Öz Sağlık-İş Sendikası tarafından 696 sayılı kanun kararında kararname (KHK) ile takıma aktarılan kamu personellerinin meselelerini ve bunlara yönelik tahlil tekliflerini tartışmak hedefiyle “Zorunlu Emeklilik Çalıştayı” düzenlendi.
Ankara’da bir otelde düzenlenen çalıştayın açılışında konuşan Cumhurbaşkanlığı Toplumsal Siyasetler Konseyi Başkanvekili Prof. Dr. Vedat Işıkhan, mecburî emeklilikle ilgili mevcut düzenlemenin, toplumsal güvenlik sistemindeki aktüerya finansmanı istikrarının sürdürülmesi açısından değerli olduğunu söyledi.
Aktif ve pasif sigortalıların bulunduğunu anımsatan Işıkhan, şöyle konuştu:
“Sigorta sisteminin sağlıklı bir halde yürütülebilmesi için faal sigortalıların prim ödemesi zaruriliği var. Toplumsal güvenlik sisteminin açıklar vermemesi için de bu hususun tekrar düzenlenmesi, ele alınması gerektiğini düşünmekteyiz. Çalışma gücü ve dileğinde olan 696 sayılı kanun kararında kararname ile personellerin, kendileri dışında hiçbir çalışan kümesine uymayan mecburî emeklilik sisteminin faal alanından pasif alanına çekilmesinin getireceği olumlu ve olumsuz boyutların çok uygun tahlil edilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.”
Işıkhan, çalışma hayatında yaşanan meselelerin tahlili noktasında emekçi sendikalarına vizyon kazandırmak için kimi tekliflerde bulundu.
“696 sayılı KHK’deki kapsamı varsayım bile etmiyorduk”
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü Nurcan Lider ise kamuda alt patronluk yani taşeron sürecinin aslında 1990’lı yıllardan bu yana müfettiş, düzenleyici ve gözlemci olarak yer aldığını anlattı.
Geçmişte bu hususla ilgili yanlışları ilgililere ilettiklerini ve çeşitli düzenlemelerin yapıldığını aktaran Lider, 6552 sayılı kanunun kıymetine işaret etti.
Önder, 696 sayılı KHK ile bu düzenlemelerin çok daha ötesine gidildiğini ve kapsamının bu kadar geniş olacağını kendilerinin de varsayım bile edemediklerini bildirdi.
Kamu tarafında çalışırken her bölümün taleplerini göz önüne almak gerektiğini ve yapılan düzenlemelerle ilgili kimi aksaklıkların olabileceğini belirten Lider, “696 sayılı KHK’den sonra yapılan, hiç kolay bir şey değildi. Neredeyse 1 milyon kişinin kamu çalışanı olarak kamuya alınıp bir biçimde bu sürecin yönetilmesinde olağan ki aksaklıklar olmuştur. Her bahiste düzeltilmesi gereken ögeler vardır. Esasen çalışma hayatı daima gelişen, değişen bir şey. Bir şeyi çok kusursuz yapsanız bile illaki bunun vakit içinde değişmesi, gelişmesi, kendini geliştirmesi gerekiyor.” diye konuştu.
Çalışma hayatında ortak karar alma düzeneklerine gereksinim olduğunu lisana getiren Başkan, çalıştayın, çalışma hayatına önemli kademeler kazandırması ve yol gösterici olması temennisinde bulundu.
“Zorunlu emekliliğin tartışılıp buna yönelik tahlil bulunacağını taahhüt ettik”
HAK-İŞ Genel Lideri Mahmut Arslan da geçmişte yürüttükleri uğraşla hiçbir hakkı bulunmayan ve “adeta kamunun marabası olarak görülen” yaklaşık 1 milyon kişinin, kamuda takımlı emekçi olmasını sağladıklarını tabir etti.
2018’den bu yana kabullenilmeyen bir takım süreciyle karşı karşıya olduklarını lisana getiren Arslan, bu süreçte yaşadıklarını meşakkatleri hatırlattı.
Arslan, geçen sene imzalanan Kamu Toplu İş Mukaveleleri Çerçeve Protokolü’ne koydukları hususlardan birinin de “696 sayılı KHK kapsamında takım alanların özlük haklarına yönelik sıkıntıların ortadan kaldırılması”na ait olduğunu ve bugünkü çalıştayın da bu hususla ilgili olduğunu söyledi.
Bu unsurla zarurî emekliliğin tartışılıp buna yönelik tahlil bulunacağını da taahhüt ettiklerini anlatan Arslan, bunu 2023’ten evvel hayata geçirmek gerektiğini bildirdi.
Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili meseleye değinen Arslan, sayıları tam olarak bilinmeyen yüzbinlerce kişinin yaşadığı bu durumun, Türkiye’ye yakışmadığını kaydetti.
Arslan, yürüttükleri ve yürütecekleri gayret sonucu 696 sayılı KHK’nin maksadına ve ruhuna ters düzenlemelerin ortadan kaldırılmasını sağlayacakları temennisinde bulundu.
Arslan, “En büyük teminatımız, sayın Bakanla imzaladığımız Kamu Çerçeve Protokolü’ndeki unsurlardır. Erken emeklilik, mecburî emeklilik konusunu da bu gayretin içine dahil edeceğiz ve bunun için de çalışacağız.” dedi.
Ekonomik gelişmelere değinen Arslan, yüksek enflasyonun getirdiği ağır faturanın bir an önce ortadan kaldırılması için gayretlerini sürdürdüklerini tabir etti.
Bazı belediye ve üniversitelerin toplu mukaveleleri uygulamakta takındığı hali eleştiren Arslan, ocak ayındaki fiyatlar enflasyon karşısında erimişken bu durumu mazur görmenin mümkün olamayacağını söyledi.
“Asgari fiyatın enflasyon kayıplarını ortadan kaldıracak biçimde belirlenmesini istiyoruz”
Asgari Fiyat Tespit Kurulunun derhal toplanması gerektiğini vurgulayan Arslan, “Asgari fiyatın yine, enflasyon kayıplarını ortadan kaldıracak formda belirlenmesini istiyoruz. Yalnızca taban ücretlilerin değil bütün ücretlilerin, fiyatlarının enflasyonun üzerinde bir artışla güncellenmesini istiyoruz. Bu, sayın Cumhurbaşkanımızın bizim önümüze koyduğu bir vaattir, taahhüttür.” formundaki görüşlerini paylaştı.
Mahmut Arslan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bunu fiyatla yapabilirsiniz. Örneğin, birinci vergi dilimini bir yıl mühletle almayabilirsiniz. Bu da bir tahlil. Nasıl ki son taban fiyatta bütün işçilerin, minimum fiyat fiyatındaki gelirlerini vergi dışı bırakıldığını yaptık. Tekrar deriz ki birinci vergi dilimi yüzde 15, bir yıl mühletle uygulanmayacak. Hasebiyle buradan bütün ücretliler yararlanabilir. Toplumsal Güvenlik Kurumunun primlerini, İŞKUR işsizlik ödeneğinden karşılayabiliriz. Bunların hepsi mümkün. Lakin bunları oturup müzakere etmemiz gerekiyor.”
Çalıştay, bahisle ilgili çalışmalar yürüten uzman akademisyenlerin sunumlarıyla devam etti.