Dünya genelinde kalp krizinin görülme yaşı çoklukla 65 iken bu oran Türkiye’de 10 yıl daha erken olduğu bilinmektedir. Dünya Sıhhat Örgütünün (WHO) datalarına nazaran dünyada en çok mevtin nedeni olarak görülen kalp ve damar rahatsızlıkları nedeniyle, 2030 yılından itibaren yılda 23 milyonu aşkın kişinin hayatını kaybedeği belirtilmektedir. Kalp krizine ilişkin ayrıntılı bilgileri haberimizde sizeler için derledik.
KALP KRİZİ NEDİR?
Günde ortalama 100 bin kere kasılarak neredeyse 8000 litre kan pompalanmasını sağlayan kalbimize giden koroner damarların tıkanmasından ötürü kalp kaslarının ziyan görmesi sürecine kalp krizi denmektedir. Tıptaki ismi “miyokard enfraktüs” olarak bilinen kalp krizi, sonrasında kesilen kan akışı nedeniyle hem kalp hem de öteki organların önemli formda hasar görmesi mümkündür.
KALP KRİZİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kalp krizinin bilinen en kıymetli belirtisi şiddetli göğüs ağrısıdır. Göğüs kafesinde ağır ve şiddetli baskı ve ağırlaşma hissi gözlemlenmektedir. Bu ağrıya ek olarak sırt, kol, karın ve uzunluğunda da ağrı olabilir yahut göğüs ağrısı bu bölgelere yayılabilir. Kalp krizinin en bilinen öbür belirtileri ise sağ kolda ve sol el parmaklardaki uyuşma hissidir. Bu belirtiler dışında kalp krizi her vakit şiddetli semptomlar ile kendisini belirli etmez. Baş dönmesi, çene ağrısı, sırt ağrısı, ani terleme, mide bulantısı ve kusma, nefes almada zorluk, ritim bozukluğu üzere semptomlarlada kendisini gösterebilir. Bununla birlikte kalp krizi hiçbir bariz semptom göstermeyebilir. Bu duruma “Gizli Kalp Krizi” denmektedir.
KALP KRİZİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
Kalbi besleyen damarlara pıhtı atması ya da tıkanması, damardaki plakların yırtılması üzere nedenler kalbi oksijensiz bırakarak kalp hücrelerinin ölmesine ve kalp krizine neden olur. Bu duruma neden olacak riskler ise genetik ve yaştır. Ailede daha evvel kalp krizi geçirmiş birinin geçirmeyen birine oranla kalp krizi geçirme mümkünlüğü daha fazladır. Diyabet ve hipertansiyon sahibi şahıslarda kalp krizi riski taşımaktadır. Bunların dışında kalp krizi riskine günlük alışkanlıklarınızda neden olabilir. Çok alkol ve sigara tüketimi, çok gerilim, gerginlik, ağır hüzün, obazite de kalp krizi riskini yükseltmektedir.
KALP KRİZİ GEÇİRDİĞİNİZİ NASIL ANLARSINIZ?
Göğüste ani ağrı ya da baskı
Sağ kolda uyuşma yahut sol el parmaklarında uyuşma
Kalp çarpıntısı
Ani terleme
Mide bulantısı ve kusma
Çene ağrısı
Sırt ağrısı
Baş dönmesi
Nefes darlığı
Bu belirtilerden bir yahut birden fazlasını gözlemliyorsanız vakit kaybetmeden 112 aramanızı ve en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmanız değerlidir.
KALP KRİZİ ANINDA YAPILMASI GEREKENLER?
Şayet siz ya da bir yakınınız kalp krizi geçiriyorsa, en değerli öncelik acil olarak sıhhat kuruluşu takviyesidir. Takviye gelene kadar oturur duruma geçin ve oksijen alımı için kravat ya da gömlek varsa boyun kısmının rahatlatın. Burun deliklerini kapatıp şiddetli halde öksürün ve tablet asprin çiğneyin. Varsa cam yahut kapının açılıp pak hava alımını sağlayın.
KALP KRİZİ BELİRTİLERİ NE KADAR SÜRER?
Kalp krizi yaşamsal işlevlere tesir ettiğinden ötürü kesin müddeti ne yazık ki bilinmemektedir. Belirtilerin müddetleri metabolizma ve krizin şiddetine nazaran değişiklik gösterebilir. Kimi belirtiler uzun mühlet devam edebilir. Kalp krizinin en besbelli özelliği olan göğüs ağrısı çoklukla 20 dakika kadar sürmektedir. Bunun ile birlikte ağrıyla birlikte öbür belirtiler gözlemleniyor ya da ağrı 20 dakikadan fazla devam ediyorsa vakit kaybetmeden en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmanızı öneririz.