlerle konuşun, varsa çocuğunuzun da yakınlarınız ve arkadaşları ile konuşması için fırsatlar yaratın).
Kendinizin ve çocuğunuzun vücut sıhhatinize dikkat edin; Sağlıklı, istikrarlı yemekler yemeye çalışın, tertipli idman yapın, bol ölçüde uyku alın, almasını sağlayın. Çocuğunuzla yürüyüşe çıkın yahut bisiklete binin. Hoşunuza giden öbür aktiviteler yapmaya çalışın.