Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Marmara Denizi’ndeki kontrollerde son 48 günde 7 bin 327 tesis, 25 bin 290 gemi olmak üzere toplamda 33 bin 617 etraf kontrolü yapıldığını, bu çerçevede 135 işletmeye 24 milyon, 7 gemiye 36,5 milyon olmak üzere tam 60 milyon 660 bin lira idari para cezası uygulandığını ve 39 işletmenin faaliyetten men edildiğini bildirdi.
Bakan Kurum, Başşehir Millet Bahçesi’nde, gazete ve televizyonların Ankara temsilcileriyle bir ortaya geldiği toplantının açılış konuşmasının akabinde kapalı kısımda gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Kurum, bir gazetecinin havaların ısınmasıyla birlikte gündeme gelen müsilajla ilgili aksiyon planına ait sorusu üzerine, her doğal afet olayında olduğu üzere müsilaj konusunda da “Afet idare anlayışı” ile sorunla başa çıkmak için süreci titizlikle yönettiklerini söyledi.
Denizlerden 10 bin metreküp müsilajın toplandığını hatırlatan Kurum, “Denizdeki azot ve fosfor kirliliğini azaltabilmek, oksijen düzeyini artırabilmek hedefiyle 22 unsurluk Marmara Denizi’ni Müdafaa Hareket Planı’nı ortaya koyduk ve bu aksiyon planı çerçevesinde kısa, orta ve uzun vadede atılması gereken adımları da tartıştık, istişare ettik. Bilim insanlarımızla ve bütün Türkiye’nin de takdirini alan ortak bir çalışmayı tüm takımımızla birlikte yürüttük.” tabirlerini kullandı.
Kurum, ODTÜ ve İstanbul Üniversitesi ile yürütülen ortak çalışmaların olduğunu aktararak, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Üniversitelerimizle MARMOD Projesi kapsamında denizde bizim gemilerimiz ile birlikte izleme faaliyetlerimizi anbean yürütüyoruz. Kontrollerimiz dahilinde son 48 günde 7 bin 327 tesis, 25 bin 290 gemi olmak üzere toplamda 33 bin 617 etraf kontrolü yapılmıştır. Bu çerçevede 135 işletmeye 24 milyon, 7 gemiye 36,5 milyon olmak üzere tam 60 milyon 660 bin lira idari para cezası uygulandı, 39 işletme de faaliyetten men edildi. Münasebetiyle biz 7 gün 24 saat seferberlik ruhu anlayışıyla Marmara Denizi’ni ‘Özel Etraf Müdafaa Bölgesi’ ilan ederek kıyıları, gölleri, Marmara Denizi’ne kıyısı olan tüm vilayetlerimizde bu takibi yapıyoruz, yapmaya da devam edeceğiz. Bu kısa vadede atılabilecek tüm adımları attık yani atık su arıtma tesislerinin izlenmesinden, buradaki kontrol faaliyetlerine kadar, atık su arıtma tesisi olmayanların kapatılması üzere çalışmalar içerisindeyiz. Yani Marmara’daki o kirliliği azaltmak zorundayız. Münasebetiyle belediyeler de üstüne düşen görevleri yerine getirmek zorundadır. Buna ait yapılan toplantıda varılan mutabakatla belediyeler 3 yıl içerisinde arıtma tesislerini ileri biyolojik arıtma tesisi yahut membran teknolojisi ile yapılmış arıtma tesisine getirecek adımları atmak zorundalar. Bunun altına imza atmışlardır. Bu noktada bakanlığımız da takviye olacağını, bu çerçevede gerek kanunda düzenlemelerle, gerek üstümüze düşen ne varsa yapacağını orada tabir etmiştir. Bu projeye siyaset üstü bir bakışla bakıyoruz ve olması gereken her türlü takviyesi yapmaya uğraş gösteriyoruz.”
“Bugün müsilaj denizlerimizde yoktur”
Meclisteki düzenlemelere ait de konuşan Bakan Kurum, “Aslında müsilajla gayret kapsamında ortaya koymuş olduğumuz uzun vadeli yatırımlarla belediyelerimize takviye olmak hedefiyle bir düzenleme kelam bahsidir. Bu düzenlemede ne var? Yap-işlet-devret, yap-kirala modelleri var. Yani atık su arıtma tesisleri… Belediyelerimiz yalnızca müsilajla ilgili değil, bugün rastgele bir belediyemiz bir etraf yatırımı yapacaksa bunu mevcut dar bütçesinden yapamadı lakin uzun vadede yap-işlet-devret, yap-kirala üzere modellerle yapabilecek, bunun yolunu açtık.” sözlerini kullandı.
Kurum, bu uygulamanın Türkiye’deki bütün etraf projeleri için geçerli olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Aynı formda müsilajla gayrette arıtma tesisleri yapılabilmesi içindir fakat gel gelelim yeniden muhalefet birebir anlayışta tek merkezden maalesef algı, palavra, iftira telaffuzlarına devam ediyor. İşte Etraf Ajansı. Efendim, Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi’nin şirketiymiş üzere, bir şahsın şirketiymiş üzere… Kanunla kurulduğunu kendileri çok güzel biliyorlar. Meclisin onayı ile kurulduğunu çok çok âlâ biliyorlar. Bunları bilmelerine karşın akşam bir palavra atıp sabahları o palavrası kendileri pişirip piyasaya sürüp gündem oluşturmak suretiyle algı oluşturmaya devam ediyorlar. Burada da Etraf Ajansı büsbütün kamu iştiraki, bakanlığımızın iştiraki bir şirkettir. Gerek müsilaj, gerek iklim değişikliği hususlarında tüm ülkede proje yapabilmek hedefiyle kurulmuş, depozito uygulamasını hayata geçirecek, etraf ve tabiat yatırımlarına takviye olacak belediyelerimize dayanak olacak bir ajanstır. Kamu ajansıdır. Kanunla kurulmuştur hiçbir şahsın kişinin, hukukî kişinin, özel kişinin payı yoktur. Katarlıların değildir, Arap ülkelerinin de hiçbirinin payı yoktur, olma ihtimali de yoktur. Lakin maalesef tıpkı telaffuzlara devam ediyorlar. Aslında bizim yaptığımız projeleri bence hazmedemiyorlar, işte sonunda onu görüyoruz, ‘Bu kadar hoş projeyi AK Parti nasıl yapar? AK Parti anlayışı nasıl yapar? 100 yılda yapılacak işleri 20 yıla nasıl sığdırdılar? Biz bunlarla projede, yapıtta, hizmette yaşamıyoruz, algıyla bari bu anlayışın önünü keselim, bu niyetlerin önünü keselim…’ siyaseti güdüyorlar. Böylelikle vatandaşın durumlarını da etkiliyor. Hasebiyle müsilaj bugün için denizlerimizde yoktur, bu olmayacak manasına gelmez lakin yapmış olduğumuz çalışma, ortaya koymuş olduğumuz kısa, orta, uzun vadedeki adımlarımız da bu çerçevede olmaması ismine atılan adımlardır. İnşallah bu anlayışı kararlı bir formda devam ettireceğiz.”
“Türkiye’deki geri dönüşüm oranlarını, yüzde 13’ten yüzde 30 düzeyine çıkardık”
Sıfır atıkla ilgili son durumun sorulması üzerine Bakan Kurum, “Sıfır atığı alışılmış çok çok önemsiyoruz. Aslında döngüsel iktisat anlayışının konutlardan başlayıp tüm Türkiye’de yaygınlaşmasını… Bu projeyi Emine Erdoğan Hanımefendi’nin himayelerinde yürütüyoruz. Türkiye’nin en büyük, en çevreci projesidir, bayanlarımızın öncülük ettiği bir projedir. Tüm dallara bu manada yayıyoruz. Bu projeye 2017’de başladığımızda Türkiye’deki geri dönüşüm oranları yüzde 13 mertebesindeydi. Bu proje ile biz şu anda yüzde 30 düzeyine çıkardık. Emelimiz üretilen tüm ham unsurları geri dönüşüme tabi tutmaktır. Zira bu kaynaklar sonsuz değil ve bu şuurla hareket etmek zorundayız. Bunu da yaygınlaştırıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Kurum, AB’ye ahenk çerçevesinde mutabakatla birlikte genelgenin yayımlandığını aktararak, şunları söyledi:
“Bu genelge çerçevesinde Ticaret Bakanlığımızın da ortaya koymuş olduğu, ticareti aslında tanım edecek, geri dönüşümden elde edilmiş unsurların üretimde kullanılmasını mecburî hale getirecek bir genelgeyi Sayın Cumhurbaşkanımızın onayıyla yayımlamış olduk. Depozito uygulamasını şu an Etraf Ajansımız bünyesinde yürütüyoruz. Depozito uygulaması ile birlikte bu geri dönüşüm oranlarını da çok daha fazla artıracağız. Maksadımız 2030’da bu oranları yüzde 50’lere kadar çıkarmak, ardından daha da artıracağız ve bunu artık bir kültür haline getireceğiz. Bir tişört üretirken 20 bin litre su harcanıyor. Bu kaynaklar sonsuz değil. Münasebetiyle giydiğimiz tişörtten, kullandığımız kıyafetten günlük hayattaki gereksinimlere kadar her şeyi gözden geçirmemiz gerektiğini tüm dünya bize söylüyor, aslında tabiat bize bunu söylüyor. Biz de gerek Etraf Haftası etkinliklerimizle gerek projelerimizle farkındalığı artırarak yapmış olduğumuz düzenlemelerle bunları mecburî hale getirerek geri dönüşüm oranlarımızı, miktarlarımızı artırıyor olacağız. Bu hususta kararlıyız, vatandaşımızın da bize dayanak olduğunu görüyoruz. Her manada da bu geri dönüşümü uygulamaya devam edeceğiz.”
“Hiçbir çöp gelmiyor, gelmesine de müsaade etmiyoruz, etmeyeceğiz”
Bakan Kurum, demirlerin, kağıtların ham unsur olarak kullanıldığını belirterek şunları kaydetti:
(Sürecek)