Yeni tip corona virüs (Covid-19) hastalığının en yaygın görülen semptomlarından biri olan koku kaybı, birtakım hastaları aylar boyunca etkiliyor ve kaygı yaratıyor. Bununla birlikte, yeni bir araştırma, hastaların koku alma duyusunu tekrar kazanabilmesi için en tesirli ve ucuz yolunun steroid ilaçları yerine konutta uygulanan kolay bir koku eğitimi olduğunu ortaya koydu. İngiliz bilim insanları, Covid-19 nedeniyle koku alma duyularını kaybedenlerin steroid ilaçları yerine konutta çeşitli koku idmanları uygulamalarının daha âlâ sonuç verdiğini açıkladı.
Anosmi olarak biliniyor
Anosmi olarak da bilinen koku kaybı, bilhassa Covid-19’u hafif olarak atlanlarda en yaygın görülen semptomlardan biri olarak öne çıkıyor. Birden fazla beşerde Covid-19 ile bağlı koku kaybı ekseriyetle rastgele bir yardım almadan kısa bir müddet sonra güzelleşiyor. Lakin, birtakım insanlarda uzun vadede koku alma yeteneği tam olarak geri dönemeyebiliyor. Memleketler arası Alerji ve Rinoloji Forumu’nda yayınlanan çalışmanın gerisindeki araştırmacılar, Covid-19 kaynaklı anosmiyi tedavi etmek için şimdiye kadar kullanılan metotları inceledi. Sonuçlarda, koku eğitiminin steroid ilaçlarından daha güzel bir seçenek olduğu görüldü.
Koku eğitimi nasıl yapılır?
Başka taraftan, Covid-19 üzere viral enfeksiyonlar, başta koku alma sonları olmak üzere, kokuyu işlemekten sorumlu beyne giden kontaklara ziyan verebiliyor. Lakin, vakitle bu hudutlar, fonksiyonlarını eski haline getirmek için onarılabiliyor. Koku eğitimi ise bu süreci hızlandırıyor.
Farklı çeşitleri olmasına karşın koku eğitiminde benzeri temel idmanlar bulunuyor. Bu kapsamda hastalardan dört güçlü ve farklı kokuyu günde bir yahut iki sefer kısa bir müddet koklamalarını isteniyor. Bu kokular gereğince keskin rastgele birisi olabilir, lakin duygusal açıdan kıymetli yahut beğenilen kokuların daha tesirli olacağı tabir ediliyor. Koku eğitimi üzerine yapılan özgün araştırmada (Hummel sistemi olarak bilinir) kullanılan kokular gül, okaliptüs, limon ve karanfildi. Yeni çalışmanın muharrirleri, koku eğitimin yararlarının yaklaşık dört ile altı ay boyunca uygulandıktan sonra fark edileceğini bildirdi.
Steroid ilaçlarının koku kaybını güzelleştirdiğine dair bulgu yok
East Anglia Üniversitesi’nde koku ve tat araştırmacısı olan çalışmanın müellifi Carl Philpott, koku eğitiminin “Covid-19 da dahil olmak üzere çeşitli koku kaybı nedenleri için ucuz, kolay ve yan etkisiz bir tedavi seçeneği olarak öne ortaya çıktığını” söyledi. Öte yandan, steroid ilaçları Covid-19’dan mevt ve berbatlaşan hastalık mümkünlüğünü düşürdüğü biliniyor ve bedendeki iltihabı azaltıyor. Birtakım hekimler covid ile bağlı anosmiye de yardımcı olabileceğini düşünüyor. Lakin, Covid-19 ve koku kaybına neden olduğu bilinen öbür viral enfeksiyonları içeren araştırmaların incelendiği çalışmada bu ilaçların koku kaybını tedavi ettiğine dair somut bir bulguya rastlanmadı.
Birden fazla insan koku alma duyusunu tabiatıyla kazanıyor
Philpott, “Steroidlerin koku kaybına yardımcı olacağına dair çok az delil var ve âlâ bilinen potansiyel yan tesirlere sahip oldukları için, tavsiyemiz viral koku kaybı sonrası tedavi olarak reçete edilmemeleri gerektiğidir. Neyse ki, Covid-19’un bir sonucu olarak koku kaybı yaşayan birden fazla insan koku alma duyusunu bizatihi geri kazanıyor. Araştırmalar, altı ay sonra insanların yüzde 90’ının koku alma duyularını büsbütün geri kazandığını gösteriyor” dedi.