İnsanların sıkıntı vakitlerinde terapi almalarının önündeki en büyük pürüzlerden biri, bu niyet kalıbıdır. Bu niyet, güçlü ve zayıf insan biçimindeki katı ayrımın yanısıra; bu iki insan tipi ve özellikleri ile ilgili de gerçekçi olmayan kalıpları barındırır: ‘’Güçlü insan her vakit güçlüdür, hiç sorun yaşamaz, yaşarsa da meselelerini tek başına çözer, kendine her vakit kâfi, hiç mutsuz olmaz…’’
Hayatın bütününü düşündüğümüzde bu yargılar gerçekçi gelmiyor değil mi?
Hayatta birden fazla vakit baş etmemiz gereken yeni zorluklar çıkar karşımıza. Bu zorlukların bir kısmı ile yalnız başa çıkabiliriz tahminen, ancak kimileri için dayanak almanın kaçınılmaz olduğu vakitler olabilir. Gerilim, depresyon, anksiyete, travmatik yaşantılar, kişilerarası sorunlar, geçiş ve ahenk süreçleri ve öbür pek çok sorun baş etme kapasitemizi zorlayabilir. Bu türlü periyotlarda ruhsal takviye almak, eski gücümüze tekrar kavuşmamız için bize yardım edecektir. Yeni ve farklı bakış açıları kazanmamıza, tesirli başa çıkma düzenekleri öğrenmemize, şartsız kabul edildiğimiz bir terapi ortamında kendimizi de olduğumuz üzere kabul edip istediğimiz istikamette değişebilmemize imkan sağlayacaktır.
Oysa terapi alacak kadar zayıf (!) olmadığımızı kendimize, etrafımıza ispatlamaya çalışırken; dayanak alarak daha kolay atlatabileceğimiz bir sorunun üstesinden tek başına gelmeye çalışmak, bizi daha çok yıpratabilir.
‘’Bir defa psikoloğa gittim, bir işe yaramadı!’’
Öncelikle psikoloğa gitmek ve terapi almak tıpkı şey değildir. Psikoterapi, terapistin çeşitli eğitim süreçlerinden geçerek seanslarını kuramsal temellere dayandırdığı; şahısta kalıcı değişiklikler oluşturmayı amaçlayan, danışan ve terapistin işbirliği ile süreç içerisinde bulunmasını gerekli kılan uygulamalar bütünüdür.
Bazı bireyler psikoloğa gittiklerinde sıkıntılarını anlatıp, çabucak bir tahlil önerisi duyma isteği içinde olabilirler. Bu istek anlaşılabilir olsa da uygun ve fonksiyonel olmaması münasebetiyle, kişiyi kısa müddette hayal kırıklığına uğratacaktır. Şayet terapi sürecine başlanacaksa, birinci birkaç seans terapistin danışanı tanımaya ve sorunu anlamaya çalışması ile geçebilmektedir. Bu yüzden birinci seanslardan sonra kalıcı değişiklikler beklemek, gerçekçi bir beklenti olmayacaktır.
Keşke tüm meselelerin çabucak çözülebildiği bir dünya mümkün olabilseydi! Lakin terapi bir süreçtir ve bu süreç -daha sağlıklı olabilmesi için- içinde sabır, emek ve vakit ögelerini barındırmaktadır. Ne kadar süratli olacağına odaklanmak yerine, daha keyifli ve istediğimiz istikamette bir hayat için terapiden nasıl faydalanabileceğimize odaklanmak daha yararlı olacaktır.
‘’Psikoloğa gideyim de bana akıl versin!’’
İnsanların psikologtan / terapistten gerçekçi olmayan beklentilerinden biri de budur. Gerçekçi değildir zira, terapinin emeli terapistin size akıl vermesi; sizi kararlarınız, seçimleriniz ve hayatınızla ilgili direkt yönlendirmesi değildir.
Bu beklenti, karşılanmadığında danışanlarda hayal kırıklığı ve kızgınlık hislerini ortaya çıkarabilmektedir. Ve hatta danışanın, terapinin işe yaramadığını düşünerek devam etmeyi bırakmasına bile sebep olabilmektedir. Lakin şu bilgiyi vermekte fayda var; kimsenin aklı kimseden üstün değildir. Bu açıdan bakıldığında, uzman pozisyonunda bile olsa kimsenin kimseye akıl vermesi zati kelam konusu olmamalı. Onun dışında hayatla, bağlarla, seçimlerle vs ilgili tek bir gerçek yol yoktur. Buradan da bakıldığında yeniden tavsiye ve akıl vermenin uygun olmayacağı anlaşılacaktır.
Danışan kendi hayatıyla, seçimleriyle ilgili kararı kendisi verir ve terapistle birlikte bu karar üzerine konuşup kararı değerlendirebilirler. Ya da karar vermeden evvel, kararların artı ve eksilerini birlikte değerlendirebilirler. Bunlar tavsiye vermekten daha farklı ve sağlıklı olanıdır.