Tok olunmasına karşın duygusal hissedildiğinde yemek yeme isteğinin oluşmasına duygusal açlık denir.
Duygularına nazaran beslenen bireyler, açlıklarının fizyolojik olup olmadığını ayırt edemezler.Örneğin; eşinize sinirlendiğinizde kendinizi yemek yerken buluyorsanız aslında duygusal açlığı fizikî açlıkla karıştırıyorsunuz demektir.
Bu durumda maksadınız karnınızı doyurmak değil hislerinizi doyurmaktır.
Yaşadığınız açlığın duygusal mı yoksa fizikî mi olduğunu anlamak için ortalarındaki farkları bilmek gerekir:
- Duygusal açlık birdenbire ortaya çıkar ve hissedilir lakin fizikî açlık kademeli bir formda hissedilir.
- Duygusal açlıkta birey aşikâr bir yiyecek isterken fizikî açlıkta farklı yiyeceklere açıktır.
- Duygusal açlık yaşandığında doyum ağızda alınır. Lakin fizikî açlık midenin doyurulmasıyla son bulur.
- Duygusal açlık acildir, çabucak giderilmek ister lakin fizikî açlıkta birey sabırlıdır, yemeyi bekleyebilir, erteleyebilir.
- Duygusal açlık korku, öfke, yalnızlık, hayal kırıklığı üzere üzücü hisler barındırır, fizikî açlıksa fizyolojik muhtaçlıktan ötürü ortaya çıkar.
- Duygusal açlık yaşayan birey resen ve farkında olmadan yiyebilir, fakat fizikî açlıkta bireylerin makul seçimleri ve yeme farkındalığı vardır.
- Vücut dolu olduğunda bile (tok olunmasına rağmen) duygusal açlık yaşanabilir ve yemek yeme isteği olabilir ama fizikî açlık tokluk hissiyle bir arada ortadan kalkar.
- Son olarak duygusal açlık yemeye ait pişmanlık yaratır ve suçluluk hissini arttırır lakin fizikî açlık bir gereklilik olarak yemeyi içerir bu nedenle hatalı hissedilmez.
Peki, duygusal açlığı azaltmak mümkün mü? Bunu nasıl yapabiliriz?
- 15 dakika bekleme mühleti uygulayın. Şayet bir şeyler yeme isteğiniz varsa hakikaten aç olup olmadığınızı anlamak için on beş dakika beklemek tesirli olacaktır. Şayet ne yenileceğine karar verilemiyorsa, yüksek ihtimalle fizikî açlık yoktur.
- Yiyeceklerden uzaklaşın , çok yakınınızda, kolay ulaşılabilir yerlerde yüksek kalorili çok lezzetli atıştırmalıklar ve yiyecekler bulundurmayın.
- Eğer ağzınızda tatlı, ekşi, baharatlı yahut acılı bir tat değişikliği istiyor, ‘ağız açlığı’ yaşıyorsanız; kendinize bir sorun. Korkuyor muyum? Öfkeli miyim? Hayal kırıklığına mı uğradım? Yoksa utanç mı hissediyorum? Hisleri dürüstçe kabul etmek ve adlandırmak bile birden fazla vakit duygusal açlıkla alakalı aciliyeti gidermek için kafidir. Ağız açlığının giderilmesi için de yudum yudum su içebilir, dişlerinizi fırçalayabilirsiniz.
- Duyguları fark ettiğinizde ; hangi kanılarınız bu hisleri açığa çıkardı? Niyetinizde ne kadar rasyoneldiniz? Niyetlerinizi değiştirmek bu makus hislerin değişmesini sağlar mı? Bu üzere bilişsel süreçlere odaklanarak makus fikirlerin makûs hislere, berbat hislerin da makûs aksiyonlara yol açtığını fark edebilirsiniz.
Duygusal ve fiziksel açlık ortasındaki farkı anlayabilmek için kendinize odaklanın. Şayet farkı, fark ederseniz duygusal açlık gücünün birçoklarını kaybeder ve denetim sizde olduğundan çok yeme ihtimaliniz azalır, iştah azalır, kilo verebilir, yeme davranışı sonrası hissettiğiniz makûs hislerden kurtulabilirsiniz.
