Disosiyatif Kişilik Bozukluğu Nedir?
Disosiyatif kişilik bozukluğunu (çoklu kişilik bozukluğu), bireyin kendi kimliğinin dışında diğer kişi ya da şahısların de var olmasıyla karakterize edilen bir ruhsal bozukluk biçiminde tanım edebiliriz. Öteki bir deyişle, kişinin içinde bir bireyin daha (bu birey bazen birden fazla da olabilir) var olduğunu hissetmesidir. Kişi gerçekte hissettiği duygu ve kanıların diğerine ilişkin olduğu kanısındadır.
Disosiyatif Kişilik Bozukluğu Nedenleri Nelerdir?
Disosiyatif kişilik bozukluğunun ortaya çıkmasında birçok nedenden kelam edilebilir; Aile içi travmatik olaylar, istismar yaşantısı, akran zorbalığı, toplumsal ve kültürel yetişme ortamı ve bu ortamlarda maruz kalınan ya da şahit olunan travmatik yaşantılar üzere durumların çoklu kişilik bozukluğu oluşmasında rol oynadığını görmekteyiz.
Disosiyatif Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Dissosiyatif kişilik bozukluğu yaşayanlar, bilhassa ilgili alterler vücuda hakim olduğu anlarda yaşadıkları kişilik bölünmelerinin vakit zaman farkında bile olmazlar. Bu kimlikler ortasındaki geçiş çok süratli ve ani bir halde olabilmektedir. Genelde gerilim ya da aşikâr bir travmatik durum, zihnin bölünmesine yani yeni artellerin ortaya çıkmasına yer hazırlar. En yaygın görülen belirtiler ise aşağıda listelenen formdadır.
- Çok şiddetli baş ağrıları
- Gerçek kanılardan kopma hali
- Kaygı bozukluğu
- Gerçek olmayan algılamalar
- Dikkat dağınıklığı
- Birbirinden tutarsız davranışlar
- Bellek yitimi
- Kendine fiziki olarak ziyan verme girişimleri
- Yeme yahut uyku nizamında önemli değişimler
- Sürekli ahenge isteği
- Zihin içerisinde ağır olarak yaşanan bir hengame hali
- Yoğun bir biçimde iç ses duyma
- Kendini, sahip olduğu cinsiyetin dışında hissetme hali
- Madde bağımlılığı
- İntihar girişimleri
Dissosiyatif kişilik bozukluğu yaşayan bireyde üstte belirtilen belirtilerin hepsi eksiksiz olarak yer almasa da pek birden fazla ağır yahut düşük şiddetli olarak kendini şahısta göstermektedir.
Disosiyatif Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Bu rahatsızlığın tedavisi uygun bir psikoterapi usulü ve ilaç takviyesi ile mümkün olabilmektedir. Disosiyatif kişilik bozukluğu belirtilerinin pek birçok danışan ile terapi sürecinde ortaya çıkar. Danışanlar terapiye başlayana kadar sahip olduğu başka kişiliklerinden yani alterlerden çoklukla haberdar değildirler. Danışanlar terapi sürecinde alter kişiliklerin farkına varmaya başlarlar ve terapi süreci ilerledikçe de alter kişiliklerin sayısı artar. Çoklu kişilik bozukluğu olan hastanın psikoterapi sürecinde terapist, alter kişiliklerle farklı ayrı konuşur terapistin buradaki asıl emeli danışanın sahip olduğu bu alter kişilikler ortasında bir ittifak kurup olabildiğince birbirlerine yaklaştırmaktır. Bu halde kendileri ile konuşulan alter kişilikler vakitle birleşmeyi kabul ederler.
KAYNAKÇA
Tamam, L., Özpoyraz, N., & Ünal, M. (1996). Çoğul kişilik bozukluğu (Dissosiyatif kimlik bozukluğu): Bir gözden geçirme. 3P Dergisi, 4(1), 45.
ÖZDEN, M. Ş. (2018). TRAVMA VE DİSSOSİYATİF BOZUKLUKLAR: GENEL BİR BAKIŞ. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 3(3), 71-76.
Akcan, G., & Öztürk, E. (2018). Dissosiyatif temel belirtiler ve temel psikoterapötik yaklaşımlar. Turkiye Klinikleri Psychology‐Special Topics, 3, 20-30.