İnternet teknolojisiyle ortaya çıkan toplumsal medya, irtibat tarihinin en beğenilen aracı olarak kullanılmaya devam etmekle birlikte her gün kullanıcılarına yeni sürprizler sunmaktadır. Son yirmi yıldaki teknik gelişmelerin yardımıyla toplumsal medya çok süratli bir büyüme ivmesi kazanmıştır. Bugün yeni medya-sosyal medya denilen olgu neredeyse toplumsal ağ sitelerinden ibaret olmaya başlamıştır (Budak,2018). Toplumsal medya, toplumsal etkileşim ve içerik oluşturma bağlamında çeşitli teknolojik etkinliklerden oluşan bir yapı olarak tanımlanmıştır (Sternberg, 2014, Akt: Gizir, 2013). Bu yapıda birey kendisini ya olduğu üzere ya da olmak istediği bir kimlik ile başkalarına tanıtabilmekte ve onlarla etkileşim haline geçebilmektedir. Durmuş ve çalışma arkadaşları, yaptıkları tarifte toplumsal ağ sitelerinin sanal toplulukların yerini aldığını söylemektedirler: “Sanal toplulukların gelişmiş hali olarak, toplumsal paylaşım siteleri; ortak ilgileri, maksatları ve amaçları olan coğrafik ya da kurumsal sonların dışında ferdî ve profesyonel bağlar geliştirmeyi sağlayan web tabanlı gruplardır” (Durmuş vd. 2010). Toplumsal medya; görüntü, blog, fotoğraf ve toplumsal paylaşım ağlarının, irtibat ve paylaşım aracı olarak kullanılmasıyla birlikte, insanların hayatlarında etkileşimli bir bağlantı platformu olarak yerini alırken (İrge, 2012: 77). Bireye, içeriğini kendisinin belirlediği metin ve fotoğrafları bir tuş yardımıyla farklı yer lisan ve kültürlerdeki şahıslarla paylaşma, fırsatı vermektedir (Acar vd. 2015: 63, Akt: Avcı, 2016). İrtibat süreci, cep telefonlarının ve bilgisayarların yaygın olarak kullanılmaya başlanmasıyla diğer bir boyuta taşınmıştır. Toplumsal irtibat ağları yoluyla bağlantı (örneğin, facebook, instagram, myspace, frendster, twitter) farklı bir bağlantı tipi olarak karşımıza çıkmakla birlikte, klâsik bağlantı cinslerine de (yüz yüze bağlantı, yazılı iletişim) yeni uygulamalar eklemektedir. Toplumsal ağlar yoluyla, var olan bağlantılar sürdürülebilmekte ve birebir vakitte yeni bağlar kurulabilmektedir. Bilhassa yakın bağlar kelam konusu olduğunda, toplumsal irtibat ağlarının alaka dinamiklerini olumlu ve olumsuz birçok açıdan etkilediği görülmektedir (Doğan ve Karakuş,2016).
Sevilen bireyle karşılıklı anlayış ve bağlantı temelinde kurulan duygusal bir bağlılık olarak nitelendirilen yakın münasebetler beliren yetişkinlik periyodunda bulunan 19-26 yaşları ortasındaki bireylerin en kıymetli psiko-sosyal gelişim vazifeleri ortasında yer almaktadır (Arnett, 2000; Eryılmaz ve Ercan, 2010, Akt: Gizir, 2013 ). Yakın bağlar kapsamında ele alınan romantik bağlar ise bayan ve erkek ortasında gelişen tutku, bağlılık ve yakınlığın bileşiminden oluşan bir ilgi olarak tanımlanmaktadır (Sternberg, 1986, Akt: Gizir, 2013). Bu ilgiler gençler için kendini kıymetli bulma ve beğenilme ihtiyacı hasebiyle benlik hürmetini etkilediği üzere, özel biriyle özel bir bağlantı kurma, ortak etkinliklerde buluşma, özel bir alaka sürdürme, yalnızlık hissini azaltma, vaktini hoşça geçirme üzere pek çok açıdan gelişime katkı getirmekte ve olgunluğa giden yolda bireylere takviye sağlamaktadır (Bugay ve Çok, 2015). Bilhassa beliren yetişkinlik periyodunu içeren üniversite yıllarında kurulan romantik bağlantılar, gençlerin toplumsal, cinsel ve kişilik gelişimleri ile akran alakalarını etkilemesinin yanı sıra yetişkinlik devrinde kurulacak yakın münasebetlerinin niteliğini ve evlilik sürecinde eş seçimlerini belirlemesi açısından hayli büyük bir kıymete sahiptir (Furman, 2002, Akt: Gizir, 2013). İlgili alan yazın incelendiğinde, romantik alakaların üniversite öğrencilerinin yaşantılarının değerli bir kısmını oluşturduğu ve üniversite öğrencilerinin ortalama %65’inin üniversite hayatı boyunca en az bir romantik alaka deneyimledikler belirtilmektedir (Collins, 2003, Akt: Gizir,2013).
Elektronik toplumsal ağlar, hem toplumsal bağlantılarımızı hem de bu bağlantılar ortasında bizim için daha özel pozisyonda gördüğümüz “mahrem” ilgilerimizi yaşama biçimlerinde çeşitli dönüşümlere ve internet kullanıcıları için yeni pratiklerin ortaya çıkmasına neden oluyor (Şener,2013). Mahremiyet nedir? “Mahremiyet” sözcüğünün Türk Lisan Kurumu Sözlüğü’ndeki günümüz karşılığı “gizli olma durumu, gizlilik”tir (www.tdk.gov.tr). Mahremiyet ya da özel alan olgusu, günümüzde insanların toplumsal yaşantılarının değerli bir modülünü oluşturur. Mahrem alanın belirlenmesinde kültürdeki yerleşik ahlaki pahaların, dinin, kişisel farklılıkların ve vakit faktörünün rolü göz önüne alındığında mahremiyet kavramını tanımlamak zorlaşmaktadır (Budak, 2018). “Mahremiyet bireyin yalnız başına kalma ile diğerleriyle birlikte olma isteği ortasındaki karşılıklı bir alandır.” (Yüksel, 2003, s. 78). Bu haliyle mahremiyet, kişiyi hem özgürleştiren hem de başkalarına karşı koruyan bir haktır.
Toplumsal medyanın yaygınlaşması ve çevrimiçi hayat ile çevrimdışı hayatın birbirlerini tamamlamasının görüşmecilerin mahrem alakaları üzerinde yarattıkları dönüşümleri sıralamak mümkün: Toplumsal ağlarda romantik münasebetler kamusallaşıyor, toplumsal medya aşkın alternatif yerine, kimi vakit da tamamlayıcısına dönüşüyor; kullanıcılar yeni bağlanma ya da kaçış stratejileri geliştiriyorlar; toplumsal ağlarda vücudun hudutlarına takılmadan his ve kanılarını lisana getirebiliyorlar; aşkları ve bağları toplumsal ağlarda daha süratli tüketebiliyorlar; toplumsal ağlar bayan ve erkekleri yeni toplumsal çevrelere açtıkça ilgi seçeneklerini de artırıyor; yeraltı ilgilerine yol açıyor; öbür yandan çiftler ortak hesaplar açarak, birlikte profil fotoğrafı çektirerek, münasebet durumlarını belirterek başkalarının önünde bir aşk performansı sergiliyorlar; lakin en çok da toplumsal ağları bağlarında birbirlerini gözetlemek ve denetlemek için kullanıyorlar; birbirileriyle toplumsal ağ şifrelerini paylaşırken birden fazla vakit dijital şiddet uyguladıklarının ya da buna maruz kaldıklarının farkında olmuyorlar. Elektronik toplumsal ağların farklı kullanımları mahremiyet, aşk, romantik bağlantılar, cinsellik üzere çağdaş toplumlarda özel alanın sonları içerisinde ele alınan kavramların dönüşümüne ve tekrar tanımlanmasına gereksinim duyuyor (Şener, 2013).
Sorun Cümlesi
Kırıkkale Üniversitesi öğrencilerinin, toplumsal medya kullanıcı profillerinin romantik münasebetlerine ve mahremiyet üzerine tesirleri nelerdir?
Alt Sorunlar:
1.Sosyal medyadaki mahremiyetin cinsiyete nazaran farklılıkları var mıdır?
2.Sosyal medyanın romantik münasebetler üzerindeki mahremiyete tesiri nedir?
3.Öğrencilerin romantik ilgilerinde toplumsal medya üzerinden birbirlerine uyguladıkları stratejiler nelerdir?
4.Öğrencilerin romantik bağlarındaki mahremiyet algısı nedir?
YÖNTEM
Belirtilen emeller çerçevesinde bu çalışmada durum çalışması yapılmıştır. Durumlar çeşitli biçimlerde karşımıza çıkabilir. Bir birey, bir kurum, bir küme, bir ortam çalışılacak ortamlara örnek oluşturabilir. Durum çalışmaları nicel yahut nitel yaklaşımlarla yapılabilir. Her iki yaklaşımda da hedef belli bir duruma ait sonuçlar ortaya koymaktır. Durum çalışması nitel araştırmada çok yaygın kullanılan bir yaklaşımdır. Araştırmanın gayesine uygun olarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden faydalanılmıştır. Görüşme tekniğinin uygulanacağı örneklem kümesi belirlenirken kelam konusu çalışma doğrultusunda toplumsal medyayı faal olarak kullanan ve romantik münasebeti olan bireyler seçilmiştir.
Evren ve Örneklem
Araştırmanın kozmosunu üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise toplumsal medya hesabı bulunan öğrenciler içerisinden kota örneklem formülüyle belirlenen öğrenciler oluşturmaktadır. Olasılıklı olmayan örneklemde “araştırmacı elde ettiği bulguları genelleştirme teşebbüsünde bulunmaz” (Erdoğan 2012: 208, Akt: Taşdelen ve Çataldaş,2017). Hasebiyle elde edilen bulgular yalnızca iştirakçi küme için geçerlidir.Araştırmanın kozmosunu Kırıkkale Üniversitesi’nde okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise 2018-2019 eğitim öğretim yılı güz devrinde Kırıkkale Üniversitesi’nde okuyan kota örneklem formülle belirlenen 30 öğrenciden oluşmaktadır.
Bilgi Toplama Araçları
Araştırmada elde edilen bilgiler, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanarak elde edilen datalardır. 10 sorudan oluşan görüşmede Kırıkkale Üniversitesi’nde okuyan ve kotalı seçilmiş olan 30 kişilik örneklem kümesine uygulanmıştır.
Verilerin Analizi
İçerik Tahlili, sözel,yazılı ve öteki gereçlerin objektif ve sistematik bir formda incelenmesine imkan tanıyan bilimsel bir yaklaşımdır (Akt:Gülbahar ve Alper,2019). İçerik tahlili yoluyla bilgileri tanımlama ve bilgilerin içinde gizli gerçekleri ortaya çıkarma amaçlanmaktadır. İçerik tahlili dökümanlardan elde edilen nitel araştırma bilgilerinden işlenmesinde dört evre kullanılır: (1) Dataların kodlanması, (2) Temaların bulunması, (3) Kodların ve temaların düzenlenmesi ve (4) Bulguların tanımlanması ve yorumlanması (Şimşek ve Yıldırım,2006). Bu kapsamda bu çalışmada birinci evrede daha evvelce belirlenen kavramlara nazaran kodlama yapılmış ve bu bağlamda temalar elde edilmiştir. Daha sonra bilgiler düzenlenmiş,temalara nazaran gruplanmış ve uygun olduğu durumlarda sayısallaştırarak sunulmuştur. Son olarak elde edilen bulgular yorumlanmıştır
BULGULAR
Toplumsal Ağların Kullanımı
Tablo 1-Sosyal Ağlar
İnstagram 27 |
|
|
8 5 30 |
Tablo 2- Toplumsal Ağ Kullanma Sebepleri
Gündemden Haber Alma 10 İletiiİletişim 30 Sosyalleşme 14 İhtiyaç Duyma 2 Vakit Geçirme 5 |
30 bireyden elde ettiğimiz bilgilere nazaran, Whatsapp’ın günümüzde bağlantı aracı olarak kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak Whatsapp’ın bir muhtaçlık olduğu belirtilmiştir. “Artık hayat bunların üzerinden işliyor (K7)”. İnstagram’ın toplumsallaşmak ve vakit geçirmek maksadıyla kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Kimi iştirakçiler bu gayeleri şu biçimde tabir etmektedirler: “…Birçok insan kullanıyor. Arkadaşlarımın ne yaptıklarını görebilmek, Fotoğraf ve öykü paylaşmak yani kısaca toplumsallaşmak için kullanıyorum. (K10)” ; “Boş vakitlerimde takılmak için (K6)”. Twitter ve Whatsapp’ı gündemden haber almak için kullandıkları sonucunda ulaşılmıştır.
Sosyal Medyadaki İlgiler Hakkındaki Görüşleri
Tablo-3 Bağında Uygulayan
İkram Önerisi 6 Özel Gün Sürprizleri 9 Birlikte Fotoğraf Paylaşma 3 Fikir Alma 3 |
İştirakçilerin toplumsal medya üzerindeki bağlardan, bağlantılarında uyguladıkları tahlil sonuçları dört alt temayı öne çıkarmaktadır. Bunlar armağan önerisi, özel gün sürprizleri, birlikte fotoğraf paylaşımı ve fikir almadır. Armağan önerisi ile ilgili bir iştirakçi, şu ifadeyi kullanmaktadır: “Hediye almadan evvel bakıyorum ve etkileniyorum da… (K10)”. Özel gün sürprizi ile ilgili şunlar söz edilmiştir : “ İleriye dönük olarak nasıl evlilik teklifi diye fikir edinmek maksadıyla toplumsal medyadan yararlanıyorum. (E3)”. “Diğer bağlardaki romantik sürprizlere bakıyorum bazen hoşuma giden şeyleri bağlantıma uyguluyorum (K8)”. Katılımcılar, birlikte fotoğraf paylaşımı ile şunları tabir etmişlerdir: “Özel günlerde partnerim fotoğraf paylaşmamı istiyor, altına hoş ve manalı bir kelam eklememi bekliyor her vakit için. (E10)”.“ Sevgilimle aramın güzel olması için fotoğraf paylaşıyorum, yoksa hengame edebiliyoruz (E8)”. Sosyal medyadan fikir alma ile ilgili iştirakçilerin farklı alanlardan etkilendiği görülmüştür.“Sevgiliyle gezilecek yerler, konaklama yerlerine bakıyorum. Onlardan etkilenerek seyahat planı yapıyoruz (K7)”.“Sevgili fotoğraf paylaşımlarına bakıyorum yurtdışında hoş fotoğraflar çekiyorlar. Özeniyorum. (E3)”
Tablo-4 Bağdaki Eleştirdiği Yönler
Gösteriş Yapma 10 Prim Yapma 2 Karşılaştırma 2 İlişkinin Zedelenmesi 5 Özel Ömrün İhlali 9 Özenme 3 Nötr 6 |
İştirakçiler toplumsal medyadaki münasebetleri gösteriş yapma, prim yapma, karşılaştırma, ilginin zedelenmesi, özel ömür ihlali, özenme eleştirmektedir bunun yanında tarafsız bakanlarda bulunmaktadır. İştirakçilerden kimileri gösteriş yapmayı şu formda tabir etmektedir: “İnsanların toplumsal medyaya bağlarını yalnızca gösteriş için ikramlar aldığını, yorum attığını belirtmiştir (K1)”. “Sadece toplumsal medyada güya çok memnunmuş, daima sürpriz yaparmış üzere bağ yaşamaktadırlar halbuki bu türlü bir bağlantıları yoktur büsbütün gösteriştir (E5)”. Bazı iştirakçiler toplumsal medyanın bağları zedelediklerini düşünmektedir ve şu halde söz etmektedirler: “Sosyal medya bence bağlantıları olumsuz etkiliyor. Toplumsal medyadaki fotoğraf sayısı kahır yaratabiliyor, birini takip ederken kıskançlık olabiliyor (E12)”. Özel ömrü ihlal ettiğini düşünen iştirakçinin biri şu formda açıklamıştır: “Aslında özel hayat sonu diye bir şey yok, zira şifremi biliyor sevgilim. Bir hudut olarak birbirimizin arkadaş listesinden falan haberdarız. Birbirimizin iletilerini okuyoruz, bildirim paneline düştüğü vakit karşı tarafın okumasına bakarım. Eski bildirilere da göz gezdirmişliğim var. Arkadaşlarından çıkarmalarını istediklerim oldu, karşılıklı olarak silmişliğim sildirmişliğim var (K2)”.
Özel Ömür Sınırları
Tablo-5 Özel Hayat Sınırları
Şifre Paylaşımı 14 Mesajların Okunması 16 Arkadaşlık-Takip İstekleri 17 Karşı Cins Arkadaşlarını Sonlandırma 16 |
Katılımcıların özel hayat sonları dört tema altında dağılmaktadır. Birtakım iştirakçilerin şifre paylaşımını şu biçimde tabir edilmektedir: ‘Ortak hesap olduğu için şifre paylaşımı oluyor. O da girip fotoğraf atıyor bende atıyorum. Onun dışında güvensizlik biçimi bir şey değil. Birinci vakitler güvensizlik oluyor şifreni ver bakıyım falan üzere lakin muhakkak bir vakitten sonra versen de vermesen de kasvet olmuyor (E3)’. ‘Ortak hesap zati telefon şifrelerimizi de biliriz. Bu güvensizlik ilgili bir durum değil. Ben bir şey olursa giderim o da bilmek zorunda (K12)’. ‘Şifresini istedim vermedi hanımefendi vereceğini söyledi, arkadaşlarının bu duruma alışmasını bekliyoruz (E1)’. ‘Aslında özel hayat hududu diye bir şey yok, zira şifremi biliyor sevgilim…(K2)’. ‘aramızda pek bir hudut kalmadı şifrelerimizi biliyoruz. Daima denetim çerçevesinde ilgimiz (E10)’.
Bazı iştirakçiler bildirilerin okunmasıyla ilgili şu tabirleri kullanmışlardır: ‘Mesajlarına bakarım,neden bakmayayım? (K4)’. ‘Mesajlarını okuyorum. Rahatsız edildiği vakit müdahale etmek için (E1)’. ‘ Partnerime bildiri gelirse erkektense okurum kızdan ise herkesin bir özeli var okumam fakat erkektense cevaplarım hatta (E11)’. ‘ Whatsapp’ta bildirileri tek tek okuyup kızları sorar bu kim diye (E8)’.
Bazı iştirakçilerin arkadaşlık- takip istekleri ve karşı cins arkadaşlarını sonlandırmaya karşı şu formda tabir edilmektedir: ‘Arkadaşlarımı benim kararımla çıkarabilir (E4)’. ‘Arkadaşlık isteklerini başlarda siliyordum ona sormadan ancak daha sonra bunu yapmayı bıraktım (E5)’. ‘ Partnerime sonlandırma yaparım herkesi takip edemez. Hoşuma gitmeyen birini engellerim çabucak sileceksin derim o da siler (E8)’. Toplumsal medyasında yalnızca kendi arkadaşları var. Arkadaşları da onu gündelik hayatında gördüğü için bir fotoğraf atmasında sakınca yok. Zati sınırlandırsam da dinlemiyor ki bu yüzden bağıra çağıra hengame ettiğimiz vakitler oldu (K10)’. ‘İş hayatındaki arkadaşlarına karışmam ancak günlük hayatında tanıştıktan sonra neden bir kız arkadaşına ihtiyaç duysun ki? (K8)’.
Sosyal Medyada Ortak Hesap Kullanımı
Tablo-6 Ortak Hesap Kullanma Sebebi
Partnerin Toplumsal Medya Hesabı Olmaması 2 Mutluluğunu Paylaşma 3 Partnerinin İsteği Üzerine 2 |
Katılımcıların ortak hesap kullanma sebepleri partnerinin toplumsal medya hesabı olmaması, partnerinin istekte bulunması ve memnunlukları paylaşma olarak alt temalara ayrılmıştır. Kimi iştirakçiler bu sebepleri şu formda tabir etmektedirler: “Sevgilim çok toplumsal medya hesabını sevmediği için kendisinin hesabını kapattı benim hesabı ortak yaptık yani ondan gelen bir teklif (K12)”. “Sadece gezip gittiğimiz yerleri görebiliyorlar bağlantımıza dair hengame, yaşananlar özel anlar, keyifli anlar, sevinçli anlar her şey olabilir yalnızca nereye gittiğimizi görebiliyorlar (E3)”. “Çevremizin birlikte memnun olduğumuzu görmesini istiyorum (E7)”. “Ortak hesap kullanıyoruz. Sevgilimin isteği üzerine açtık. Ekseriyetle birlikteyken fotoğraf paylaşımı yapıyoruz…(E12)”.
Tablo-7 Ortak Hesap Kullanmama Sebebi
Özel Hayatın İhlali 6 Gereksiz Bulma 16 Komik Bulma 1 Modasının Geçmesi 1 |
İştirakçilerin ortak hesap kullanmama sebepleri şu alt temalar altında dağılmıştır. Bunlar özel hayatın ihlali, gereksiz bulma, komik bulma ve modasının geçmesi. Özel hayatın ihlaline yönelik birtakım iştirakçilerin tabirleri şu biçimdedir: “Kimse birbirine bağlı değil, herkes başka bir birey o yüzden herkesin kendine farklı bir hayatı olması gerektiğini düşünüyorum (K5)”. “Ortak hesabı sevmiyoruz. ,insanı karşı tarafa bağlıyor.özeli kalmıyor. Senin yaşadıklarını karşı taraf da görüyor, zımnî yanlar kalmıyor (E13)”. Bazı iştirakçilerin ortak hesabı gereksiz bulduğunda dair tabirleri şu formdadır: “Çift hesaplarını saçma buluyorum. Sonuçta bireye özel açılıyor… (E9)”. “Ortak hesabı eleştiririm ortak arkadaşlar eklenir, fotoğraflar paylaşılır saçma yani herkesin başka hesabı var (E4)”.
Partnerinin Profilinde Dikkat Ettikleri
Tablo-8 Partnerinin Profilinde Dikkat Ettikleri
Arkadaş/Takip Edilenler Listesi 14 Beğeniler 13 Yorumlar 6 Kaydedilenler 1 Arkadaşlık/Takip İstekleri 14 Arama Motoruna 2 Çevrimiçi Durumları 15 Ana Sayfa/Keşfet 1 |
İştirakçilerin partnerlerinin profilinde dikkat ettikleri tahlil sonuçlarına nazaran sekiz alt temayı öne çıkarmaktadır. Bunlar arkadaş/takip edilenler listesi, beğenmeler, yorumlar, kaydedilenler, arkadaşlık/takip istekleri, arananlar, çevrimiçi durumları ve ana sayfa/keşfettir. Fakat nedenleri hakkında net bir görüş ortaya çıkmamıştır. Kimi iştirakçilerin bu mevzudaki tabirleri şu şekildedir: “Yani fotoğraf attığında girerim. Dikkat ettiğim, bazen akraba baskısı olduğu için profil fotoğrafını değiştiriyor. Neden değiştirdin üzere şeyler oluyor da onun dışında işin açıkçası onun profilini bazen ben düzenlediğim için çok dikkat ettiğim şeyler olmuyor. Belirli bir vakitten sonra karşıdaki kişi de senin isteklerine hürmet duyuyor. Tanıdığı erkekleri falan takip edebiliyor onun dışında tanımadığı insanları çok şey yapmıyorum (E3)”. “Her şeyine dikkat ederim (E5)”. “Erkek arkadaşlarının tipine bakarım tehlike teşkil ediyor mu diye (E2)”.
TARTIŞMA, SONUÇ VE ÖNERİLER
Bu çalışmanın hedefi, Kırıkkale Üniversitesi öğrencilerinin, toplumsal medya kullanıcı profillerinin romantik bağlarındaki özel ömür sonlarını; şifre paylaşımı, iletilerin okunması, arkadaşlık-takip istekleri ve karşı cins arkadaşlarını sonlandırma alt başlıklarıyla incelemektir. Tahlil sonuçlarına nazaran cinsiyete nazaran özel hayat hudutlarında besbelli bir farklılık bulunmamaktadır.
Toplumsal medyanın, iştirakçilerin mahrem ilgileri üzerindeki değişimleri sıralamak mümkün: Aşkları ve alakaları toplumsal ağlarda zedelenebiliyor, prim yapma, para kazanma ve gösteriş yapma hedefleriyle ilgilerini sergiliyorlar, çiftler ortak hesaplar açarak, bağ durumlarını belirterek başkalarının önünde memnunluklarını sergiliyorlar; fakat en çok da toplumsal ağları bağlantılarında birbirlerini gözetlemek ve denetlemek için kullanıyorlar; Toplumsal medyanın romantik alakaları üzerindeki değişimleriyle birlikte, iştirakçiler romantik ilgilerini düzenlemede yeni stratejiler geliştirmektedir. Bireylerin toplumsal ağlarda münasebetlerini yönetirken izledikleri stratejiler şöyle sıralanabilir: Bağlantılarında ortak bir toplumsal medya kuralları oluşturmaları, ne kadar sıklıkla birbirileriyle bağlantıya geçtikleri, partnerinin gönderilerine karışma (uyarı, şifrelerini istek yoluyla ya da isteği olmaksızın ele geçirme, paylaşımlar üzerine tartışma, duygusal baskı kurma, hesabını kapatmaya zorlama vs.), bağlantıyı toplumsal ağlarda sergileme (partneriyle yer aldığı fotoğraflar paylaşma, birbiri için gönderimde bulunma, laf atma, beğenme vs.), gündelik olarak partnerinin toplumsal medya davranışlarını gözetleme. Bu stratejiler partnerlerin alakayı nasıl algıladıkları ve birbirilerinden beklentilerine nazaran değişecektir.
Romantik alakalarda bireyler, şifre paylaşımı, iletilerin okunması, arkadaşlık-takip isteklerine karışma ve karşı cins arkadaşlarını sonlandırmayı olağan görmektedir. Birbirleriyle toplumsal ağ şifrelerini paylaşırken mahremiyet sonlarını ortadan kaldırdıklarını fark etmedikleri ortaya çıkmıştır. Mahremiyetin ihlali bireyleri rahatsız etmemektedir.
Bununla birlikte, ileride mevzu ile ilgili yapılacak çalışmaların, sonuçların genellenebilirliğinin artırılması açısından, farklı ve daha geniş örneklem kümeleriyle yürütülmesi, toplumsal medyanın romantik münasebetleri ve mahremiyeti etkileyen istikametlerinin kapsamlı bir formda belirlenmesine ve bu tesirlerin çeşitli kümeler ortasında farklılaşıp farklılaşmadığının gözlemlenmesine imkan sunabilir.
Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin toplumsal medya kullanıcı profillerinin romantik bağlantılarındaki mahremiyete yönelik bakış açısından hudutlu sayıda değişken (cinsiyet,romantik bağ yaşayıp yaşamama durumu,sosyal medya hesabı kullanıp kullanmama durumu) ile durum çalışması yapılmıştır. Gelecekteki çalışmalarda, romantik bağlantılarda mahremiyet algısı alanyazın kapsamında farklı değişkenlerle (eğitim seviyesi vb.) birlikte ele alınabilir.
KAYNAKÇA
Avcı, K. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Medya Kullanım Alışkanlıklarının Toplumsal Bağlantılarına Tesiri. Uluslararası Toplumsal Araştırmalar Mecmuası, 9 (46), 641-661.
Budak, H. (2018). Toplumsal Medya İrtibatında Mahremiyetin Serüveni. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Mecmuası , 7 (1), 146-170.
Bugay,A., Çok,F. (2015). Gençlikte Romantik Bağlantılarda Şiddet ve İstismar. Okul Ruhsal Danışmanı E-Bülteni, 3(5), 15-19.
Doğan, U., Karakuş, Y. (2016). Lise Öğrencilerinin Toplumsal Ağ Siteleri Kullanımının Yordayıcısı Olarak Çok Boyutlu Yalnızlık. Sakarya University Journal of Education , 6 (1), 57-71.
Gizir, C. A. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Bağlantı İnançlarının Cinsiyet ve Romantik Münasebet Yaşama Durumlarına Nazaran İncelenmesi. Eğitim ve Bilim Mecmuası , 38 (170), 373-383.
Korkmaz, İ. (2013). Facebook ve Mahremiyet Görmek ve Gözetle(n)mek. Yalova Toplumsal Bilimler Mecmuası, 1 (5), 107-121.
Şener, G. (2013). Toplumsal Ağlarda Mahremiyet ve Yeni Mahremiyet Stratejileri. Yeni Medya Çalışmaları 1.Ulusal Kongresi bildiriler kitabı içinde (396-405). İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi.
Taşdelen,B., Çataldaş, İ. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Medya ve Mahremiyete Yönelik Görüşleri: Lefke Avrupa Üniversitesi Örneği. Gümşhane Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Elektronik Mecmuası. 827-841.