“Stresli olduğunuzda saçlarınızla sıkça oynadığınız olur mu? Saçlarınızı çekiştirmek yahut koparmanın sizi hayatınızdaki sıkıntıları koparıp atıyormuş üzere hissettirdiğini düşündüğünüz oldu mu? Saçlarınızı çekiştirme fikri size haz ve rahatlama sağlıyor mu? O halde gelin Saç Koparma Hastalığını (Trikotilomani) birlikte tanıyalım.”
Trikotilomani, söz manası olarak Yunanca bir söz olan triko (saç/kıl), tillo (yolma) ve mani(dürtü) sözlerinin birleşiminden oluşmakta ve “saç yolma dürtüsü” manasına gelmektedir. Saç koparma hastalığı ya da öbür ismiyle trikotilomani, tekrarlayan kısımlar halinde karşı konulamaz saç çekme isteği uyandıran mental bir rahatsızlıktır. Bireylerin ağır gerilim altında olmalarına neden olan durumlarda, rahatlama hedefiyle bedenindeki tüyleri bilhassa de saçlarını yolmasına, koparmasına ve bu esnada haz duymasına sebep olur.
Bu ruhsal rahatsızlıkta, kişi hissettiği saç çekme ve yolma dürtüsüne karşı koyduğu sürece gerilim altında kalır ve öbür durumlara odaklanamaz; bu dürtüye uyarak saç tellerini kopardığında ise gerilimi azalır ve rahatlama hisseder. Trikotilomani hastaları, saç koparma isteklerini bastırmaya çalışsa da başarılı olamaz ve saç koparmadan başka vakitte kirpik yahut öbür beden kıllarını kopararak hazza ulaşır.
Trikotilomani hastalığına görülen birtakım en önemli semptomlar:
- Sürekli tekrar eden saç yolma, koparma davranışı
- Saçları koparma dürtüsüyle gelen gerginlik
- Saç koparıldıktan sonra gelen rahatlama hissi
- (Koparma dışında) daima olarak saçlarla oynama; çekme, kıvırma
- Saç ve kıl yeme davranış bozukluğu (trikofaji)
- Saçlı deride kelleşen bölgeler
- İlerleyici saç kaybı
Trikotilomani hastalığına neden olan 3 faktör bulunmaktadır. Bunlar:
- Stres
- Travmalar
- Psikolojik Rahatsızlıklar ( depresyon, yeme bozuklukarı, uykusuzluk vb. ) olarak sıralanabilir.
Trikotilomani tedavisinde, bireylerin günlük hayatta gerilim yaratan his ve fikirlerinin önüne geçilmeye ve yaşadıkları olaylar sonrasında gerilim düzeylerini denetim altında tutabilmelerine odaklanılır. İlaç tedavileri uygulanabilir. EMDR ve Bilişsel Davranışçı Terapi yeniden bu bozuklukla başa çıkabilmek için fonksiyonlu tedavi yollarındandır.
Saç koparma hastalığı bir mental rahatsızlıktır. Hastanın tedavi edilmediği ve hastaya gereken takviyenin verilmediği durumlarda trikotilomaninin önemli sonuçları olabilir. Bu sebeple kesinlikle uzman yardımı alınmalıdır.
Uzman Klinik Psikolog Damla KANKAYA
Psikolog Arif EREN
