MEHMET REBİİ ÖZDEMİR
Samsun‘un Ladik ilçesi Tatlıcak ve Büyükalan Mahallesi sakinleri, Büyükşehir Kanunu’yla belediyeye geçen toprakları üzerinde Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin güneş güç santralı (GES) kurma teşebbüsünü yargıya taşıdı. Büyükşehir Kanunu’yla yaylalarının ellerinden alındığını belirten mahalle sakinleri, “Elimizden yerlerimizi cebren gasp eder üzere aldılar. Biz artık hayvanlarımızı hangi yaylaya gidip otlatacağız?” diye reaksiyon gösterdi.
Samsun‘un Ladik ilçesi Tatlıcak ve Büyükalan Mahallesi sakinlerinin, daha evvel köy statüsündeyken köye hükmî kişiliğine ilişkin toprakların Büyükşehir Kanunu ile belediye ismine tescil edilmesi ve bu topraklar üzerinde GES kurulmasına karşı gayret başlattı. Mahalle sakinlerinin avukatları Sadi Özkul ve Bedrettin Kalın, yaşanan süreci anlattı. Sadi Özkul, şu bilgileri verdi:
“KÖYÜN TOPRAĞI KÖYLÜLERCE SATIN ALINMIŞ”
“Tatlıcak Köyü Samsun‘un Ladik İlçesine bağlı kent merkezinin 6 kilometre doğusunda Ladik Gölü’nün batısında Ladik Ovasının ortasında yer alan yaklaşık 120 haneli bir köydür. En önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Tatlıcak Köyü nüfusuna kayıtlı bir devir muhtarlık yapan Kazım Ayal, köy sakinlerinden Hasan Tamtürk ve İsmail Ersalan 1950’li yıllarda o periyot Samsun/Ladik- Amasya/Taşova hududunda yaklaşık 125 hektar alanı (1250 dönüm) satın almışlardır. Bu taşınmazın yaklaşık 40 hektar (400 dönüm) alanı kadastro çalışmaları sırasında orman vasfı olduğundan Orman İşletme Müdürlüğü’ne geçmiştir. Orman İşletme Müdürlüğü ile mülkiyete ait davalar mühlet gelmiş hala devam etmektedir. Tatlıcak Köyü nüfusuna kayıtlı bir devir muhtarlık yapan Kazım Ayal, köy sakinlerden Hasan Tamtürk ve İsmail Eraslan köylerinde yayla vasfında taşınmaz olmaması, köylünün hayvanlarını otlatacak ve hayvancılığa müsait taşınmaz olmaması fikriyle hibe yoluyla, Amasya ili Taşova İlçesi Takviye Köyü Büyükalan Demirciler mevkiinde kayıtlı 124 bin metrekare İsmail Eraslan ve Hasan Tamtürk tarafından 1958 yılında Tatlıcak Köyü hukuksal kişiliğine hibe yoluyla, Büyükalan Sulamçayırı mevkiinde kayıtlı 286 bin 200 metrekare, Morcular mevkiinde kayıtlı 16 bin metrekare, Büyükalan Mıhçılar mevkiinde kayıtlı 135 bin metrekare, Büyükalan Calazbaşı Mevkiinde kayıtlı 16 bin 170 metrekare, Büyükalan Söbüceler mevkiinde kayıtlı 315 bin metrekare, Büyükalan Semerciler mevkiinde kayıtlı 200 bin metrekare, hibe yoluyla devredilmiştir. Modül halindeki taşınmazlar kadastro tespitiyle birlikte Samsun ili Ladik İlçesi Büyükalan Köyü, mıhçılar mevkii, 114 ADA, 45 parsel, 84 Hektar 9 bin 120 metrekare olarak 02.01.2008 tarihinde Tatlıcak hukuksal kişiliği ismine tescil edilmiştir.
“BİLİRKİŞİ KAPORLARINDA, PROJENİN ÇEVRESEL ZİYANLARA YOL AÇACAĞI ORTAYA KONMUŞTUR”
Köylünün hayvancılık yapmaya elverişli yerinin ellerinden alınması mahallî yöneticilik ve gönül belediyeciliği anlayışı ile tezat oluşturmaktadır. Samsun 3. Yönetim Mahkemesi’nin 2021/699 Temel sayılı evrakına sunulan eksper raporlarında, GES projesinin Ladik üzere tabiat mükemmeli bir ilçede önemli manada çevresel ziyanlara yol açacağı, bölgedeki canlıları olumsuz etkileyeceği, su kaynaklarına ziyan verebileceği, ekosistem ve biyolojik çeşitlilik üzerine kalıcı tesirler gösterebileceği de açıkça ortaya konmuştur. Tatlıcak Mahallesi (Tatlıcak Köyü) hukukî kişiliğini yitiren ve sahip olduğu tüm mal varlığını ilçe/il belediyesine tabiri caizse kaptıran mağdurlardan yalnızca biridir. Köy sakinlerinin tarla vasıflı olarak satın aldıkları ve tüm köylünün yararlanmasına bağış yoluyla sundukları taşınmazın maksadı dışında kullanımının manası haksız ve cebri yollarla kişinin elinden alınan maldan bir farkı da kalmamıştır.”
“PROJENİN MERAYA YAPILMASI UYGUN DEĞİL”
Avukat Bedrettin Kalın ise şunları tabir etti:
“Samsun’un Ladik ilçesinde Büyükalan köyü hudutları içerisindeki, köy halkına ilişkin meraya GES (Güneş Gücü Santrali) kurulması projesi yapılmış. Bu projeye karşı Samsun Yönetim Mahkemesi’nde açılmış olan davalar kelam bahsidir. Samsun Büyükşehir Belediye liderinin kamuoyuna yaptığı açıklamalar da vardır. Kelam konusu dava çerçevesinde geçen haftalarda Samsun 3. Yönetim Mahkemesi’ndeki duruşmaya da katıldık. Dolayısıyla yargılamada son basamağa gelmiş bulunmaktayız. Özetle biz GES projesine karşı çıkıyor değiliz. Temel olarak desteklediğimiz bir güç üretimidir.
Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin almış olduğu kararda neye karşıyız? Kelam konusu arazi 85 hektar bir arazi. Belediye liderinin tabirine nazaran, 65 hektarlık kısmı üzerine bir proje yapılmasıdır. Projenin bu taşınmaz üzerine yapılıyor olmasına ve belediye liderinin bu taşınmazın tarım yeri vasıflarını taşımadığına hem de mülkiyetinin Samsun Büyükşehir Belediyesi’ne ilişkin olmasına, dair konuşması açıklaması doğrudur. Kelam konusu taşınmaz 1950’li yıllarda Tatlıcak köyü halkı tarafından Tokat ili Erbaa ilçesinden satın aldıklarını, o yıllarda köy halkı kendi ortalarında para toplayarak, köyü temsil eden 3-4 kişi ismine bu taşınmazlar Erbaa’dan satın alınıyor. Amasya Taşova sonları içerisine giriyor. Akabinde da açılmış davalar sonucunda arazi Samsun ili Ladik ilçesi Tatlıcak ve Büyükalan köyleri ismine tescili yapılıyor. Satın alınan bu yer arazi vasfındadır. Büyükşehir Yasası çıkmadan evvel bu arazi evvel köy hukukî kişiliğine tescil ediliyor. Akabinde da köy hukukî kişiliğinden özel yönetime tescil edilen arazi Büyükşehir Maddesi’yle özel yönetimden Samsun Büyükşehir Belediyesi’ne devrediliyor. Bu alanda geçmişten bu yana tarım yapılmaktadır. Sertifikalı buğday ekimi yapılmaktadır. Ayçiçeği yapılmakta. 400-500 hayvanın da otlak alanıdır. Köylüler bu arazi her yanıyla kullanmaktadır. Bir belediye liderin arazinin kendilerine ilişkin olduğunu söylemesi büyük haksızlıktır. Bütün bu gelişmeleri mahkeme heyetine anlattık. Ayrıyeten dava sürecinde alınmış uzman raporları da var. Bu eksper raporları da ÇED raporunun tarzına uygun olmadığı projenin üstünde tartışılmadığını tabir etmişler.”
MAHALLE SAKİNLERİ REAKSİYONLU
Tatlıcak ve Büyükalan mahalle sakinleri ise GES projesine reaksiyon göstererek, şu görüşleri lisana getirdi:
“Yıllardır biz bu yaylada hayvanlarımızı otlattık. Tarım yaptık. Ayçiçek, yulaf, ekin, mısır ve arpa üzere tarım eserleri diktik ve çok uygun randıman aldık. Yaylamızın çabucak altından geçen Ladik gölünün suyundan ziyadesiyle faydalandık. Yıllarca bizi oyaladılar. Elimizden yerlerimizi cebren gasp eder üzere aldılar. Biz artık hayvanlarımızı hangi yaylaya gidip otlatacağız? Kim alır, bizim on binlerce metrekare yerimiz dururken civardaki hiçbir mahalle bizim hayvanlarımızın otlatılmasına müsaade vermez. Verseler bile biz hayvanlarımızı o kadar uzak araya nasıl getirip götürebiliriz.
“DEPREM BÖLGESİNE KURULMASI NE KADAR AKLA YATKIN?”
“Biz yıllarca bu iktidara dört kolla sarıldık ve oylarımızı verdik. Başımıza bir Büyükşehir Yasası getirdiler canımıza ot tıkadılar. Büyük bir kısmımız AKP iktidarına oy verirken gençlerimiz de MHP’ye oy vererek onları Ladik’te birinci parti yaptık. Hem mahallî de hem de genelde AKP bizim sayemizde iktidardır. Biz Tatlıcak ve Büyükalanlılar bunları hak etmedik.
Bilim adamlarının dediği üzere GES projesi yapılacak olan yaylamızda ne taş var ne de kayalar var. Her yer ulu orta çayır çimenden geçilmiyor. Eksperlerin de söz ettikleri üzere yaylamızın olduğu bölge zelzele bölgesi olduğundan en ufak bir sarsıntıda panellerin kırılmayacağı içerisindeki kimyasal unsurların sulara ve toprağa karışmayacağını kim garanti edebilir? Dolu yağdığında kırılacak olan güneş panelleri yeniden birebir formda kırıldığında etraf her türlü riskli kimyasallar saçılacaktır. Bütün bu bilimsel datalar karşımızda gün üzere dururken bu ısrarın kime ne yararı olacak anlamakta zahmet çekiyoruz.”
SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ: ARAZİNİN MÜLKİYETİ BİZE AİTTİR
Santralin kurulacağı yerin tarıma uygun olmadığını savunan Samsun Büyükşehir Belediye Lideri Mustafa Demir, “Tercih ettiğimiz arazi tarıma elverişsiz sulanmayan kuru arazi. Mülkiyeti belediyemize ilişkin olan Büyükalan Mahallesi’ndeki yerde de bu ögeler göz önünde bulundurularak yer tercihi yapılmıştır. Santralin o bölgede yapılmasına karar verilmesinde arazinin engebesinin az olması, etrafında toz yapacak bir alanın olmaması, deniz düzeyinden yüksekte bulunması, ulaşımının rahat yapılabilmesi ve verimsiz bir arazi olması en esas sebeplerdir. Belediyemizce tekrar Vilayet Tarım Orman Müdürlüğü’nden arazi sınıfı için kuru marjinal tarım arazi raporu alınmıştır. Toprakta 30 başka noktada da taban etüt çalışması yapılmıştır” tabirlerini kullandı.
