55 yıllık çalışmayla Karadeniz‘in tarihini fotoğrafladı
Gümüşhaneli tarihçi Karadeniz‘de hangi taşın altında ne varsa bildiğini söyledi
GÜMÜŞHANE Gümüşhane‘nin Torul ilçesinde yaşayan araştırmacı-yazar Güngör Üçüncüoğlu, 55 yıllık çalışmayla Doğu Karadeniz ve Gümüşhane‘de etrafında bulunan tarihi kilise, köprü, manastır, şapel ve tarihi yolları tespit ederek 2 bin fotoğraftan oluşan stant açtı.
İlçe merkezinde yaşayan araştırmacı-yazar Üçüncüoğlu, 55 yıllık çalışma sonucunda Karadeniz, Doğu Karadeniz ve Gümüşhane etrafının tarihine istikamet verecek değerli bir çalışmaya imza attı. 1967 yılında başladığı çalışmalar sonucunda 100 bin evrak ve 15 bin kitap üzerindeki araştırmalarıyla bölgede bulunan tarihi kiliseleri, köprüleri, manastırları, şapelleri, tarihi yolları ve maden için kullanılan mağara alanları tespit eden ve bunları fotoğraflayan Üçüncüoğlu, yalnızca Gümüşhane hudutları içerisinde 2 bin 800 kilometre yol yaparak 277 köyde çalışmalarda bulundu. Çalışmalarda Osmanlı arşivlerini kullandığını, Osmanlı arşivlerinde yer almayan yapıları ise tekrar uzun çalışmalar sonucunda tespit ettiği 56 seyyahın anılarında bularak fotoğrafladığını belirten Üçüncüoğlu, Karadeniz de tarih konusunda hangi taşın altında ne varsa bildiğini lisana getirdi.
“Bölgedeki tarihi yapıları fotoğraflamak, belgelemek istedim”
55 yıldır bu çalışmayla ilgili bilgi ve evrakları araştırdığını söyleyen araştırmacı-yazar Üçüncüoğlu, “1967 yılından beri bu araştırma, incelemeyi yapıyorum Karadeniz bölgesi ve Gümüşhane’yle ilgili. Bölgedeki tarihi yapıları fotoğraflamak, belgelemek istedim. Halkımız kitap okumuyor, bunları fotoğraflarla görsel olarak sunmak istedim. 2000’e yakın fotoğraf çektim. Birinci çağlardan günümüze kadar ulaşmış köprüler, kiliseler, şapeller, manastırlar, tarihi yollar ki Trabzon’dan gelip Gümüşhane’den geçen 6 tane tarihi yol var, çok kıymetli yollar bunlar. Bu yollardan kimilerini 8 yıllık çalışmalarla tespit edebildik. Madenleri de tespit etmeye çalıştık. Gümüşhane biliyorsunuz maden bölgesi. Burada 13 çeşit maden yer alıyor, bunların tarihçelerini uzun müddetlerde araştırdım M.Ö. 400’lü yıllarda buradan geçen bir ordu kumandanı Gümüşhane madenleri hakkında bilgi vermiştir. Biz de onlardan faydalanarak Gümüşhane madenlerinin tarihçesini ortaya çıkardık. Vilayet Kültür Müdürlüğünün envanterinde mağarada adedi 20-25 tane, benim araştırmalarımda 55 tane maden mağarası var. Ben bunların hepsini fotoğrafladım. Bu fotoğrafların birtakımı eski, kimileri yeni” dedi.
“Karadeniz bölgesinde hangi taşın altında ne varsa bilirim”
Osmanlı arşivlerinde yer almayan yapıları bölgeden geçen 56 seyyahın anılarından bularak yazdığını tabir eden Üçüncüoğlu, “Sadece Gümüşhane’de 277 köy gezdim köprüleri ve kiliseleri tespit etmek için. 2 bin 800 küsur kilometre yol gittim. Ben giderek tespit ettim bunları, yalnızca okuyarak değil. Bunların birçoğu da yazılı kaynaklarda yer almıyor. Osmanlı Arşivlerinde değerli köprüler, tamire tabi köprülerin isimleri var bunları diğer kaynaklardan bulup yazıyoruz. Tabi hepsini bulamadık. Bir kısmı da muallakta kaldı. Romalılardan kalma 15 tane ahşap köprü buldum tabi yalnızca bacakları kalmış, üzerleri daima tahrip olmuş. Çok hoş köprülerimiz var keşke onları restore ettirebilsek. Gemilerle Trabzon’a gelipte Erzurum, Erzincan’a gidecek olan bütün seyyahları buldum. Bu çalışma uzun yıllarımı aldı. Ankara’da Ulusal Kütüphanede sabahlara kadar çalıştım. 56 tane Gümüşhane’den seyyah geçmiş. Onların anılarını aldım, tarihlerini aldım, hepsinin fotoğraflarını buldum. Benim fotoğrafladığım her bir yapının yapıtları vardır. Yapıttan sonra ben bunları buldum. Karadeniz bölgesinde hangi taşın altında ne varsa bilirim tarih konusunda” diye konuştu.