Ben yeterliyim lakin sen yetersizsin…
Kendisine bakım veren bireyler tarafından -ağırlıklı ebeveynleri tarafından- uzun müddet berbat muameleye maruz kalan çocuk, hayat durumunu bir müddet sonra -ben yeterliyim lakin sen yetersizsin- diye isimlendirdiğimiz hayat konumuna çevirir. Bu çocuklar doğdukları andan itibaren şiddet ortamına doğarlar ve bağlantı lisanları şiddet olur. Anne ve baba yalnızca şiddet gösterdiklerinde çocukla irtibata geçerler. Çocuk da, şimdi konuşmaya başlamadığı kelamsız periyotta, şiddeti içselleştirir ve bağlantı lisanı şiddet olur.
Kırılmış kaburgalar, ezilmiş böbrekler ve kafatası çatlakları, yeni yürümeye başlayan çocuğa neler hissettirir?
Şiddete maruz kalmadığı vakit çocuk kendini güzel hisseder. Fakat tekrar şiddet dolu ebeveyni ile karşılaşacağı fikri onu dehşete düşürür. Kendi ile baş başa uygun olma hali onda “ben yeterliyim” hissini oluştururken, ebeveyni ile tekrar müsabaka telaşı onda “sen yetersizsin” duygusu uyandırır. İşte bu kriminal konumdur.
Birçok şiddet, cinayet, taciz, azap dışa vurumu gösteren, vicdan mahrumu şahısların, erken çocukluk hikayesinin temelini maalesef bu taşlar oluşturur. Fizikî tacizi deneyimlemiş olan çocuk, tıpkı vakitte hayatta kalabilmiş ve yoluna devam edebilmiş olmayı da tecrübeler. Ancak yetişkin periyoda geldiğinde ise öç almaya başlar. Kendisi haklıdır ancak diğerleri haksızdır. Vicdan yoktur, zira erken çocukluk periyodunda oluşmamıştır. Kendisini haklı gördüğü için, aksiyona geçirdiği fizikî tacizlerde karşı taraf kusurludur. En uç nokta cinayettir, işlediği cinayetlerde de kendince haklıdır.
Tedavileri en güç kümedir, hatta neredeyse imkansızdır. Zira kendileri kâfi diğerleri yetersiz ömür durumuna sahip oldukları için terapistlerini de yetersiz görürler ve ıslah olmayı reddederler.
Piaget “Çocukluğun birinci iki yılında duyuşsal hareket devri, zekanın gelişmesi ve bu periyodun karşılıklı değerlendirmeleri, çocuğu mantıksal fikrin sonlarında bir istikrar durumuna ulaştırır” demektedir. Bu devirde çocuk kendi ömür konumunu oluşturur, kendi ve başkaları hakkında bir yargıya varır. Doğduğunda çocuk yetersizdir, bakım veren kafidir. Bakım verenin, erken çocukluk periyodunda çocuğa verdiği sevgi, şefkat, ilgi, çocukta karşı tarafın kâfi ancak kendisinin yetersiz olduğu ömür konumu hissini oluşturur. Bu durum doğum ve bebekliğin getirdiği mantıklı bir sonuçtur. Zira yeni tabiatın temasa ve bakıma gereksinimi vardır. Çocuk ağladığında ve muhtaçlıkları giderildiğinde, ona uygulanan temas çocukta, karşı tarafın kâfi olduğu hissini oluşturur. Lakin çocuk, bakım vereni tarafından fizikî ve duygusal muhtaçlıkları karşılanmazsa, bir de üstüne fizikî tacize maruz kalırsa, yetişkinliklerinde sıhhatsiz bireylere dönüşecekleri üzere, sayılarındaki artış ile toplum da sıhhatsiz bir hale dönüşmeye başlar.
Transaksiyonların Tahlili ismi verilen ve Dr. Eric Bern tarafından geliştirilen bu olgu, bilhassa terapistlerin patolojik süreçlerini yönetmelerine ışık tutmaktadır. Lakin asıl bahis bu patolojilerin önünü kesebilmektir. Aktüel bir husus olan fizikî taciz diye isimlendirdiğimiz ve çocuğu erişkinliğinde öç almaya iten erken çocukluk periyodunda oluşan bu hisleri, cezalandırma formlarından çok, temelde sorunu nasıl çözeceğimizi toplum olarak düşünmek ve kurgulamak, bu patolojilerin oluşmasının önüne geçecektir. Öncelikle aile ruh sıhhati, anne baba okulları üzere kurumları devlet eliyle çoğaltarak, aileleri şimdi çocuk sahibi olmadan eğitime tabi tutmak ve çocuk doğumundan itibaren, fizikî sıhhatinin denetiminin yanı sıra ruh sıhhatini ve yeşerdiği ortamları da denetim altında tutmak, bu yaraya bir nebze merhem olacaktır.
