Türkiye ve Yunanistan, uzun yıllar boyunca tıpkı topraklarda yaşamış, artık ise hem kara hem de deniz sonu olan iki komşu ülke olmasına karşın bitmek bilmeyen bir tansiyon içerisinde. Son günlerde ise Yunanistan tarafından yapılan TSK envanteri hakkındaki açıklama ülkemizde büyük ses getirdi. Pekala doğruluk hissesi var mı?
Yunanistan ve Türkiye neden çatışmanın eşiğine geldi?
Yunanistan ile Türkiye’nin şu anda yaşadığı iki büyük uyuşmazlık bulunuyor. Bunlardan birincisi, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun telaffuzuyla ” Yunanistan, Avrupa’nın şımarık çocuğu üzere davranarak her şey üzerinde hak argüman ediyor”. Bunun somut bir örneği olarak ise Mavi Vatan sonları içerisinde Türkiye’nin doğalgaz arama faaliyetlerinin durdurulmasını talep etmeleri gösteriliyor.
Buna ek olarak Libya ile yapılan Deniz Yetki Alanlarının Sonlandırılması Mutabakatı da Türkiye’nin milletlerarası topluma kabul ettirmek istediği Mavi Vatan sonlarını onadığı için Yunanistan buna da karşı çıkıyor. Lakin kendisi de denizcilik tarihinde bir birincisi talep ederek, ana karasına 200 kilometre uzaklıkta olan adaların bile statüsünün ana kara olarak değerlendirilip kara sularının ve hava alanının artmasını istiyor.
TÜBİTAK muştuyu verdi: Uyduların güneş panelinde dışa bağımlılık bitiyor!
İkinci uyuşmazlık ise Lozan muahedesi ile İtalya’ya bırakılan ancak daha sonra Paris mutabakatı ile İtalya’nın haklarından vazgeçmesi sonucu Yunanistan’a devredilen adalarda yaşanıyor. Çünkü Lozan’ın 13. hususu yeterince burada lakin polis ve jandarma kuvveti bulunabilecekti. Yani askeri deniz üssü ve istihkam kurmak yasak. Ancak Türkiye’nin argümanına nazaran bu kural çiğnenerek tamamı silahlandırıldı. Hasebiyle bu adaların meşrutiyeti de tartışılabilir oldu.
Bunun üzerine Yunanistan’daki devlet yöneticileri Türkiye zıddı önemli bir propaganda başlattı. Hatta her iki tarafında mahallî medyalarında bunun çatışmaya yahut savaşa dönüşebileceği tarafında haberler yer aldı. Bu gelişmelerin akabinde Yunanistan, EFES 2022 tatbikatına karşılık olarak TSK envanteri için azımsayıcı ve küçümseyici şeyler söyledi. Pekala bunlar gerçeği yansıtıyor mu?
TSK envanteri modernize edildi mi? Savaş için kâfi mi?
Kara Kuvvetleri
TSK envanteri içerisinde binlerce, hatta on binlerce araç bulunuyor. Bunların bir kısmının eski olduğu, bir kısmının da modernize edilerek ömürlerinin uzatıldığı hakikat. Doğal bir an evvel yerine yenilerinin gelmesi gereken ve ömürlerini doldurmuş olanlar da mevcut. Ancak bunun yanı sıra yüzlerce yeni proje ve seri üretime geçilen çalışma mevcut.
Örneğin Yunanistan, EFES 2022 tatbikatında Türkiye’nin kullandığı M48 tanklarını propaganda materyali olarak kullandı. ABD imali bu tankların nerdeyse 70 yaşına geldiği ve artık ömrünü doldurduğu yanlışsız. Hatta bunların bir yeni jenerasyonu olan ABD imali M60’lar için de birebir şeyi söyleyebiliriz. Çünkü ABD bile 90’lı yıllarda M1 Abrams’a geçerek bu tankları elden çıkardı ve Türkiye, İsrail ve Mısır üzere ülkelere sattı.
Her ne kadar TSK envanteri içerisinde bu tanklardan 2000’e yakın adet olsa da nispeten daha yeni ve gelişmişi Leopard 1 ve bunun 2000’li yıllarda ASELSAN katkısıyla modernize edilmiş hali olan Leopard 1T üzere tanklar da yer alıyor. Hatta 350 civarında bir sayıda Leopard 2 modeli de bulunuyor.
Fakat eğri oturup gerçek konuşmak gerekirse, uzun yıllardır üzerinde çalışılan ancak denenen güç transfer ögeleri kâfi gelmediği için daima olarak ertelenen Altay tankı projesinin bir an evvel seri üretime geçmesi gerekiyor. Geçtiğimiz aylarda testler için Güney Kore’den alınan motorların durumu hakkında bir açıklama yapılmadı. Fakat ileri süreçte kullanılacak yerli motor projesinin de süratli bir biçimde tamamlanması şu an için mecburî gözüküyor.
Tabii Kara Kuvvetleri sadece tanklara sahip değil. Örneğin T-155 Fırtına üzere sayısı bini geçen obüsler de çatışmalarda ön saflarda yer alıyor. Ayrıyeten Poyraz, Tulpar, ZMA-15, ZPTP, Amazon, Arma, Cobra, Ejder Yalçın, Ejder Kunter, Ilgaz, Kaya, Khan, Hızır, Kirpi, Pars, Pusat, Vuran, Ural, Yörük, Efe ve Derman üzere 4×4, 6×6 ve 8×8, zırhlı, tekerli yahut paletli, top, makineli yahut füze konuşlu sayısı on bini aşan araç bulunuyor. Üstelik bunlar birden fazla yüksek oranda modernize edilmiş yahut yeni eserler.
Deniz Kuvvetleri
Deniz Kuvvetlerinde ise esas 4 adet Yavuz Sınıfı Fırkateyn, 4 adet Barbaros Sınıfı Fırkateyn, 8 adet Gabya Sınıfı Fırkateyn, 6 adet Burak sınıfı korvet, 4 adet ADA sınıfı korvet, 4 adet Gür sınıfı denizaltı, 4 adet Ay sınıfı denizaltı, 4 adet Preveze sınıfı denizaltı, 4 adet Doğan sınıfı Hücumbot, 4 adet Rüzgar sınıfı atak bot, 2 Adet Yıldız sınıfı hamle bot, 9 Adet kılıç sınıfı atak bot, 11 adet mayın temizleme gemisi, 16 adet karakol gemisi, 27 adet büyük uzunluk çıkarma gemisi bulunuyor.
Tabii bunların envanterin sırf kıymetli bir kısmı olduğunu belirtelim. Ancak Türkiye üzere 3 tarafı denizlerle çevrili bir yarımada için muhakkak kâfi değil. Esasen bu sebeple MİLGEM projesi başlatıldı. Burada Türkiye ve dost ülkeler için birçok gemi üretildi. Artık ise 5’i denizaltı olmak üzere 10 adet gemi inşası devam ediyor. Üstelik yerli imkanlarla yapılan bu gemilerin üst kalite olduğunu ve hem rakipleri hem de seleflerine kıyasla daha âlâ olduğunu belirtelim.
Ayrıca kısa pistli amfibi gemi suya indirildi ve bu yıl içerisinde envantere alınacak. TF-2000 destroyer projesi devam ediyor. Ancak sadece gemiler ile savaş kazanılmıyor. ABD’nin Harpoon füzesi yerine TSK gereksinimine uygun geliştirilen Atmaca envantere alındı. Buna ek olarak yakın vakitte envantere giren Çakır füzesi üzere birçok proje devam ediyor.
Üstelik ULAQ, SALVO ve SANCAR üzere silahlı insansız deniz araçlarını şimdi konuşmaya bile başlamadık. Üç farklı şirket tarafından üretilen bu SİDA’lar sayesinde kıyı güvenlik ve insan hayatını riske atmadan yakın temas tipi vazifeler sürdürülebilecek.
Fakat yeniden de envanterimiz içerisinde yer alan savaş gemilerinin hem sayısının Türkiye için kâfi olmadığını hem de artık eskimeye başladığını, bu nedenle MİLGEM projesinin burada hayati bir değere sahip olduğunu söyleyelim.
Hava Kuvvetleri
Hava Kuvvetleri, muhtemelen bir ordunun sahip olabileceği en stratejik ve değerli öge olabilir. Zira hava alanının hakimi olduğumuz durumlarda jetlere bile gerek kalmadan Anka ve TB2 üzere SİHA’lar ile düşman tankları bir bir avlamak mümkün.
Türkiye ise İHA, SİHA ve yerli uydu geliştirme tarafında son 5 yılda dünyada birinci 3’e girecek kadar ilerledi. Üstelik o denli kolay sistemlerden bahsetmiyoruz. Suriye, Libya, Azerbaycan ve Ukrayna’da test edilen SİHA’ların savaşın seyrini değiştirdiğini tekraren gördük.
Tabii belirttiğimiz üzere burada hava alanı hakimiyeti kurmak hayli kıymetli. Bunları da hava savunma sistemlerimiz kâfi olmadığı için kısmi olarak jetler ile sağlıyoruz. Elimizde ise en çok F-16 bulunuyor. Hatta sayısının 300’ü geçtiği biliniyor. Her ne kadar daima olarak modernize etsek de bunların bir kısmı nispeten eski sayılır. Lakin TUSAŞ sayesinde hepsi Block 50+ standardına kadar getirildi.
Bunun yanı sıra birçok kargo ve yakıt ikmal uçağı bulunuyor. Ayrıyeten AWACS tipi stratejik Havadan Erken İhbar ve Denetim uçakları da bulunuyor. Lakin sayısı 300’e ulaşan (bunun bir kısmı emekliye ayrıldı) F4 ve F4E tipi uçak da bulunuyor.
F-16’ların ömrü yapılan çalışmalarla birlikte 2040 yılına kadar uzatılıyor. Lakin F-35 tipi 5. jenerasyon uçak açığı bulunuyor. Burada ise Türkiye’nin yerli projeleri devreye giriyor. Şu an için 3 farklı program üzerinde durulduğunu görüyoruz.
Bunlardan birincisi olan Hürkuş şu anda seri üretime geçmiş durumda. Ayrıyeten Hürkuş-C isimli silahlı yakın hava dayanak uçağı da büyük değer arz ediyor. Lakin bunlar jet sınıfında değil. Hasebiyle tüm gözler 18 Mart 2023’de birinci uçuşunu yapacak olan Hürjet’in üzerinde. Çabucak gerisinde ise sınıf olarak F-35 ile F-22 ortasında konumlandırdığımız MMU yer alıyor.
Buna ek olarak kendi sınıfında en uygunlar ortasında yer alan ATAK helikopterinin geliştirilmiş versiyonu olan ATAK 2 üzerinde çalışmalar devam ediyor. Burada ise birinci defa Gökbey’de kullanılacak olan TEİ üretimi yerli motora yer verilecek. Ayrıyeten Gökbey’in de askeri de dahil farklı versiyonları üzerinde çalışmalar devam ediyor. Yani yalnızca uçak değil, helikopter konusunda da yerli adımlar atılıyor.
Hava Savunma Sistemleri
Bir ülkenin yahut hudut dışındaki bir askeri birliğin her türlü taarruza karşı korunabilmesi için birden fazla Hava Savunma Sistemine muhtaçlığı vardır. Örneğin şu anda Rusya’dan aldığımız S-400 sistemi ya da ABD’nin kullandığı Patriot, yüksek irtifada hareket eden balistik füzeleri ya da jetleri vurmak için tasarlandı. Hatta Türkiye’nin bir devir ortak üreticisi olmak istediği ve en gelişmiş sistemler ortasında yer alan SAMP-T de bu sınıflandırma içerisinde.
Dilerseniz durumu açıklamak için Türkiye’nin elinde bulunan 6 farklı yerli sistemin özelliklerine bakalım. Birinci sırada KORKUT yer alıyor. Bu HSS (Hava Savunma Sistemi) zırhlı paletli bir araç üzerine yerleştirilmiştir. Üzerinde ise 35 mm KDC-02 tipi çift namlulu silah sistemi bulunuyor. Dakikada 1100 atım yaparak 4 km içerisindeki tüm hava araçlarına karşı tesirli muhafaza sağlayabiliyor. Ayrıyeten alçak irtifa için Atılgan, Zıpkın, Korkut ve Gökdeniz üzere birçok yerli eser bulunuyor.
Hemen akabinde Sungur geliyor. Bu HSS’de yeniden mobilite önde tutularak zırhlı bir araç üzerine inşa edildi. 8 kilometre içerisindeki tüm gayeleri içerisindeki füzeler ile vurabiliyor. Ancak buradan sonra işler biraz karışıyor. Çünkü yüksek teknoloji sistemlere geçiş yapıyoruz.
Orta irtifa tarafına geçtiğimizde HİSAR ailesi başlıyor. Birinci adımda yer alan HİSAR A+, 2 km taban, 15 km azami menzile sahip. HİSAR O+ ise 3 km taban ve 25 km azami menzile sahip. Son geliştirilen HİSAR RF’de (Radar arayıcı başlıklı) ise menzil 35 kilometreye kadar çıkıyor.
Yani elimizde gereğince HİSAR sistemi ve vakit içerisinde geliştirilecek varyantları olduğunda orta irtifa hava savunma sistemleri de yerli olarak tamamlamış oluyor. Doğal orta irtifada bir de ABD üretimi MIM-23 Hawk’lar mevcut. Lakin 60 yaşını geçen bu emektarların istenen performansı verebilmesi epeyce güç gözüküyor. Lakin envanterde bulunması bir artı olacaktır.
Yüksek irtifa sistemlere geçtiğimizde ise tahminen NATO tarafından konuşlandırılmış olsa da kendimize ilişkin Patriot yahut SAMP-T üzere bir sistem bulunmuyor. Ama Rusya’dan satın alınan S400’ler mevcut. Bu sistem de kıymetli bir caydırıcı olsa da elimizde hudut ötesi harekatlarda riske atılamayacak kadar az sayıda bulunuyor. Hatta bildiğimiz kadarıyla biri opsiyonlu toplamda 2 adet sipariş verildi. Ama ambargo sonrası 2. paket şimdi teslim alınmadı.
Bu noktada ise birinci başta HİSAR U ismiyle geliştirilen ama daha sonra SİPER olarak anılan Hava Savunma Sistemi yer alıyor. SİPER’in Blok1 olarak karşımıza çıkan versiyonunda minimum menzil 30 km, azami menzil ise tam 100 km. İkinci ve üçüncü etapta envantere alınacak Blok2 ve Blok3’lerin menzili ise 150 kilometreyi geçecek.
HİSAR A+ ve HİSAR O+ TSK envanteri içerisinde olsa da bu yeni sistemin şu anda test süreci devam ediyor. Seri üretime alınıp envantere girmesi ise birinci olarak 2023 yılında gerçekleşecek. Bununla birlikte, SİPER’in ilerde en gelişmiş HSS’ler ortasında yer alan SAMP-T’ye rakip olacak bir versiyonunu da görebiliriz. Çünkü 3 yıl içerisinde bu tip bir sistemin geliştirileceği söyleniyor.
Genel olarak bir özet geçmemiz gerekirse, Türkiye’nin uçak, helikopter, tank, gemi ve hava savunma sistemleri üzerine geliştirdiği yerli projelerle birlikte 2027-2030 yılları ortasında istediğimiz düzeye geleceğiz. Lakin an itibariyle Yunanistan’ın telaffuzlarının kısmi olsa da haklılık hissesi bulunduğunu görüyoruz.
Ancak TSK’nın strateji olarak şu anda Suriye, Yunanistan ve Kıbrıs olmak üzere 3 cepheye yetecek kadar gücü olduğu ve planlarının bu tarafta yapıldığı belirtiliyor. Yani TSK bununla başa çıkabilecek biçimde silah, mühimmat lojistik planlaması yapmış durumda.
Siz TSK envanteri içerisinde yer alan bu araçlar ve sistemler hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı unutmayın!