Türk halk edebiyatında beşerler aşklarını acılarını düşmanlıklarını kahramanlıklarını övgülerini ve toplumu derinden etkileyen olayları kelamlı Escort Tunalı edebiyat yoluyla aktarmıştır Anlatmak bir şeyleri paylaşmak ve aktarmak için en tesirli usul olmuştur Beşerler kelamlı edebiyatı ekseriyetle nasihat vermek ve güldürürken de düşündürmek emeliyle kullanmışlardır Bu coğrafyada yaşayan her Tunalı escort bireyin hayatına değmiş kesinlikle en az bir kıssa vardır Anlatı bir toplumda kıymetli bir yer ediniyorsa neden psikoterapi alanında kullanılmasın Bu metinde metaforun psikoterapideki kullanımı ve Türk kültüründe dışsallaştırma için Tunalı escort bayan kullanılabilecek kaynaklardan bahsedilmiştir
Metafor tecrübeler fikirler hisler aksiyonlar yahut objeler ortasındaki benzerliği tabir eden sembolik bir yaklaşımdır Wagener 2017 Metafor kullanımı toplumsal bilimlerde daha görünür hale geldikçe Lakoff ve Johnson nın günlük anlayışlarımızı şekillendirmede metaforun değerine dair içgörürleri tıp psikoterapi sıhhat eğitimi ve daha fazlasını kapsayan disiplinler ortasında genişletildi Sims 2003 Metaforlar ekseriyetle dolaylı yoldan çalışır ve içsel niyet gerektiren metaforlarla yapılan teklifler danışanın kendi hayatına yeni manalar koymasını sağlar Lyness ve Thomas 1996
Michael White tarafından geliştirilen bir sorunu dışsallaştırmak Narrative Terapinin ayırt edici bir özelliğidir Wyk 2008 Dışsallaştırma sorunun bireyden bağımsız hale getirilmeye çalışılırken yapılan konuşmalar sürecidir Danışan sorunu tanımlarken kendi kimliğinden ayırır ve kendi ile bağlı bir durum olarak kıymetlendirir Eken ve Dinç 2014 Dışsallaştırma problemlerin metaforik olarak daha az kalıcı kısıtlayıcı ve daha esnek biçimde değerlendirilmesini kolaylaştırır zira dışsallaştırma kişiyi görünüşte yıldırıcı katı değiştirilemez bir sorunu nesneleştirmesi ve bunu yönetebilmesi için özgür bırakır Payne 2006 Dışsallaştırma tıpkı vakitte bireye yeni kimliğinde güçlü ve müspet özelliklerini yine yapılandırma yetkisi verir Wyk 2008 Ayrıyeten dışsallaştırmada terapistin sorunun büsbütün ortadan kaldırılmasının geçekçi olmadığını anlaması ve sorunun kişinin hayatında oynadığı rolün metafor aracılığıyla incelemesi gerektiğinin de farkında olması gerekmektedir Legowski ve Brownlee 2001
Metafor kullanımının psikoterapi sürecindeki gelişimi beş ana başlık altında incelenmiştir Bunlar takviye sağlayarak ilgi kurmak yaşantıları ile ilişki kurarak bununla ilgili hislere erişebilmek örtük varsayımlara erişerek yüzleşme ve değişme ortam hazırlamak direnç gösterilen durumlar üzerine çalışmak ve olaya yeni bakış açısı kazanmak Lydon ve ark 2001 Ayrıyeten metaforlar ile çalışabilmek için altı kademeli olan bir model sunulmuştur Bu etaplar metaforun duyulması metaforun geçerli olması metaforun genişletilebilmesi olasılıkların kıymetlendirilmesi olasılıkların belirlenmesi ve seçilmesi ve gelecek ile ilgili irtibat kurulabilmesi olarak tanımlanmıştır Sims 2003
Türk kültüründe öyküler fıkralar müzikler ve türküler devrin koşullarına nazaran açık ya da örtük formda bir şeyler anlatmıştır Sanatkarlar anlatılarında toplumu kültürel ve siyasi manada bilgilendirmek maksadıyla ya da yalnızca mevcut durumundan bahsetmek gayesiyle sanatı kullanmıştır Edebiyatın böylesine çok emelli kullanıldığı bir kültürde psikoterapide kullanılması da fonksiyonel olabilmektedir Örneğin psikoterapi de kullanılabilecek bilhassa çocukları ile ilişkisel manada sorun yaşayan ebeveynler için güneş ve rüzgâr kıssası var ek 1 En çok sevdiğimiz en çok ihmal ettiğimiz kırmaktan en az çekindiğimiz ikircikli durumun en fazla görüldüğü ortamlardır aileler Bu kadar çok severken nasıl oluyor da en fazla irtibat sıkıntısını da aile bireylerimiz ile yaşayabiliyoruz Bu kıssada bilhassa komut verme halini bağırma ve şiddet olarak belirleyen ebeveynler için kendilerini görebilecekleri yaptığı hareketin işlevsizliğini açık bir biçimde görebilmeleri için uygun bir metaforik taban vardır
İkili ilgilerinde daima alttan alan en çok özverili olan ve en fedakâr olan bir taraf kesinlikle vardır Yapmaktan vazgeçemediği ancak karşılığını alamadığı vakitte yaptıkları için pişmanlık duyan bir taraf daima vardır Derviş ve akrep kıssasında Ek 2 geçen akrebin sokma hareketini sonlandırmaması ve bu karşın de Dervişin de akrebi sudan kurtarma hareketini sonlandırmaması kıssasında Her şeye karşın neden yapıyorum sorusuna Dervişin verdiği yanıt ile yaptığımızın nedenini görebilme mümkünlüğü elde edebiliriz
Sonuç olarak kültürümüzde kıssalar hem yol gösterir hem öğüt verir ve hem eğlendirir hem de uyarır Kıssaların bu kadar baskın olduğu bir kültürde kıssanın psikoterapi alanında kullanılması da kaçınılmaz bir sonuçtur Her insanın kendini bulduğu özdeşleşim kurabileceği bir öykü vardır Psikoterapide metafor kullanımı bu gayeyle yola çıkarak danışana en kısa ve en kolay yoldan ulaşmaya çalışmıştır
Kaynakça
Eken F O ve Dinç M 2014 Narrative Terapi Temel Kavramlar Sözlüğü
Legowski T ve Brownlee K 2001 Working with metaphor in Narrative Therapy Journal
of Family Psychotherapy 12 1
Lyness K ve Thomas V 1996 Fitting a square peg in a square hole Using metaphor in
narrative therapy Contemporary Family Therapy 17 1
Lyddon W J Clay A L Sparks C L 2001 Metaphor and change in counseling
Journal of Counseling and Development 79 3 269 274
Payne M 2006 Narrative therapy An introduction for counsellors 2 London Sage
Sims P A 2003 Working with metaphor American Journal of Psychotherapy 57 4 528
536
Wagener A 2017 Metaphor in professional counseling The Professional Counselor 7 2
144 154
Wyk R V 2008 Narrative house A metaphor for narrative therapy Tribute to Michael
White Department of Business Management Faculty of Economic and Management Sciences University of Pretoria South Africa
Ek 1
Bir gün rüzgar Güneş le konuşuyormuş Vuvv Ben senden daha güçlüyüm demiş
Öyle mi demiş Elbette demiş rüzgar Bunu sana göstereceğim Bak şu aşağıdaki yaşlı adamı görüyor musun
Güneş eğilip bakmış
Görüyorum diye yanıt vermiş
Rüzgar gururla
Gör bak Onun ceketini çıkaracağım diye konuşmuş
Güneş
Peki o vakit demiş Haydi dene bakalım Sonra bulutların gerisine çekilmiş Merakla rüzgarı izlemeye başlamış
Rüzgar bütün şiddetiyle esmiş O estikçe yaşlı adam üşümüş Üşüdükçe paltosuna sarılmış Rüzgar buna öfkelenmiş Daha da şiddetli esmiş Bu defa adam da paltosunu daha sıkı tutmuş O ne kadar şiddetli estiyse adam da paltosuna o kadar çok sarılmış Zira çok üşüyormuş
Rüzgar sonunda pes etmiş Bu defa sıra Güneş e gelmiş Güneş bulutların gerisinden çıkmış Yaşlı adama sıcacık gülümsemiş Yeryüzünü güzelce ısıtmış Adam pek sevinmiş Yeryüzü ısındıkça adam da ısınmış O da gülümsemeye başlamış
Artık paltoya gereksinimim kalmadı diye düşünmüş Ve paltosunu çıkarmış Güneş rüzgara dönerek
Gördün mü demiş Nazik olanlar zorbalardan her vakit daha güçlüdür
Ek 2
Derviş ve Akrep Hikayesi
Dervişin biri suya düşen akrebi kurtarmak ister Elini uzatınca akrep sokar Derviş tekrar dener akrep yeniden sokar
Bunu görenler dayanamaz ve dervişe İyilik yapmak istemene karşın sana ziyan veren akrebe hala ne diye yardım edersin’ derler
Dervişin yanıtı ise manidardır
Akrebin fıtratında sokmak var Benim fıtratımda ise yaratılanı sevmek ve merhamet etmek o fıtratının gereğini yapıyor diye ben niçin fıtratımı değiştireyim