Sivas‘ta 1800 yıllarına ilişkin bir tapunun Anadolu’da Osmanlı devrinde bayana verilen birinci tapu olduğu düşünülüyor.
Sivas‘ın kadim ilçelerinden Hafik‘te İlçe Tapu Müdürlüğü arşivinde yer alan tarihi tapulan araştırmacıların ve tarih severlerin ilgisini çekiyor. İlçe Tapu Müdürlüğü arşivinde bulunan tapulardan en farklı olanı ise 1917 tarihli bir tapu. Bir bayana ilişkin olan bu tapunun Anadolu’da Osmanlı devrinde bayana verilen birinci tapu olduğu düşünülüyor.
Hafik ilçesi Tapu Müdürü Veysel Karayel, ilçenin 1875 yılında kaza olarak kurulduğunu ve o günden beri tutulan tapu evraklarının kurum arşivinde saklandığını söyledi. Yaklaşık 220 yıllık Osmanlıca tapuların bulunduğu arşive en çok dikkat çeken tapunun ise Hicri takvime nazaran 1320 Miladi takvime nazaran 1917 tarihli, Gücük oğlu Mehmet’in kızı Meryem hatun ismine oluşturulmuş olan tapu. Karayel bu tapunun Osmanlı devrinde Anadolu’da bayana verilen birinci tapu olma özelliği taşıdığını düşündüklerini belirtti.
ANADOLU BAYANI BİRİNCİ KERE SİVAS’TA MÜLK SAHİBİ OLDU
Hafik ilçesi Tapu Müdürü Veysel Karayel, “Yaşadığımız Hafik ilçesi çok eski bir ilçe. 1875 yıllarında kaza olarak kurulmuş o günden bu güne kadar da Hafik’te çeşitli tapu süreçleri yapılmıştır. Tapu müdürlüğümüzde 1800 yıllarına ilişkin Osmanlıca kayıtlarımız mevcuttur. O günlerden günümüze kadar çeşitli değişimlerde bulunmuş olup, çeşitli yıllara ilişkin tapularımız vardır. Evvelden bayanlar üzerine tapu verilmiyordu. Bu tapuların en ilginci 1900 yıllarına ilişkin Meryem Hatun isminde bir bayana verilmiş tapu kaydımız mevcuttur. Daha sonrasından sultan Abdülhamit ve Abdülmecit devirlerine ilişkin tapular mevcuttur. Türkiye cumhuriyetinin kurulmasının akabinde Osmanlıca yani eski Türkçeyle yazılmış tapularımızda mevcut. O günden bu güne çeşitli tapular bulunmaktadır. Arşiv incelemesi yaparken tasnif ve ahenk süreçleri yaptık. Bu kayıtları elektronik ortamda tarayıp bilgisayarlara aktardık, bu süreçler yapılırken elimizde bulunan eski tapularla karşılaştık. Bunların ne olduğuna karar vermek için Sivas cumhuriyet üniversitesinden birkaç hocamız ile görüşmemiz oldu. Bu tapuların Osmanlı devrine ilişkin tapular olduğu ve bilhassa Meryem Hatun’a verilen tapunun bölgede bayanlar ismine verilmiş olan birinci tapulardan birisi olduğu söylendi bize. Böylece süreç gelişmiş oldu. İlçemizde bayana verilmiş en eski tapu olma özelliğini taşıyan bu tapumuz Hafik ilçesi Yarhisar köyüne aittir. Gücük oğlu Mehmet’in kızı Meryem hatun ismine kayıtlıdır. Hicri olarak 1320 tarihlidir. Bu bayana verilen birinci tapu özelliğini taşımaktadır” dedi.
(Mert Taha Varol – Mustafa Kurtulan – İHA)