Doğada hoşluğu tabir eden, matematik ve sanatta kullanılan “Altın oran”, ülkü insan formu için de kullanılıyor. Estetik cerrahide de geçerli olan altın oran, kusursuz insan yüzüne ulaşılmasını hedefliyor. Büyüğün küçüğe oranı olarak tabir edilen altın oran bilhassa yüz estetiğine taraf veriyor. Estetik ameliyatlardan evvel kesinlikle altın oran hesabına uyulması ya da bu orana yaklaşılması gerekiyor. Memorial Ankara Hastanesi Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Bölümü’nden Doç. Dr. Alper Ural, yüz estetiğinde altın oran ile ilgili bilgi verdi.
Altın oran nedir?
Matematikte altın kısım, altın ortalama yahut ilahi oran olarak bilinen altın oran; farklı uzunluktaki iki modüle bölünmüş bir yanlışsız kesiminin, tüm modülün daha uzun kesime oranı, daha uzun olan kesimin da daha kısa olan modüle oranına eşit olacak halde oranıdır. Bir bütünün modülleri ortasında gözlemlenen, ahenk ve estetikle ilgili en uzman boyutları verdiği düşünülen geometrik ve sayısal bir oran kontağı olan altın oran, matematik ve sanatta kullanılmaktadır. Eski Mısırlılar ve Yunanlılar tarafından keşfedilmiş, mimaride ve sanatta kullanılan altın oran, pi (π) üzere irrasyonel bir sayıdır ve ondalık sistemde yazılışı; 1,618033988749894…’tür. Altın Oranın tabir edilmesi için kullanılan sembol, Fi yani Φ’dir. Altın oran olarak bilinen 1.618 oranı en eski uygarlıklardan itibaren mimaride ve sanatta tasarım emeliyle kullanılır. Bu oran ülkü insan formu için de geçerlidir. Bedenin ve yüzün oranları altın orana eşit olduğunda, kusursuz insan bedeni ortaya çıkmış olur
Yüz ve estetikte altın oran nedir?
Günümüzde yüz hoşluğuna uygulanan altın oran estetik tedaviler için bir rehber vazifesi görmektedir. Birinci olarak yüzün uzunluğu ile genişliği ortasında 1.618’lik oran olmalıdır. İkinci olarak burun uzunluğu ve dudaklar ile kaşlar ortasındaki uzaklık bu orana uymalıdır. Üçüncü olarak çene ucu ile kaşların birleştiği yer ortasındaki uzaklık üzerinden yüzün uzunluğu ölçülür. Akabinde burun genişliği ile dudak üzerindeki uzunluk oranına bakılır. Gözün ucu ile kaş ortası ortasındaki ara altın oranla uyumlu olmalıdır. Çene ucu üzerinden buruna, çene ucu üzerinden alt dudağa kadar olan aralık ölçülür. Burun yüzümüzün orta 1/3’ü içinde orantılı durmaktadır. Estetik cerrahide çoklukla en çok müdahale edilen kısım burun ve dudak aralığıdır. Zira gereğinden fazla uzun olan bu uzaklık kişiyi hem yaşlı hem de üzgün gösterir. Dudak ve bıyık bölgesi aralığını kısaltmak için dudak kaldırma (lip lift) ameliyatı yapılmaktadır. Altın oranı yakalamak için yapılan bir öteki estetik operasyon da çene implantı yahut yağ dokusu nakli yüz proporsiyonunun sağlanmasıdır.
Altın oran nasıl hesaplanır?
Bir hakikat modülünün |AB| Altın Oran’a uygun biçimde iki kesime bölünmesi gerektiğinde, bu yanlışsız o denli bir noktadan (C) bölünmelidir ki; küçük modülün |AC| büyük kesime |CB| oranı, büyük modülün |CB| bütün doğruya |AB| oranına eşit olsun.
Altın Oran, pi (π) üzere irrasyonel bir sayıdır ve ondalık sistemde yazılışı; 1,618033988749894…’tür. Bu oranın kısaca gösterimi (√5+1)÷2şeklindedir.
Altın Oran’ı tanımlamak ve daha uygun anlamak için evvel bir kare çizilerek başlanılacak olunursa;
Altın oranı tanımlama
Bu kare iki eşit dikdörtgen olacak formda bölündüğünde…
Dikdörtgenlerin ortak kenarının, karenin tabanını kestiği noktaya (C noktasına) yerleştirilen pergel ile çizilmeye başlayan ve yarıçapı bu dikdörtgenin köşegeni olacak biçimde karenin tabanına kadar uzatıldığında
Yeni çıkan form bir dikdörtgene tamamlandığında, karenin yanında yeni bir dikdörtgen elde edilmiş olur ki
İşte bu yeni dikdörtgenin taban uzunluğunun (B) karenin taban uzunluğuna oranı Altın Oran’dır. Karenin taban uzunluğunun (A) büyük dikdörtgenin taban uzunluğuna (C) oranı da Altın Oran’dır. A / B = 1.6180339 = Altın Oran C / A = 1.6180339 = Altın Oran
Elde ettiğimiz bu dikdörtgen ise, bir Altın dikdörtgendir. Zira uzun kenarının, kısa kenarına oranı 1.618 dir, yani Altın Oran’dır.
Yüzdeki altın oranlar nasıl hesaplanır?
Yüzün uzunluğunun enine olan oranı, burun kanatlarından çene ucuna kadar olan uzunluğun dudak ortası çene ucu ortası araya oranı, bir gözün dış (kantus) noktasından karşı gözün dış (kantus) noktasına kadar olan aranın dudak yatay uzunluğuna olan oranı, dudaktan kaş birleşim yeri ortasındaki uzaklığın burnun uzun uzunluğuna oranı, çene dudak ortası arası aralığın dudak ortasından burun kanatları ortasındaki aralığa oranı, saç çizgisinden burun kanatlarına kadar olan aralığın burun kanatlarından çene ucuna kadar olan uzaklığa oranı, yüz bölgesindeki temel altın oran münasebeti kurulmuş ve ideali altın oran olan hesaplamalardır.
Yüz estetiğinde cerrahiden evvel altın oran hesaplanır mı?
Estetik ameliyatlardan evvel gerek nümerik ölçümlerle olsun gerek iddiası yaklaşımlarla olsun aslında daima bir altın oran hesabına uyulması ya da bu orana yaklaşılması kelam bahsidir. Yüz bölgesinin estetik cerrahi ameliyatlarının öncesinde hastalar değişim ya da müdahale edilmesini talep ettikleri bölgelerini gösterirken farkında olarak ya da olmayarak aslında birçok vakit altın orana uygun isteklerde bulunmaktalar.
Yüz ve estetikte herkes altın orana sahip olabilir mi?
Gerçek şu ki herkesin farklı yüz yapısı ve münasebetiyle kendi içinde farklı oranları vardır. Yüzün estetik ünitelerinin oranlarını değerlendirirken; kimi beşerler altın orana yakınken, kimileri ise altın orana çok uzaktır. Altın orana yaklaşan yüzler de, çoğunlukla herkes tarafından estetik, hoş, cazip bulunmaktadır. Fakat altın oranlı yüzler de vakitle yüzündeki altın oranı kaybedebilir. Gerilim, yaşlanma, yanlış beslenme, hareketsizlik, yerçekimi üzere değişik etkenler sonucunda ülkü yüz formu değişip altın oran vakitle kaybolabilir. Bu türlü durumlarda bile vakit içinde yapılacak plastik cerrahi operasyonları ve ameliyatsız estetik teşebbüsler ile tekrar altın orana yaklaşmak tekrar de mümkün olabilmektedir.
Profiloplasti nedir?
Profiloplasti, isminden da anlaşılabileceği üzere, yüzün profilinin düzeltilmesi manasına gelmektedir. Profiloplasti ile yüzdeki tek bir bölgeyi düzeltmek yerine, onun etraf yapılarla birlikte düzeltilmesi sağlanır. Profiloplasti aslında yüzün profilinin düzelmesi, güzelleşmesi için gereken burun ameliyatı, çene, dudak, alın, elmacık kemikleri üzere kısımları içeren müdahalelerin hangisi gerekiyorsa hepsini içeren bütüncül yaklaşımı söz etmektedir. Profiloplasti altın oranda olduğu üzere tıpkı vakitte yüzdeki göreceliliğin kıymetine odaklanmıştır. Estetik bir ameliyat ya da süreç yaparken tek bir noktaya odaklanmak yetersiz kalabilir. Bu yüzden estetik müdahalelerde kesinlikle bütünsel bir yüz değerlendirmesi yapılmalı, yüzdeki ölçülebilir altın oranlara dikkat edilerek buna yönelik müdahalelerde bulunulmalıdır. Yüz lakin bir bütünsel bakış ve yaklaşımla göze hoş ve estetik gelebilir. Çene implatları, çene dolguları, dudak kaldırma, dudak dolgu süreçleri, yanak implantları, yanak hyaluronk asit dolguları, yağ enjeksiyonları, ip askı uygulamaları, yüz germe, boyun germe, çene küçültme, çene büyütme, gıdı liposakşın üzere bir sürü ameliyat daha profiloplastinin alt bileşenleri olabilir. Şahısların yüz kıymetlendirilmesi sonrası ülkü olan oranlar kendisine anlatılarak öbür gerekli teşebbüsler de önerilmelidir. Yani profiloplasti yüzdeki tüm yapıların bir bütün profil olarak kıymetlendirilerek birbirleri ile ahenk içerisinde şekillendirilmesi ya da yine yapılandırılmasıdır.
Profiloplastinin altın oran ile münasebeti nedir? Yüz matematiği neyi söz eder?
Yüzü oluşturan estetik alt üniteler ve yapıların birbirleri ile ahenk içerisinde olabilmeleri için ölçülen muhakkak açılar ve uzaklıklar bulunmaktadır. Bu yüzden yüzün estetik tahlili yapılırken bu açı ölçümleri matematiksel olarak da epeyce değer arz etmektedir. Altın oran yüz estetiği süreçleri bir ahenk ve oran gözetilerek yapılmalıdır. Mesela; burun estetiği yapılmasına burun küçültülmesine karşın çenesi az gelişmiş, kısa yahut geride olan bir bireye tıpkı vakitte ya da sonrasında çene implantı ya da çene dolgusu yapılarak olağan boyuta getirilmesi yani altın orana yaklaştırılması tavsiye edilmeli ve bu hedeflenmelidir. Aksi takdirde rölatif(göreceli) olarak burun güya hala büyükmüş üzere bir illüzyon yaratabilir. Buna misal olarak alında düzleşme, basıklaşma ya da burun kökü ile alın ortasında geçiş açısı çizgisi olan nazofrontal bölgenin daha geniş görünmesine sebep olabilir. Üst dudak arası fazla uzun bir hastanın yeniden bu profiloplasti esnasında altın orana ulaşması için ek olarak dudak kaldırma(lip lift) operasyonu gerekli olabilir. Misal biçimde basık alın bölgesi için alına yapılacak yağ dolguları konveksiteyi de artırarak burun yüz çene bağını destekleyerek yüzü daha hoş gösterir. Bunun üzere benzeri birçok örnek verilebilir. Bilhassa erkek hastalarda yandan bakışta saç nakli ile birkaç santim uzunluktaki saç ile başın konturunu değiştirmesi ya da çene bölgesinde sakal bırakarak aslında bir ölçü küçük ve gerideki çeneyi öne gelmiş ya da olağan boyuta yaklaşmış üzere göstererek kamufle etmesi bile profiloplastinin minör bir bileşeni üzere düşünülebilir.