Mardin’de, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı iş birliğiyle Birleşmiş Milletler (BM) Bayan Ünitesi Türkiye Ofisi ve BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Türkiye ile yürütülen “Erken Yaşta ve Zorla Evliliklerle Uğraş Vilayet Hareket Planlarının Desteklenmesi Eğitimi Programı” düzenlendi.
Mardin’de bir otelde başlayan ve 4 gün sürecek programın açılışında konuşan Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı Bayanın Statüsü Genel Müdürü Gülser Ustaoğlu, Bakanlık olarak bayana yönelik şiddetle gayret çalışmalarını çok istikametli, bütüncül bir yaklaşım ve sıfır tolerans unsuruyla sürdürdüklerini söyledi.
Toplumun tüm bölümlerinin tedbire, muhafaza, cezalandırma ve siyaset boyutuyla bayana yönelik şiddetle gayret süreçlerinde ortak ve kararlı bir biçimde yer almasının değerine işaret eden Ustaoğlu, “Yapılan araştırmalar dünyada her 3 bayandan birinin şiddet tiplerinden rastgele birini yaşadığını gösteriyor, maalesef. Bu yüzden en temelde tahlil, şahısların hayatlarında şiddeti bir araç olarak görmesini engellemekten geçiyor.” dedi.
Anayasa, Türk Ceza Kanunu ve Türk Uygar Kanunu üzere temel mevzuatlarla birlikte, 6284 sayılı kanun ve ikincil düzenlemeleriyle, bayana yönelik şiddetle çabanın hukukî altyapısının Türkiye’de oluşturulup, güçlendirildiğini aktaran Ustaoğlu, planlı, programlı ve tertipli olarak bayana yönelik şiddetle çaba hareket planlarını uyguladıklarını belirtti.
“Acil hareket planlarımızı hazırlayıp, tüm lokal dinamiklerle eşgüdüm içerisinde uyguladık”
Kıymetli bir insan hakkı ihlali olan bayana yönelik şiddetin biçimlerinden birinin de erken yaşta ve zorla evlilikler olduğunu lisana getiren Ustaoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kadınlara ve bilhassa kız çocuklarına yönelik şiddetin ve ayrımcılığın bir biçimi olan ‘erken yaşta ve zorla evliliklerle mücadele’ Bakanlığımızın siyaset öncelikleri ortasında yer alıyor. Gerçekten, kız ve erkek çocukların memnun olabileceği yegane ortamın ailelerinin yanı ve okullar olduğuna inanıyoruz. 2017 yılı prestijiyle ‘Erken yaşta evliliklerle mücadele’ çalışmalarımızı bu cins evliliklerin yüksek olduğu vilayetlerde lokal dinamiklerin katkı ve iştirakleriyle yapılandırdık. Bu kapsamda; 2017’de Ağrı, Aksaray, Bitlis, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Iğdır, Kahramanmaraş, Kars, Kilis, Mardin, Muş, Nevşehir, Niğde, Şanlıurfa, Van, Yozgat ve İzmir Kiraz ilçemiz olmak üzere 17 vilayetimize gerçekleştirdiğimiz saha ziyaretleri ile acil hareket planlarımızı hazırlayıp, tüm lokal dinamiklerle eşgüdüm içerisinde uyguladık.”
“Erken yaşta evlilik oranı yüzde 2,3’e düştü”
İstatistikleri incelediklerinde bilhassa 2010 yılından sonra erken yaşta evliliklerin sayı ve oran olarak çoklukla düşüş eğiliminde olduğunu gördüklerini lisana getiren Ustaoğlu, “2009 yılındaki yüzde 8,1’lik erken yaşta evlilik oranı, 2021 yılında yüzde 2,3’e düşerek yüzde 71 oranında azaldı. Yeniden 2005 yılında evlenen 51 bin 944 kız çocuğu sayısının 2021 yılında 13 bin 139’a düşmesiyle evlenen kız çocuk sayısında yüzde 75’lik bir düşüş gözlemliyoruz. Erkek çocukların evlenme sayılarında da kayda bedel bir düşüş görülmekte. 2018 yılında 1029 erkek çocuğu erken yaşta evlendirilmişken 2021 yılında bu sayı 770’e düştü.” diye konuştu.
Ustaoğlu, kelam konusu tahliller doğrultusunda hareket planlarını yürüttükleri vilayetlere, Afyonkarahisar, Ardahan, Edirne ve Siirt’i de eklediklerine dikkati çekerek, erken yaşta ve zorla evliliklerle çabayı yaygınlaştırmaya karar verdiklerini aktardı.
“Toplumumuz bu mevzuda bilinçlenmeli”
Vali Yardımcısı Gürsel Temurci ise dünyada erken yaşta ve zorla evliliğe yalnızca kız çocukların değil erkek çocukların da maruz kaldığını söyledi.
Lakin bu sorunun büyük çoğunluğunu erken yaşta evlenen kız çocuklarının oluşturduğunu tabir eden Temurci, bunun kız çocukların hayatında daha ağır ve geri dönülmez tesirler bıraktığını vurguladı.
Temurci, şöyle konuştu:
“Bu sorunun ortadan kaldırılmasında çok büyük sorumluluk düşmekte. Bu manada bahis üzerinde hassasiyetle durulmalı, mevzuatın öngördüğü yaptırımlar tertipli uygulanmalı ve kontroller sıklıkla yapılmalı. Erken yaşta ve zorla evlilik sorunu sadece cezaların uygulanmasıyla ve kontrollerin yapılmasıyla önlenebilecek kadar kolay bir sorun değil. Toplumumuz bu mevzuda bilinçlenmeli, bireylerin bu bahiste zihniyetleri değiştirilmeli. Öğretmenlerimizin, din adamlarımızın, din görevlilerimizin ve toplumsal hizmetlerde vazifeli tüm işçimizin toplumumuzu yanlışsız yönlendirmesine gereksinim var. Bu hakikat yönlendirmeler için de tüm kamu görevlilerimizin bilinçlendirilmesi ve gerekli eğitimin tüm kamu görevlilerimize verilmesi elzemdir.”
UNICEF Çocuk Muhafaza Uzmanı Pınar Öktem ile Proje Koordinatörü His Erseçen de yürütülen çalışmalarla ilgili bilgi verdi.
Türkiye’nin 21 vilayetinden kamu yöneticileri ve çalışanları, üniversite ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin katıldığı eğitim programında, vilayetlere özel ve gereksinimlerle uyumlu vilayet aksiyon planlarının hazırlanması pahalandırılacak.
