İnternet medyası ve toplumsal medyaya yeni yaptırımlar öngören kanun teklifinin TBMM Dijital Mecralar Kurulu’ndaki 14 buçuk saatlik mesai ile tamamlandı. Teklif sahipleri ve iktidar milletvekilleri, teklifin on hususunda düzenleme yapılabileceğine işaret etti. CHP, HDP ve ÂLÂ Parti; teklifin en tartışmalı unsurlarından Türk Ceza Kanunu’na “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” hatasının eklendiği 29. unsurun teklif metninden çıkarılması önergesi verdi. Önergeler reddedildi. Lakin teklif sahibi AKP Kahramanmaraş Milletvekili Ahmet Özdemir, “Biz bunun daha düzgününü yapmayı konuşabiliriz. Biz bu mevzuya çalışma kelamı verelim” dedi.
Basına yönelik yeni yaptırımlar öngören ve geçtiğimiz perşembe günü TBMM Başkanlığı’na sunulan MHP İstanbul Milletvekili Feti Yıldız ve AKP Kahramanmaraş Milletvekili Ahmet Özdemir’in imza sahibi olduğu Basın Kanunu ve kimi kanunlarda değişiklik öngören kanun teklifine ait düzenlemenin TBMM Dijital Mecralar Komitesi’nde dün yapıldı. Dün, saat 14.00’te başlayan kanun teklifinin görüşmeleri, 04.23’de tamamlandı.
Meslek örgütü temsilcilerinin değerlendirmeleri sonrası müzakereler unsurlar üzerinden devam etti. Muhalefet, toplamda 59 önerge sundu. Muhalefetin teklif hususunun geri çekilmesi talebinin yer aldığı yahut değerli düzenlemeler içeren önergelerinin hepsi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Muhalefet, meslek mensupları yerine kamu vazifelilerinin çoğunlukta olduğu Basın Kartı Kurulu hususunun büsbütün kaldırılmasını da talep etti.
Teklif sahipleri ve iktidar milletvekilleri ise toplam altı hususta değişiklik yapılacağını işaret etti. Teklif sahipleri; 5. hususta, haber sitesi vasfının yitirilmesinde “İstanbul’da” bir mahkemeyi işaret eden düzenlemede ve 7. hususta internet sitesinde tekziplerin ana sayfada bir hafta değil 24 saat müddetle yayınlanıp sonra art sayfalara alınabileceği halde düzeltme yapacaklarını söyledi.
Teklif sahipleri, 8. unsurda teslim ve koruma yükümlülüğüne uymayan haber sitelerini ile ilgili “300 milyon TL- 1 milyar TL ortası cezalandırılır” kararının ‘yanlış’ yazıldığını, eski maddeden kaldığını, değiştirileceğini de ekledi.
Milletvekilleri ve meslek örgütü temsilcileri, internet haber sitelerinde dava açma müddetleriyle ilgili 9. hususun ve dernek-vakıflara basın kartı verme ve kamu işçisine basın kartı verme düzenlemesini içeren 11. unsurun de düzenleneceğini söz etti.
Feti Yıldız, basın kartı iptalini basın ahlak asıllarına nazaran Basın İlan Kurumu’nun yapmasını düzenleyen 15. hususta de değişiklik yapılarak iptali sendikanın yapabileceğini belirtti.
Teklif sahipleri, Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği İdare Heyeti Lideri Aydın Şerbetçioğlu’nun talebiyle 21, 22, 23. hususta düzenleme yaparak resmi ilanları radyo ve televizyonların internet sitesi kurarak ya da öteki yolla yayınlayabilmesi talebinin değerlendireceğini de ekledi.
TEKLİFİN EN TARTIŞMALI HUSUSU KABUL EDİLDİ, İKTİDAR DÜZENLEMENİN DEĞİŞEBİLECEĞİNİ SÖYLEDİ
Teklifin en tartışmalı hususlarından olan Türk Ceza Kanunu’na “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” cürmünün eklendiği 29. unsurun görüşmeleri, saat 02.10 itibariyle başladı.
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan, “Bu husus nitekim ziyan verici bir unsurdur. Gazeteciyi zorlamak, sistemin içinde gazetecilerden intikam almak isteyenlere talih tanımamak istiyorsak bu maddeyi çıkarmamız lazım. Berbata kullanmak için bekleyen beşerler var. Bunlara bu fırsatı tanımamak lazım. Gazetecilere zorla bir şey yaptırmaktan vazgeçelim. Gazeteciye haber kaynağını açıklattıramazsınız. Bunun için gelin birbirimizi kırmayalım” diye konuştu.
HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç, “Yeni bir kabahat tipinden bahsediyor. Ceza yasasının da tekrar ele alınması gereken sıkıntı. Neden uygun değil? O denli ölçüler var ki. Kamu nizamı, genel sağlık… Bu yalnızca gazeteci üzerinde baskı değil, toplum üzerinde bir baskıdır. Onun için çok değerli. Gerçek manada sorun yaratacak teklif” dedi.
DÜZGÜN Parti Ankara Milletvekili Ayhan Altıntaş, “Bu cezaları iki kümeye ayıralım. Cezaları iki kümeye ayıralım para cezaları olsun, yasa dışı içerikten platform, haberden müellifi sorumlu olsun. Platformlara mahpus cezası vermemiz uygun olmaz. Müelliflere da mahpus cezası vermeyelim, para cezası verelim. Aslında hiç bu maddeyi koymasak daha iyi” dedi.
CHP Muğla Milletvekili Burak Erbay’ın “Gençlerin emeklerini çalıyorsunuz” sözleri tartışma yarattı. AKP İstanbul Milletvekili Ravza Kavakçı Han, “Ne demek çalıyorsunuz” diye seslendi. Tuncay Özkan, “Siyasetçiye ayar mı vereceksiniz” reaksiyonu gösterdi. Kurul Lideri Hüseyin Yayman’ın müdahalesi sonrası CHP’lilerden reaksiyon yükseldi.
CHP İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel, “Almanya, İngiltere, ABD üzere ülkelerde farklı düzenlemeler yapılıyor ama bu düzenlemeleri bizlerde ayrılan şey münasebet ve uygulamaları. Mesela Almanya’da yapılan nefret kabahatlerinin önüne geçmektir. Almanya’da rastgele bir paylaşımın kaldırılması toplumsal medya platformları tarafından incelenir” dedi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “Suç tipi, açık, net ve objektif tanımlanmalıdır. Bu unsurda büsbütün muğlak ele alınmıştır. Muhalefeti susturmak için bu unsur oluşturulmuştur” dedi. Çakırözer, son iki yılda basın üzerinde baskıyı anlatan örnekler verdi.
Üç kümede teklif metninden bu hususun çıkarılması için önerge verdi. Önergeler reddedilerek, unsur kabul edildi.
Ahmet Özdemir, muhalefetin düzenleme olup olmayacağına yönelik sorusu üzerine “Bu alanda bir düzenleme yapmak gerekiyor mu gerekmiyor mu? Bu alanın keyfiliği cürüm işlemek için kullanılıyor mu kullanılmıyor mu? Bu noktada ortak düşünüyorsak biz bunun daha güzelini yapmayı konuşabiliriz. haber‘>Haber kaynağını açıklama diye bir şey yok. Fail dediğimiz haber kaynağı değil. Hatası yayınlayan. Burada kastedilen. Biz bu hususa çalışma kelamı verelim” dedi.
Teklifin tümü kabul edildi. Son kelamı alan teklif sahibi Yıldız, “Bizim sıkıntımız sansür değildir. Değerlendirmeleri yapacağız. Birtakım hususlar üzerinden kelamlar de verdik” dedi. Özdemir de “Bazı alanlarda önemli notlar aldık. Yeni edindiğimiz bilgiler de var” tabirlerini kullandı.
Teklifin temel kurul olarak önümüzdeki hafta Adalet Komitesi’nde görüşülmesi bekleniyor.