Burma İnsan Hakları Ağı (BHRN) Yöneticisi Kyaw Win, “Birleşmiş Milletler (BM), Arakanlı Müslümanlar ve Myanmar‘daki krizin tahliline dair Myanmarlıları hayal kırıklığına uğrattı.” dedi.
BM İnsan Hakları Kurulu’nun 50. Oturumu’nda Myanmar‘daki insan hakları gündemini konuşmak üzere Cenevre’ye gelen Win, kurul gündemine gelen bahisler ve Myanmar‘da 1 Şubat 2021 askeri darbesinin akabinde son duruma dair AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Myanmar toplantısında BHRN ismine Myanmarlı Müslümanların durumunu ele aldığını belirten Win, “Ülkede 7 milyon Müslüman yaşıyor ve Arakanlılar bunun yüzde 30’unu oluşturuyor. Myanmarlı Müslümanlar etnik ayrımcılığın yanı sıra işsizlik ve toplumsal garanti üzere meseleler yaşamayı sürdürüyor. Myanmar ordusu on yıllardır Müslümanlara sistematik baskı uyguluyor. Darbeden evvel Aung San Suu Çii liderliğindeki Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) hükümeti de Müslümanların sıkıntılarını çözmeye yönelik gerekli adımları atmadı.” tabirlerini kullandı.
“Myanmar ordusuna milletlerarası baskılar artmalı”
Askeri darbenin akabinde Myanmarlı Müslümanların durumunun gün geçtikçe kötüleştiğini vurgulayan Win, “Myanmar ordusuna karşı baskıların milletlerarası alanda artması gerekiyor. Bu yüzden burada ilgili ülkelerin delegeleriyle görüşerek durumun vahametini kendilerine iletiyoruz.” dedi.
Win, memleketler arası topluluğun askeri darbenin akabinde Myanmar ordusuna yansısının son derece zayıf kaldığına işaret ederek, “BM, Arakanlı Müslümanlar ve Myanmar’daki krizin tahliline dair Myanmarlıları hayal kırıklığına uğrattı. Örneğin, 2017’de Arakanlılara yönelik soykırımı önleyebilirlerdi. Ama demokratik ıslahat gündemini, soykırım önleyici güvenlik önlemlerine tercih ettiler. Askeri darbeden bu yana Myanmar halkı, bundan evvel Arakanlı Müslümanların yaşadığı zulmün birebirini yaşıyor.” diye konuştu.
ASEAN, Myanmar sıkıntısında bölünmüş durumda
Bu sorunun tahlilinin tek başına Güneydoğu Asya Uluslar Birliğine (ASEAN) bırakılamayacağını vurgulayan Win, şöyle devam etti:
“ASEAN Myanmar konusunda bölünmüş halde. Malezya, Endonezya, Singapur ve Brunei, Myanmar halkının yaşadıklarını anlıyor, darbenin yanında yer almıyor ve Myanmar’ın demokratik bir ülke olmasını savunuyor. Ancak Vietnam, Laos ve Kamboçya üzere ülkelerin durduğu yer çok farklı. Sorunun ASEAN nezdinde tahlili, harika güçlerin ASEAN ile ne halde diyaloğa gireceğine bağlı. Bu yüzden memleketler arası topluluğun birlik halinde olmasını, bilhassa ABD ve Çin’in bir ortaya gelerek Myanmar için daha düzgün bir gelecek belirlemek üzere müzakerelerde bulunmasını talep ediyoruz.”
“Myanmar ordusunun diyalog söylemi bir tuzak”
Win, Myanmar ordusunun ülkedeki etnik silahlı kümelerle diyalog süreci başlatılacağına yönelik açıklamalarını da samimi bulmadığını belirtti ve “Diyalog söylemi hileden ibaret. Myanmar ordusu tıpkı oyunu on yıllardır tekrar ediyor. Diyaloğa girmek üzere bir niyetleri yok. Yalnızca bu telaffuzlarla memleketler arası topluluğun gözünü boyamaya çalışıyorlar. Etnik silahlı küme önderleri de oynanmak istenen oyunu çok güzel biliyor ve orduya güvenmiyor.” tabirini kullandı.
Myanmar’daki insani krizin tahlili ve Arakanlı Müslümanların sıkıntılarına dair Türkiye’den dayanak beklediklerinin altını çizen Win, şunları kaydetti:
“Türkiye kültürel ve klâsik olarak bizim en yakın dostlarımızdan biri. Türkiye ile tarihi bağımız da var. Şu an Türkiye’de yüzlerce Myanmarlı genç tahsil görüyor ve okulları bittikten sonra ülkelerine geri dönmeleri, mevcut tansiyonlardan dolayı tehlike arz ediyor. Türk hükümetinin Myanmarlı öğrencilere yardım etmesi ve ülkelerine inançlı bir biçimde dönebilene kadar Türkiye’de kalmalarını sağlamasını rica ediyoruz.”
Myanmar’daki askeri darbe
Myanmar ordusu, 2020’deki genel seçimlerde hile yapıldığı savlarının ortaya atılması ve ülkede siyasi tansiyon yaşanmasının akabinde 1 Şubat 2021’de idareye el koymuştu. Ordu, ülkenin fiili başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına harikulâde hal ilan etmişti.
Myanmar ordusunun darbe tersi protestocu ve isyancı kümelere silahlı müdahalesi sonucu bugüne kadar yaklaşık 1900 kişi hayatını kaybetti. Darbeden bu yana yaklaşık 13 bin kişi gözaltına alınırken 10 binin üzerinde kişi ise hala içeride tutuluyor.
Askeri mahkemeler, tutuklulardan 2’si çocuk 114 siyasi mahkum hakkında idam kararı verdi.
