Türk Sudan Milletlerarası Tarım ve Hayvancılık AŞ İdare Konseyi Lideri Hasan Gezginç, şirketin üretim faaliyetlerine başlaması için Sudan tarafında, arazi tahsisi konusunda teşebbüslerde bulunmaya devam edildiğini söyledi.
Tbmm Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Kurulunda, Türk Sudan Milletlerarası Tarım ve Hayvancılık AŞ’nin 2020 yılına ait hesapları görüşüldü.
Gezginç, Komitede yaptığı konuşmada, ekolojisinde üretilemeyen yahut üretimi yetersiz kalan ziraî eserlerin yurt dışında kiralanacak topraklarda üretilmesi, tarıma dayalı endüstrinin ham unsur gereksiniminin garanti altına alınması, üretiminin ziraî yatırım kalemlerinin yurt dışına ihracatının artırılması, gelecekte de besin güvenliği ve güvenirliliğinin sağlanması gayesiyle Türkiye’nin Sudan ile 28 Nisan 2014’te imzaladığı İkili Ziraî İşbirliği ve İştirakine Ait Muahedesi’nin 19 Kasım 2015’te uygulamaya konulduğunu hatırlattı.
Şirketin yüzde 80’inin TİGEM, yüzde 20’sinin Sudan Tarım ve Ormanlar Bakanlığı iştirakinde kurulduğuna dikkati çeken Gezginç, “Sudan’da 12 bin 500 hektar toprakta bir pilot çiftlik kurulması, 780 bin 500 hektar tarım yerinin Türk girişimcilerin yatırımlarına açılmasının özendirilmesi amaçlandı. Mutabakatta yer alan muafiyetlerden Türk girişimcilerinin yararlanması ve ziraî üretim temel girdilerinin ülkemizden tedarikinin sağlanması, proje kapsamında üretilecek ziraî eserlerin pazarlanmasına katkı verilmesi faaliyet alanı olarak belirlendi.” diye konuştu.
Gezginç, kelam konusu mutabakat kapsamında şirketin şubesinin 21 Kasım 2018’de Hartum’da açıldığını, projenin hayata geçirilmesi konusunda, 2018 ve 2019’da Sudan’a üst seviye resmi ziyaretler gerçekleştirilerek teknik heyetlerce etüt ve inceleme çalışmaları yapıldığını anlattı.
Lakin Nisan 2019’da Sudan’da hükümet değişikliği yaşandığını belirten Gezginç şöyle devam etti:
“Sudan’da hükümetin kurulması sonrasında, Mart 2021’de Tarım Orman Bakan Yardımcısı başkanlığında Bakanlık ve TİGEM’den oluşturulan bir heyetle Sudan’a bir ziyarette bulunuldu. Mutabakat kapsamında TİGEM’e tahsis edilecek yerlerin acilen verilmesi talep edildi ve tutanak altına alındı. Sudan Tarım ve Ormancılık Bakanı Al-Tahir İsmail Harbi 13 Ağustos 2021’de ülkemize gerçekleştirdiği resmi ziyarette 113 bin 282 hektarlık ve 12 bin 834 hektarlık olmak üzere 2 alan için koordinatları içeren belgeyi tarafımıza teslim etti. Bakanlığımız uzmanlarından oluşturulan teknik heyetin raporu sonucunda önerilen toprakların ekonomik olarak ziraî üretime uygun olmayacağı değerlendirildi. Türkiye-Sudan Tarım Yürütme Komitesinin 20 Aralık 2021’de Ankara’da gerçekleştirdiği Üçüncü Periyot Toplantısı’nda Sudan tarafına mutabakat metnine dercedilen sermaye taahhütlerinin yerine getirilmesi için toprakların acilen tahsis edilmesi gerektiği bildirildi, arazi tahsislerinin acilen yapılması konusunda Sudan tarafıyla görüş birliğine varıldı.”
“Her iki ülkede değerli istihdam alanı oluşturmayı istiyoruz”
Gezginç, bu kapsamda, Sudan’da yaşanan hükümet değişiklikleri ve dünya genelinde yaşanan salgın nedenleriyle şimdi üretim faaliyeti bulunmayan fakat 5 Eylül 2018’den itibaren resmi olarak faaliyete başlayan şirketin tüm yasal yükümlülükleri, memleketler arası bağları, idari süreçleri üzere mevzuların, tek karar organı olan idare kurulunca yürütüldüğünü anlattı.
Genel Müdür ataması asaleten gerçekleştirildikten sonra şirketin idare altyapısı, teşkilatlandırma ve tertip çalışmalarının tamamlanacağı bilgisini veren Gezginç, şirketin üretim faaliyetlerine başlaması için ise arazi tahsisi konusunda Sudan tarafına teşebbüslerde bulunulmaya devam edildiğini söyledi.
Gezginç, şirketin, Sudan’da ziraî üretim alanında yatırım yapan girişimcilerin tohum üzere temel girdilerinin tedarikini sağlaması, Türk girişimcilerinin Sudan’da üreteceği ziraî eserleri satın alarak pazarlanması yahut pazarlanmasına katkı verilmesinin her iki ülke ziraî ticaretinin artırılması, iki ülke iktisadına sağlayacağı katma kıymetin yanında her iki ülkede değerli bir istihdam alanı oluşturmayı istediğini kelamlarına ekledi.
Kurul üyelerinin görüş, teklif ve sorularının akabinde şirketin 2020 yılına ait hesapları genel görüşe sunuldu.
