Borderline kişilik bozukluğu (BKB), bir kişinin kendisiyle, başka beşerlerle ve dünya ile ilgili tutarsız, ağır ve çarpık bir algı ve düzenleme stilidir. BKB, çok duygusal ve davranışsal dalgalanmalar, kendine ziyan verme, intihar niyetleri, öfke patlamaları ve kararsız bağ kalıpları üzere belirtilerle karakterizedir. Semptomları çoklukla ergenlik yahut erken yetişkinlik periyodunda ortaya çıkar ve birçok insanın hayatında olumsuz bir tesire sahip olabilir. Çoklukla çok duygusal dalgalanmalarla karakterize edilir. Bireyler, ağır ve çok memnunluk yahut öfke hissi yaşayabilirler. Bu şahıslar ayrıyeten kendilerini terk edilmiş yahut yalnız hissederler ve sık sık duygusal krizlere girerler. Ayrıyeten, kendilerini olumsuz değerlendirmelerden korumak için savunmacı davranışlar sergileyebilirler. Bunun yanı sıra, BKB olan bireyler, kendileri ve öbürleri hakkında karar vermede zorluk çekerler ve sık sık kimliklerini kaybettiklerini hissederler.
Tam nedeni şimdi bilinmemektedir, lakin uzmanlar genetik, çevresel ve nörolojik faktörlerin rol oynadığına inanmaktadır. BKB olan şahısların beyinlerindeki kısımlar, hisleri işlemede farklı çalışabilir. BKB’nin çevresel nedenleri ortasında, çocuklukta istismar yahut ihmal, ayrılık yahut kayıplar üzere travmatik ömür olayları sayılabilir.
Birçok BKB belirtisi şunlardır:
- Kendine ziyan verme yahut intihar düşünceleri
- Sıklıkla ve ağır bir formda hissedilen duygusal dalgalanmalar, bilhassa öfke, korku ve depresyon
- İlişki meseleleri, bilhassa bağlanma, ayrılma yahut reddetme mevzularında kararsızlık
- Çarpık benlik algısı yahut kimlik belirsizliği
- Gerçek dünyayla ilgili çarpık algılar yahut çok tepkiler
- Ani öfke patlamaları ve sıkıntı denetim edilebilen öfke nöbetleri
- Kendine ziyan verme davranışları, bilhassa bilek kesme yahut yanma gibi
- Ani ve ağır his durumları değişiklikleri, bilhassa bir anda mutsuz yahut kızgınken başka anlarda memnun yahut umutlu hissetme
- Kendine ziyan verme yahut intihar düşünceleri
- Kendine karşı duyulan özgüven eksikliği ve yetersizlik hissi
EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Tekrar İşleme) terapisi, travmatik anıları yine işlemek ve duygusal yaraları uygunlaştırmak için kullanılan tesirli bir terapi sistemidir. Son yıllarda yapılan araştırmalar, EMDR terapisinin Borderline Kişilik Bozukluğu semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
EMDR, bilhassa kişinin geçmiş travmatik olaylarıyla bağlı duygusal anıları ve his durumunu işlemek için kullanılır. Terapi sürecinde, terapist kişinin dikkatini muhakkak bir uyaran üzerinde ağırlaştırır, bu esnada kişinin göz hareketleri, dokunma yahut seslendirme üzere uyaranlara reaksiyon vermesi istenir. Bu süreç, kişinin travmatik olayla bağlı duygusal yükünü hafifletmesine, anıları daha az ağır hale getirmesine ve böylelikle semptomların azalmasına yardımcı olur.
Ancak, EMDR terapisi tek başına kâfi olmayabilir. Borderline Kişilik Bozukluğu tedavisi, bir bütün olarak ele alınmalıdır ve ilaç tedavisi, bilişsel-davranışçı terapi, küme terapisi üzere öbür tedavilerle birlikte uygulanabilir.
Borderline kişilik bozukluğu, bilhassa geçmişte yaşanan travmatik olaylarla temaslı olarak gelişebilen bir bozukluk olabilir. Bu nedenle, BKB’nin tedavisi için çoklukla psikoterapi, bilhassa de bilişsel-davranışçı terapi (BDT), EMDR ve şema terapisi üzere delile dayalı psikoterapi yaklaşımları önerilir.
Şema terapisi ise, BKB belirtileriyle uğraş etmek için bir öteki tesirli psikoterapi metodudur. Şema terapisi, bir kişinin zayıf taraflarını ve olumsuz fikirlerini belirleyerek, bireyin kendini geliştirmesine ve sağlıklı bağlantılar kurmasına yardımcı olur.