Cinsel faal bir çiftin korunmasız bağ ile bir yıl içinde gebelik elde edememesi infertilite olarak isimlendirilmektedir. Dünya Sıhhat Örgütü %15 oranında infertil çift bulunduğunu belirtmektedir. İnfertil çiftlerin %50’sinde bozulmuş sperm pahaları mevcuttur ve erkek nedenli faktörler saptanmaktadır. Yani bu demek oluyor ki çocuk olmuyorsa toplumdaki genel kanının tersine sorun yalnızca bayanda değil, yarı yarıya erkek kaynaklıdır.
Erkek kısırlığının sebepleri nelerdir?
Erkek ksırlığının en sık sebebi idiyopatik olarak isimlendirilen rastgele bir hastalık bulunmaması durumudur. Daha sonra görülen nedenlerin başında ise varikosel gelmektedir. Öbür nedenler ise inmemiş testis, hormonal bozukluklar, testis tümörü ve lenfoma üzere habis hastalıklar, immunolojik faktörler (anti-sperm antikoru), sperm kanallarında tıkanıklık olması üzere durumlardır.
Infertilite hastalarında nelere dikkat ediyorsunuz?
Hastaların evlilik mühleti ve korunmasız ilgi mühletleri en kıymetli bilgilerdendir. Şayet korunma olduysa kullanılan metot değerlidir. Erkek ve bayan açısından geçirilen enfeksiyonlar, bayanın menstruasyon döngüsünün olağan olup olmadığı, alaka sıklığı ve zamanlama, alaka sonrası ejekulatın vajenden dışarı gelip gelmediği, erkekte ereksiyon ve boşalma sorunu olup olmaması üzere bilgiler çok değerlidir.
Kültürümüzde yetersiz cinsel eğitim ve cinselliğin ayıp ve yasak sayılması sebebiyle gerçek cinsel bağlantıyı bilmeyen çift sayısı, vajinismus, sertleşme sorunu üzere sorunlar de mevcuttur. Ama bu problemleri yaşayan insanların çok büyük kısmı utandıkları ve çekindikleri için tahlil arayışına girmiyorlar. Ek olarak ilaç ve husus kullanımı, mesleksel maruziyet, geçirilmiş ameliyatlar, inmemiş testis olması üzere durumlar kıymet arz etmektedir.
Sperm testlerindeki tanımlamalar ne manaya geliyor?
Sperm testi sonrası hastaların sık duyduğu Azospermi ejekulatta (meni içerisinde) hiç sperm bulunmaması durumudur. Oligospermi sperm sayısının düşüklüğü, astenospermi sperm canlılığının yetersiz olmasıdır.
Sperm testi nasıl verilmelidir?
Hastaların kesinlikle uyması gereken nokta sperm numunesi vermeden en az 48 saat öncesinden cinsel alaka ya da masturbasyon üzere hareketlerin yapılmamasıdır. Genel uygulama olarak ise daha anlaşılır olması için hastalara 3 günlük cinsel perhiz önermekteyiz. Bir başka değerli nokta ise sperm numunesinin ilgili merkezde verilmesi gerekliliğidir. Dış ortamda spermin çok kısa hayat mühleti vardır. Tedavi uygulanan hastalarda sperm denetimi en erken 75 gün sonra olmalıdır.
Sebebi olmayan infertilite durumlarında ne yapılmalı?
Bu durum hasta ve doktorlar için can sıkıcı bir klinik süreçtir. Tüm tetkik ve muayenelerin olağan olduğu ancak bir türlü gebelik elde edilemeyen çiftlerde medikal tedaviler, aşılama metodu ve son tahlil olarakta tüp bebek usulü kullanılmaktadır.
Varikosel nedir?
Varikosel, testis toplar damarlarında genişleme ve bu damarlar içindeki kan akımında geriye yanlışsız kaçaklar oluşmasıdır. Bu durumda testislerde ısı ve basınç artışı, toksik unsur birikmesi ve dokuların kan dolanımında bozulma olması üzere nedenlerle sperm kıymetlerinde bozulmalar oluşmaktadır. Varikosel tanısı fizik muayene ile konulur ve renkli ultrasonografi ile teşhis desteklenir. Bir öteki bulgu ise ağrı olmasıdır. Adolesan ve evlilik öncesi periyotta ağrı oluşması hastalar için bir talihtir. Ağrı ile varikosel tanısı konulur ve spermler daha fazla hasar almadan tedavi uygulanabilir. Ancak şunu unutmamak gerekir ki varikosel olan her hasta kısırlık sorunu yaşamayacaktır.
Varikosel nasıl tedavi edilir?
Varikosel erkek kısırlığında tedavisi en kolay ve büyük oranda tedaviye çok âlâ karşılık veren bir hastalıktır. Varikosel her iki testiste yahut birisinde olabilir. Tedavide birinci süreç cerrahi olarak yapısı bozulmuş damarlara müdahale etmektir.
Operasyon mühleti 25-30 dakika sürer ve biz Mikro-Cerrahi (mikroskopik varikoselektomi) yol ile ameliyat uyguluyoruz. Ekseriyetle hastalarımız operasyondan 5-6 sat sonra konutlarına gitmek istiyorlar. Sonraki süreçte ise gerekli görülen hastalara medikal tedavi uygulayarak sperm bedellerindeki düzelmeyi destekliyoruz.
Varikosel tekrar oluşurmu?
Eski tekniklerle yapılan ameliyatlarda nüks olayı sık görülürdü ve can sıkıcı bir durumdu. Ama şu anda uyguladığımız mikroskopik cerrahi ile nüks mümkünlüğü çok düşüktür.
Sperm olmayan hastalara yaklaşımınız nasıl oluyor?
Sperm çıkışı olmayan azospermik denilen hastaların hormon pahaları, ultrasonografi bulguları, genel sistemik muayene bulgularını değerlendiriyorum. Bu hastalarda sperm kanalı tıkanıklığı yahut sperm üretimi olmaması ya da çok azazlması sözkonusu oluyor. Sperm kanalı tıkanıklığı varsa endoskopik sistemlerle tedavi uygulayabiliyoruz. Sperm kanallarında tıkanıklık saptanmadığı durumlarda ise uygun hastalardan Mikro-Tese prosedürü ile sperm arama süreci yapıyoruz. Sperm bulunursa çabucak dondurularak tüp bebek açısından ikili kapılar arkasına kadar açılıyor.
Infertilite mevcudiyetinde beslenme nasıl olmalı?
Bilhassa doğal besinler öneriyoruz. Paketlenmiş, kimyasal koruyuculara maruz kalmış mevsim dışı besinler önermiyoruz. Yeşil yapraklı sebzeler meyveler vitamin ve antioksidan açısından zengindir ve tüketilmesini öneririz. Hayvansal eserler olağan ölçülerde tüketilmelidir. Fındık, ceviz, badem üzere kuruyemişler olağan ölçülerde tüketilebilir. Bol sıvı alımıyla birlikte sigara ve alkolden uzak durmak çok kıymetlidir.
Çocuk sahibi olamayan hastalara teklifiniz nedir?
Öncelikle şunu belirteyim, erkek hastalar bir ürolog tarafından değerlendirilmelidir. Çiftlere bu bahiste dikkatli olmalarını öneriyorum. Çok sayıda hasta yanlış yönlendirmeler ile yanlışsız olmayan branşlarda tedavi edilmeye çalışılmaktadır. Bu nedenle maddi ve manevi olarak hastalar yıpranmaktadır.
Şayet daha evvelce bilinen kısırlığa neden olabilecek bir hastalık yoksa panik yapmadan 1 yıl sistemli olarak münasebet denenmesi değerlidir. Şayet bir yıl geçmesine karşın gebelik olmuyorsa birebir anda bayanın bir bayan doğum uzmanına, erkeğinde bir üroloji uzmanına görünmesi gereklidir. Toplumdaki yanlış yönlendirmeler, mahalle baskısı üzere durumlarda etkilenmeden yanlışsız yaklaşımlarla çocuk sahibi olamayan çift sayısı çok küçük bir orandadır.
