Psikoterapi Hizmetinde Etik İlkeler

Psikoterapi hizmeti tabiatı gereği, insanların özel hisleriyle, kanılarıyla, inançlarıyla, davranışlarıyla ve ferdî sorun alanlarıyla ilgilendiğinden hassasiyetle ele alınması gereken süreçleri içerir.

Psikoterapide şahısların özel bilgileri, geçmişe dair iz bırakan yaşantıları, gelecekle ilgili fikirlerinin sağlıklı yapılanabilmesi üzere hassas ve şahsî mevzular çalışılırken; bireye bir arkadaş tavsiyesi vermekten, akıl hocalığı yapmaktan yahut spiritüel bir danışmanlıktan çok bilimsel kaynaklara dayanan profesyonel bir hizmet verilir.

Bu açıdan bakıldığında hem ruh sıhhati uzmanını hem de ondan psikoterapi hizmeti alan danışanları maddi, manevi, fizikî ve duygusal manada korumak ile ülkü mesleksel standartları belirlemek ismine bir kadro etik prensipler belirlenmiştir. Bu etik unsurlar de etik kurallar aracılığıyla psikoterapi hizmetinde hayata geçirilmektedir.

Psikoterapi hizmetinde etik unsurlar ve kurallar hem danışan hem de ruh sıhhati uzmanları açısından incelikli olup birebir vakitte özel durumlar içerdiğinden etik prensipler ve kuralların korunması ismine gösterilen uğraş da hayli değerlidir. Psikoterapide etik prensip ve kuralları incelemeden evvel etik, meslek etiği, etik prensipler, etik kurallar üzere terimsel sözlerin manalarının ne olduğunu bilmek gerekir.

Etik Ne Demektir?

Etik, insani davranışların en doğrusuna ulaşmak ve gerçek bir insan olmak üzerine düşünen bir ahlak ideolojisidir.

Etik üniversaldir; yani etik lisan, din, ırk, cinsiyet, kültür üzere ayırıcı ögelere nazaran değil, genel insani doğrulara nazaran şekillendirilmiştir. Örneğin dürüstlük üniversal kabul edilen bir etik unsurdur; bir din, lisan, ırk yahut topluma nazaran değişkenlik göstermez.

Meslek Etiği Ne Demektir?

Meslek etiği, bir meslekteki üniversal doğruları ve o mesleği icra eden şahısların profesyonel hizmet verme şartlarını belirleyen unsurlar ve kurallar bütünüdür.

Meslek etiği kısaca, meslek mensubu şahısların işlerini nasıl yapmaları gerektiğine dair unsur, kural ve yönlendirmelerin bütününü oluşturur.

Mesleki Etik Unsurlar Ne Demektir?

Etik unsurlar, bir mesleği icra ederken mesleğin standartları ve bilimsel datalar gereği en üst seviyede belirlenmiş mefkurelerdir. Etik unsurlar meslekte ulaşılmak istenen ve korunması gereken genel standartları belirler.

Meslekte bu etik prensipleri korumak ismine çaba göstermek koşuldur lakin bu prensipler en yüksek şartları idealize ettiğinden her vakit bu unsurları eksiksiz yerine getirmek mümkün olmayabilir. Meslekte profesyonelliği oluşturan durum aslında bu prensipleri sağlamak ismine gösterilen çabadır. Örneğin yazının devamında ayrıntılarına değinilecek olan yetkinlik etik prensibi gereği ruh sıhhati uzmanları devamlı mesleksel bilgilerini yenilemek ve zorlandıkları şartlarda daha tecrübeli uzmanlardan yardım ve süpervizyon almak durumundadırlar.

Ancak bazen vakit yetersizliği yahut bilgi almak istediği kaynakla anında bağlantı kuramama üzere çeşitli ögeler sebebiyle uzman da her gereksinim duyduğu an istediği bilgiye çabucak ulaşamayabilir, süpervizyon alamayabilir ya da gerekli tüm araştırmalar yapılmasına karşın şimdiki bilgilere ulaşamayabilir. Bu türlü durumlarda uzman, şartlar elverdiği ölçüde yetkinlik unsurunu yerine getirmeye efor gösterdiğinden etik unsurlara uygun hareket ettiği varsayılabilir.

Mesleki Etik Kurallar Ne Demektir?

Mesleki etik kurallar, etik prensiplerini yerine getirebilmek ismine belirlenmiş kurallardır. Etik kurallar, meslek mensuplarına ve etik unsurların idealize ettiği standartlara ulaşabilmek için mesleği icra ederken neler yapılması gerektiğini söyler. Yani dürüstlük bir mesleksel etik unsur iken, ruh sıhhati uzmanlarının kendi eğitimsel bilgileri hakkında danışanlarını gerçek bilgilendirmeleri mesleksel etik kuraldır.

Psikoterapi Hizmetinde Etik Prensipler Nelerdir?

Psikoterapide ulaşılması hedeflenen uygun şartlara dair mefkureleri belirlemek ismine “yetkinlik, faydalı olmak ve ziyan vermemek, sorumluluk, dürüstlük, insan haklarına hürmet ve ayrımcılık yapmama’’ başlıkları altında etik unsurlar belirlenmiştir.

• Yetkinlik

Ruh sıhhati uzmanları, ruh sıhhati alanında belirlenen kozmik ve ulusal şartlar gereği gereken lisans ve yüksek lisansa dair kısımları bitirmek, yetkinlik elde edebilmek ismine psikoterapi tekniklerine dair eğitimleri almak ve bu alanlarda bilgilerini güncellemekle yükümlüdürler.

Kısacası ülkemizde psikoterapi hizmeti veren uzmanların; üniversitelerin psikoloji, ruhsal danışmanlık kısımlarından mezun olmuş yahut tıp kısmını bitirdikten sonra psikiyatri üzerine uzmanlıklarını tamamlamış olmaları gerekmektedir.

Psikoterapist olmak isteyen ve psikoloji yahut ruhsal danışmanlık kısımlarından mezun olan bireylerin mezun olduktan sonra klinik psikoloji yüksek lisans programını da tamamlamaları gerekir.

Lisans, tıpta uzmanlık, yüksek lisans yahut doktora eğitimlerini tamamlamış olmak, psikoterapi yapabilmek ismine ön şart oluşturur, fakat kâfi değildir. Psikoterapi hizmetini uygulayabilmek için bu kısımlardan mezun olan bireylerin uygulamak istedikleri psikoterapi tekniklerine dair eğitimleri aldıktan sonra süpervizyon programlarına katılmaları ve bu programlarda başarılı olmaları gerekir.

Uzmanlar aldıkları eğitimlere dair gündemdeki bilgileri takip ederek çalışmalarını güncellemelidirler. Birebir vakitte çalışırken zorlandıkları ve gereğince faydalı olamadıklarını düşündükleri danışanları için daha ehil ruh sıhhati uzmanlarından süpervizyon ismi altında mesleksel danışmanlık almalıdırlar. Alınan süpervizyon ile kendilerinden daha ehil bir ruh sıhhati uzmanının yorum, kıymetlendirme ve yönlendirmeleriyle psikoterapi süreçlerini sürdürmelidirler.

Ruh sıhhati uzmanları yetkin oldukları alanlara yönelik çalışmalıdırlar. Şayet uzmanlar kendilerini ehil ve kâfi hissetmediği alanlarda süpervizyon dayanağı alamıyorlarsa o vakit danışanlarını bu alanda kendilerinden daha uzman ve tecrübeli öteki bir uzmana yönlendirmelidirler.

• Yararlı Olmak ve Ziyan Vermemek

Ruh sıhhati uzmanları, aldıkları akademik eğitimler ve psikoterapi eğitimleri ışığında danışanlarına en yararlı olabilecek uygulamaları seçerek çalışmalarını yürütmelidirler. Alınan psikoterapi teknikleri danışanlarla çalışma ismine ruh sıhhati uzmanlarına genel bir çerçeve sunar.

Profesyonel ruh sıhhati uzmanları bu genel çerçeveyi danışanları için en yararlı biçime getirerek kullanmalıdırlar. Elhasıl genel geçer bir uygulamadan fazla tüm teknikleri danışanına en uygun biçimiyle ve uzmanın kendi mesleksel tecrübelerini de devreye sokarak uygulaması gerekir.

Uzmanlar psikoterapide danışana fayda sağlayacak çalışmaları yürütürlerken muhtemel ziyanları da hesaplayarak bu ziyanları oluşturabilecek şartlardan uzak durmaya dikkat etmelidirler. Muhtemel ziyanlar maddi, manevi, fizikî yahut ruhsal her türlü ziyan alanını kapsamaktadır.

Örneğin; haftada 1 psikoterapi hizmeti alan bir danışan seansların sık olması nedeniyle maddi manada zorlanıyorsa ve haftalık terapi fiyatlarını karşılayamayacağını düşünerek kaygılanıyorsa, bu durum danışanın terapötik sürecinin tamamlanmadan yarıda kalmasına neden olacağı için danışana hem maddi istikametten hem de duygusal ve manevi istikametten ziyan verebilir. Bu durumda ruh sıhhati uzmanı mevcut maddi zorlanmaya karşı bir tahlil üretmelidir.

Eğer psikoterapi seanslarını yarım bırakmak danışana daha çok ziyan verecekse o vakit terapist danışanına yarar sağlamaya devam edebilmek ismine danışanıyla yaptığı seansların sıklıklarını azaltmayı düşünebilir. Böylelikle uzman, hem maddi istikametten danışanını bunaltmamaya çalışırken hem de danışanının terapötik sürecini de takip etmeyi bırakmamış olur.

Elbette burada bahsedilen örnek, bu türlü bir durumla karşılaşıldığında her terapistin kesinlikle yapması gereken bir mecburilik durumu değildir. Yalnızca bir ruh sıhhati uzmanının danışanı için ne kadar hassas olmaya çalıştığını açıklayan bir örnektir. Lakin danışanın sorunlarına karşılık terapist rastgele bir tahlil üretemiyorsa, üretilen tahliller fonksiyonsuz kalıyorsa yahut bulunan tahlil fikirleri tahlil yolu olarak kullanılamıyorsa o vakit uzman danışanını diğer bir ruh sıhhati uzmanına yönlendirmelidir.

Ruh sıhhati uzmanları mesleksel statülerini hizmet verdikleri danışanların ve yakınlarının ziyanına olacak biçimde kullanmamalıdırlar. Mesleksel statülerini danışanları ve etrafları ismine her vakit fayda sağlayacak biçimde kullanmaya itina göstermelidirler.

Ruh sıhhati uzmanları statüleri ile danışanın yakınlarına yahut kendisine onları olumsuz etkileyecek bir telaffuz içinde bulunmamalıdırlar. Örneğin bir ruh sıhhati uzmanının çocuk danışanının ebeveynine, problemli bir çocuğa sahip olduğunu söylemesi etik açıdan uygun değildir. Zira bu telaffuz çocuğu etiketleme ve yargılama içerdiğinden hem çocuk danışana hem ailesine hem de çocuğun yakın etrafına duygusal taraftan ziyan verebilir.

Ruh sıhhati uzmanları, uygulayacakları psikoterapi hizmetlerinde ferdî yarar sağlamaya dair fikirlerini yahut şahsi fayda sağlama üzere fikirleri ön planda tutmamalıdırlar. Danışanın ruhsal güzel oluşu ve psikoterapi sürecinde maksatlara ulaşılmasını kendilerine motivasyon edinmelidirler.

Uzmanlar bilgi, tecrübe ve pozisyonlarını danışanları üzerinde baskı yapma yahut onları terapi almaya zorla ikna etme emeliyle kullanmamalıdırlar. Ayrıyeten danışan, seans içerisindeyken kendisiyle ilgili bir bilgiyi uzmanla paylaşmak istemiyorsa uzman, bu bilgiyi kendisine söylemesi için danışanını zorlamamalı ve danışanın çalışmak istemediği bir bahiste ona baskı kurmamalıdır.

Danışanların doğal olarak kendi hayatları içerisinde kendilerini yansıtan hayat görüşleri, lisan, din, kültür, etnik köken, politik görüş, cinsel kimlik üzere ferdî özellikleri bulunmaktadır. Psikoterapi hizmeti almaya gelen danışanların bu özellikleri ruh sıhhati uzmanıyla farklı hatta zıt pozisyonda olabilir. Bu noktada ruh sıhhati uzmanları danışanların bu özelliklerini yargılama, eleştirme, değiştirmeye dair bir teşebbüste bulunmamalıdırlar. Uzmanların kendi şahsî görüş ve seçimlerini psikoterapi sürecinde danışanına aktarmamaları gerektiği üzere danışanın kendi ferdî görüş ve seçimlerinden de etkilenmeden seans içerisinde objektif bir duruş sergilemeleri gerekir.

• Sorumluluk

Ruh sıhhati uzmanları, danışanlarına karşı hem bilimsel sorumluluklarını hem de mesleksel sorumluluklarını bilmeli ve bunları uygulamalıdırlar. Zira uzmanlar uyguladıkları psikoterapi hizmetinin çeşidi ve doğurduğu sonuçlardan sorumludurlar.

Uygulanan psikoterapi sistemlerinde uzman tarafından öngörülen muhtemel bir olumsuz sonuç varsa bu durum terapi süreci öncesinde danışanla paylaşılmalıdır. Uygulanacak psikoterapi formülü tüm taraflarıyla uzman tarafından danışana aktarılarak danışandan onay alındıktan sonra sorumluluklar, ruh sıhhati uzmanı ile danışan ortasında paylaşılır.

Ruh sıhhati uzmanları yürüttükleri psikoterapi seanslarında etik prensipleri gözetmeye çalışırlarken bazen etik ikilem olarak söz edilen durumlarla karşılaşırlar.

Etik ikilem, etik prensipleri gözetmeye çalışırken tam olarak ne yapılacağından emin olunamaması durumudur.

Örneğin etik unsurlara nazaran ruh sıhhati uzmanları danışanlarından bilhassa maddiyatı yüksek olan özel armağanlar kabul etmemelidirler. Zira armağan alma ve verme davranışı danışan ile uzman ortasında korunması gereken objektif hudutların bozulmasına ve empatik yaklaşımın sempatiye dönüşmesine neden olabilir. Fakat bir danışanın terapi aldığı bir ruh sıhhati uzmanı için kendi konutunun bahçesinden toplayıp getirdiği çiçekleri kabul edip etmemeye dair yaşanan ikilem psikoterapi hizmetinde etik ikilem olarak isimlendirilir.

Ruh sıhhati uzmanları bu üzere etik ikilemleri çözebilmeli ve bu çiçeklerin duygusal olarak ne manaya geldiğini tahlil edebilmelidirler. Şayet çiçekler, danışanın terapi süreci boyunca kendisine yardımcı olan uzmana teşekkür etme manası taşıyorsa çiçekler hürmet çerçevesinde kabul edilebilir. Fakat bu çiçekler, danışanın uzmana karşı duyduğu sempati, hoşlantı üzere transfer içerikli hisler yansıtıyorsa o vakit uzman danışanın farkında olamadığı duygusal transfer süreciyle ilgili durumu kendisine uygun bir lisanla açıklayarak çiçekleri neden kabul edemeyeceğini ona anlatmalıdır.

Eğer uzman, danışanından gelen hediyeyi kabul edip etmeme konusunda kararsız kalıyor, bu hediyeyi kabul etmenin terapötik alakaya ziyan vereceğine dair korkular taşıyorsa ve bu husustaki görüşünü danışanına uygun bir lisanla nasıl aktaracağını bilemiyorsa, uzmanın meslektaşlarından ya da mesleksel etik heyetten bu etik ikilem hakkında takviye ve görüş alması gerekir.

Psikoterapi süreci içerisinde geniş yer tutan bir öbür sorumluluk ise ruh sıhhati uzmanlarının danışanların hakkında edinilen bilgileri kapalı tutmalarıyla ilgilidir. Danışanın isteği olmadan bu bilgileri paylaşmak uygun değildir. Lakin uzman danışanının kendisine yahut bir diğerine ziyan verme üzere uçta yaşanabilecek durumlarının olduğunu fark ederse danışanının can güvenliğini ve güzellik halini korumak ismine saklılık unsurlarını bozarak ve insiyatif kullanarak ilgili bireylere haber verme sorumluluğunu yerine getirmelidir.

Ruh sıhhati uzmanları kapalılığı bozacak hudutların neler olduğuna dair bilgiyi terapi sürecine başlamadan evvel ayrıntılıca ve açık bir biçimde danışanlarına aktarmalıdırlar.

Ruh sıhhati uzmanlarının kapalılığı bozmasını gerektiren durumlar; danışanın kendisine yahut bir diğerine ziyan verme isteğinin olup buna yönelik plan yahut aksiyonlarının bulunması, danışanın kabahat teşkil eden bir fiilde bulunması, 18 yaşından küçük danışanların fizikî yahut cinsel istismara maruz kalması ya da danışanın can güvenliğini tehdit eden berbat bir durumla/kişiyle müsabakası ile fizikî ve ruhsal şiddete maruz kalması olarak özetlenebilir. Bu üzere durumlarda, ruh sıhhati uzmanı danışanın ailesine/yakınlarına, ilgili kurum ve kuruluşlara bilgi vermekle yükümlüdür.

Danışanla yapılan çalışmalarla ilgili bilgiler; farklı ruh sıhhati uzmanlarından eğitim yahut süpervizyon alınması, eğitim verilmesi ya da araştırma yapılması için kullanılması gerekiyorsa bu üzere durumlarda yalnızca danışandan müsaade alınarak ve ferdî bilgileri gizlenerek kullanılabilir. Yani eğitim alma, süpervizyon alma, araştırma yapma yahut eğitim ve süpervizyon verme sürecinde; danışanın yaşadığı zorlanmalar, yapılan klinik çalışmalar, psikoterapiyle sağlanan güzelleşmeler yahut psikoterapide zorlanılan noktalar danışanın terapötik sürecine yarar getirmesi hedefiyle daha üst bir görüş almak için uzmanın tanıdığı farklı bir meslektaşa iletilebilir. Fakat isim soy isim, telefon, adres, okul vb. özel ferdî bilgiler ruh sıhhati uzmanı tarafından gizlenmeli yahut değiştirilerek aktarılmalıdır.

Örneğin bir uzman Ayşe Deniz ismindeki bir danışanının bilgilerini süpervizyon almak şartıyla diğer bir ruh sıhhati uzmanına aktarırken, danışanının ismini A.D olarak kısaltarak ismi belirli olmayacak biçimde diğer bir uzmana aktarabilir. Böylelikle uzman, danışanının isim ve soyisim üzere bilgilerini vermeden, yani danışanını açıkça ifşa etmeden onunla bir arada yaptığı psikoterapi çalışmalarına dair bilgilerini terapide yarar sağlaması gayesiyle mesleksel görüşler alacağı diğer bir uzmana sunabilir ya da danışanının bu bilgilerini gerçekte olmayan öteki bir isim ve soyisimle değiştirebilir. Örneğin gerçek ismi Ayşe Deniz olan danışanının ismini Fatma Hanım olarak değiştirerek danışanı hakkında sormak istediği sorulara bir üst görüşten yanıt almak ya da süpervizyon almak üzere öteki bir uzmana sorabilir.

Danışanın bilgisi ve onayı olmadan psikoterapi seansları içerisinde yapılan görüşmelere dair ses yahut manzara alınmamalıdır. Danışanın isteğiyle alınacak görsellerin, ses kayıtlarının, özel bilgilerin gizli tutularak yahut değiştirilerek büsbütün eğitim, süpervizyon ya da araştırma gayeli kullanılabilir.

• Dürüstlük

Ruh sıhhati uzmanları gerçekleştirdikleri psikoterapi hizmetlerinde yanlışsız, dürüst ve tarafsız olmak durumundadırlar. Uzmanlar, danışanlara yanlış bilgi vermek, danışanları yanıltmak yahut onlardan yanlışsız bilgileri gizlemekten kaçınmalıdırlar. Her uzman danışanına gerçekçi vaatlerde bulunarak bunları sağlamak ismine gayret göstermelidir.

Hizmet verdikleri bireylere karşı tarafsız olmalıdırlar ve onlara ruh sıhhati uzmanları olarak mesleksel rollerini ve psikoterapi içerisinde yapacakları çalışmaları yanlışsız biçimde anlatmalıdırlar.

Psikoterapinin fiyatları, uygulanma kaideleri, ruh sıhhati uzmanının mesleksel yetkinlikleri, eğitimleri, şimdiye kadar yapılan çalışmalar üzere mevzularda danışanlara dürüst bilgilendirme yapılmalıdır. Uzman, bu bilgilendirmeleri reklam ve ferdî yarar sağlama gayesiyle değil, danışanı aydınlatma ve baş karışıklıklarını giderme emeliyle yapmalıdır. Bu nedenle kişi şayet ruh sıhhati uzmanından psikoterapiye dair hizmet talebinde bulunmazsa yahut terapi almasının uygun olacağı önerildiği taktirde terapi almayı reddederse, kişi psikoterapi hizmeti almaya zorlanmamalıdır.

• İnsan Haklarına Hürmet ve Ayrımcılık Yapmama

Ruh sıhhati uzmanları beşere insan olduğu için bedel vermelidirler. İnsanı lisan, din, ırk, cinsiyet, bakış açısı, sosyo-ekonomik düzey, eğitim, fizikî görünüş açısından ayırmamalıdırlar ve tüm danışanlarına eşit biçimde yaklaşmalıdırlar. Uzmanlar kendi görüş, din, kimlik, cinsiyet vb. özelliklerini mesleklerine, psikoterapi hizmetine ve danışanlara karşı olan tavırlarına taşımamalıdırlar.

Her uzman, danışanının zihninde kendi şahsî özelliklerine dair oluşabilecek profilin tam manasıyla yok edilemeyeceğini de bilmelidir. Örneğin parmağında alyans olmayan bir terapist özel hayatını danışanına yansıtmamasına karşın, danışanının zihninde uzman kişi bekar ya da boşanmış biri olarak tanımlanabilir.

Danışan tarafından uzmana yönelik yapılan bu kestirimi tarif, uzmanın özel hayatından gerçek bir bilgiyi yansıtabildiği üzere yüzüğünün olmaması durumu, parmağındaki egzama yüzünden alyans takamayan evli bir terapisti de yansıtabilir. Yani terapist ne kadar objektif ve profesyonel bir duruş sergilese de danışanının kendisiyle ilgili yanlışsız ya da yanlış varsayımları ve görüşlerini büsbütün engelleyemeyebilir.

Psikoterapide Etik Kurallar Nelerdir?

Psikoterapide belirlenen etik prensiplere ulaşmak ismine uygulanması gereken etik kurallar şunlardır:

• Ruh sıhhati uzmanları danışana yararlı olamayacağını düşünüyorlarsa bu danışanla psikoterapiye başlamama kararı alabilirler.

• Ruh sıhhati uzmanları mümkün olan en kısa mühlet içerisinde ve mümkünse psikoterapinin başlangıcında zımnilik, terapi süreci, fiyat üzere mevzular hakkında danışanı bilgilendirmelidirler.

• Danışan şayet reşit değilse yahut kendi kararlarını alabilecek kurallara sahip değilse, psikoterapiye başlamadan evvel veli yahut vasisinin onayının alınması gerekir.

• Danışan özgür iradesi ile istediği vakit psikoterapi hizmeti almayı sonlandırabilir.

• Ruh sıhhati uzmanları, kullandıkları psikoterapi teknikleri, bu tekniklerin sağladığı yararlar ve olası riskler hakkında danışanı bilgilendirerek danışanın onayını almalıdırlar.

• Psikoterapi formüllerini uygulayacak ruh sıhhati uzmanları şimdi uygulayacakları teknikler üzerine kâfi seviyede yetkinliklerini kazanmamışlarsa o vakit psikoterapi sürecini süpervizyon takviyesi aldıkları bir süpervizörle yani ehil ve tecrübeli bir ruh sıhhati uzmanıyla bir arada yürütmelidirler. Bu şartta uygulanan psikoterapiye dair sorumluluk süpervizöre aittir. Bu şartlarda gerçekleştirilen psikoterapi hizmetinde danışanlar husus hakkında bilgilendirilmelidirler.

• Geleneksel uygulamaları içeren yüz yüze seanslar dışında gerçekleştirilen online seanslar, yazışmalar, e-postalar üzere yollarla yapılan ruhsal danışmanlık hizmetlerinde oluşabilecek aksilikler danışana bildirilmelidir. Örneğin ses iletiminde yaşanan aksaklıklar yüzünden danışan ve uzmanın birbirini yanlış ya da eksik anlaması, internet ortamında kullanılan yüz yüze görüşme uygulamalarının terapistten bağımsız olarak otomatik biçimde depoladığı bilgiler, internet kesintileri üzere durumlar online psikoterapi süreci içerisinde karşılaşılabilecek olumsuzluklardandır ve tüm bu durumlar danışana evvelden bildirilmelidir.

• Ruh sıhhati uzmanları, geçmişte psikoterapi hizmeti verdiği danışanları ile hala psikoterapi hizmeti vermeye devam ettiği danışanlarıyla ve onların yakınlarıyla duygusal ya da cinsel yakınlık içerisine girmemelidirler.

• Ruh sıhhati uzmanları evvelden duygusal ya da cinsel yakınlaşma yaşadıkları, maddi yahut manevi çıkar alakasında olduğu bireylere psikoterapi hizmeti vermemelidirler.

• Ruh sıhhati uzmanlarının şahsî sebepleriyle (hastalık, kaza, taşınma, hamilelik, hizmetinin sona ermesi vb.) psikoterapi hizmeti devam ettirilemezse, uzmanlar danışana en yararlı olacak seçenekleri belirleyerek bu seçenekleri danışana bildirmelidirler. Örneğin görüşmelere online olarak devam etmek seçeneklerden biri olabilir. Lakin bu seçenek danışan için uygun değilse o vakit uzman danışanını onun için uygun olacak farklı bir ruh sıhhati uzmanına yönlendirebilir.

• Ruh sıhhati uzmanları danışanlarının artık yardım ihtiyaçları kalmadığını fark ettiklerinde ya da yapılan psikoterapi hizmetinin danışanına fayda sağlamadığını, danışanlarının ziyan gördüğünü düşündüklerinde psikoterapi sürecini sonlandırmalıdırlar. Uzmanlar psikoterapi sürecini sonlandırmadan birkaç seans evvel danışanlarına bilgi vermelidirler. Gerekli gördükleri taktirde danışanının durumuyla ilgili meslekte uzman olduğunu düşündükleri farklı bir ruh sıhhati uzmanına da danışanlarını yönlendirebilirler.

Psikoterapide Etik Unsur ve Kuralları Bilmek Ne İşe Fayda?

Etik unsur ve kuralları biliyor olmak, ruh sıhhati uzmanlarının kendi çalışma standartlarını belirlemek, mesleklerini profesyonel biçimde sürdürmelerine yardımcı olmak, riskli yahut kusurlu tavırlarda bulunmamalarını sağlamak gayesiyle yol gösterici fonksiyona sahiptir. Ruh sıhhati uzmanlarının bu etik unsurları biliyor ve uyguluyor olmaları gerekmektedir.

Danışanların da etik prensip ve kuralları biliyor olması terapide kendilerinin ve ruh sıhhati uzmanlarının sonlarını bilmeleri, nasıl bir takviye alabileceklerini yahut alamayacaklarını öğrenmeleri, muhtemel bir yanlış uygulamada bu durumu tespit edebilmeleri, başlarındaki soru işaretlerini ortadan kaldırmaları üzere pek çok fonksiyona sahiptir. Bu üzere sebeplerle psikoterapi hizmeti alan danışanların bu unsur ve kuralları bilmelerinin kendi terapötik süreçleri içinde yararı büyük olacaktır.