Cinsel İstismar
- Cinsel istismar nedir?
Travma, kişinin çaresizlik ve endişenin en uç noktaları ile yüzleşerek, kendisini tehlikeye sokan bu duruma uygun yanıt veremediğinde travmatizasyonun meydana gelmesi ile devam eder. Kişinin hayatı üzerindeki hakimiyetini tehlikeye girerek ziyan görmesi , travmatik yaşantılar olarak tanımlanmakta olup, tecavüz, istismar, taciz üzere olayların cinsel travmalar olarak bu travmatik yaşantıların içine dahil olduğu söylenebilir.
Tacizin kaynağını; sevgi üzere hislerin tersine güç ve denetim oluşturduğundan, taciz eden kişinin tek gayesi karşısındakini denetim etmek ve onu tahakküm altına almak , münasebetiyle “güçlü” hissetmek olduğundan, kişi, onun için yalnızca bir “nesne”dir.
Travmatik durumlarda, bireyler, iç benlik ve dış etraf ortasındaki dengeyi kaybederek, hayatı üzerindeki denetimini kaybettiği kaygısı yaratır.
İstismar “ berbata kullanım” demektir. Bir kişinin kendi isteği dışında cinsel bir fiile maksat olmasıdır. Kelam, tutum ya da temasla olabilir. Bu durum, tüm kültür ve toplumsal sınıflarda görülebilen, üniversal bir problemdir. Literatür göstermektedir ki, istismar 2 kümeye ayrılmakta, birinci kümede dokunma olmaksızın, laf atma, açık saçık konuşma, röntgencilik üzere durumlar bulunurken, 2. Kümede dokunma ile gerçekleşen hareketler yer almaktadır.
Bireyin kendi eşi ile bile olsa cinsel alakaya zorlanması, cinsel bağ sırasında istenmeyen sapkın davranışlara itilmesi, istenmeyen kelamlı tacizler, kişinin istemediği cinsel diyaloglara girmesi de bir tıp cinsel tacizdir.
- İstismarcının ruh profili nasıldır?
Bu bireyler sıklıkla antisosyal, dürtü denetim sorunu olan, empati mahrumu, husus ve alkol kullanımı eğilimi olan, cinsel ömrü sıkıntılı , cinsel bahislerle uğraşları fazla olan bireylerdir. Istismarcıların yarısının geçmişlerinde kendilerinin de istismara uğradığı belirtilmektedir.
- Çocuklara Yönelik Cinsel İstismar
Çocuk istismarı, fizikî, duygusal, toplumsal, ahlaki, kültürel, tüzel boyutları ile geniş kapsamlı ve karmaşık bir husus olup, genelde istismarcı çocuğun güvendiği ve sistemli görüştüğü bir kişidir. Çocuklara yönelik cinsel atakta yaş ortalaması 11-12 olup, 10 kıza karşılık 1 erkek çocuk istismara uğramakta, her 4 kızdan ve 6 erkekten biri 18 yaşından evvel bu şiddete ne yazık ki maruz kalmaktadır.
Çocuklar ekseriyetle cinsel istismarı yaşadıklarında, ebeveynlerinden gelen reaksiyona nazaran adım adım açıklamalarını cüretle arttırırlar. Bilhassa ebeveynin istismar uygulaması durumunda, istismarda bulunmayan ebeveynin takviyesi çocuğun bu travma ile baş etmesi noktasında çok kıymetli olacak ve ebeveynin yapabileceği en kıymetli şey, çocuğa inanarak pahalı olduğunu ona hissettirmek olacaktır.
- Aile içi istismar mı dışarıdan olan istismarlar mı daha sık yaşanmaktadır?
Cinsel istismarlar çoğunlukla çocuğun tanıdığı birisi tarafından gerçekleşir. Bu yüzden aile içi olguların daha sık olduğu söylenebilir.
- Çocuk Cinsel istismarı Neden Söylemez?
Çocuk bilhassa ailesi ile açık bağlantı kurmaya , bu bahiste hayatı boyunca desteklenmemiş ise, bu türlü sıkıntı bir durumda insanların ona inanmayacağından ve anlattıktan sonra güç duruma düşeceğinden korkabilir travmaya neden olan kişi tanıdığı bedel verdiği biri ise onu korumak isteyebilir, kişi olayı paylaşmaması için onu tehdit ediyor olabilir, hatalı ve yanlış yapmış hissedebilir, davranışların tekrarlanmayacağına inanabilir, herkesin durumu öğrenmesinden telaş duyabilir, kendisini nasıl tabir edeceğini bilemiyor olabilir.
Çoğu vakit, ebeveynler bu üzere durumlarda fazla reaksiyon göstererek, çocuğun korkmasına, hatalı hissetmesine , kapamasına neden olmaktadırlar. Yapılan en büyük yanlışlardan biri, durumu saklamaya çalışarak istismarsının kusurunu saklamak ve örtbas etmek, çocuğun haklarını savunmamak ve ilerde mümkün öbür kurbanların oluşmasına Yer hazırlamaktdır.
Çocuğunuza inandığınızı, söylediklerinin yanlışsız olduğunu, kendisine açılmasının çok cesurca bir davranış olduğunu, olayda onun hiç bir hatası olmadığını söylemek, “ neden bagırmadın”, “ neden çabucak bana söylemedin” üzere suclayıcı tabirlerden kacınmak yarar sağlayacaktır.
- İstismara Uğrayan Çocuklardaki Belirtiler
Çocuk mevzuyu konuşmaktan çok belirti göstereceğinden, bu belirtileri kaçırmamak değerlidir. Cinsel mevzulara yaşından fazla ilgi göstermesi, yaşı ile uyumsuz cinsel davranışlar göstermesi, genital bölgeye duyarlıık, birbaşkasını çok biçimde öpmesi, ipuçları ortasında sayılabilir. Çizdikleri fotoğraflardan dahi yaşadıkları travmaya dair belirtiler yakalanabilir.
Rastlanan fizikler ispatlar ortasında, İlgi sebebiyle hastalık bulaşma, enfeksiyon görülme riski, vajen/anüste yırtılmalar, kanamalar , bedende morluklar, sıyrıklar, yürümede zahmet, idrar ya da gaita yapmada zorluk , konstipasyon, diare, kaşıntı , tekrarlayan üriner sistem enfeksiyonları görülebilmektedir.
Fiziksel belirtiler dışında, iç çamaşırı çıkarıldığında endişe belirtileri göstermesi, mental ve duygusal tepkilerdeki farklılaşmalar, ve verilen reaksiyonlar kurbanın yaşına bağlı olarak değişebilecektir. Örneğin yaşa parallel, yatağını ıslatma, parmak emme, anneye yapışma vb. Davranışlar ile, , uyku problemleri , kabus görme, karanlıktan korkma, uykuya geçmede yaşanan zorluklar, okula gitmek istememe, öğrenme zorlukları, iştahsızlık, hiperaktivite, dalgınlık, saldırgan davranışlar, hayvanlara ya da kendine ziyan verme, ilerleyen durumlarda intihar teşebbüsleri, sık banyo yapma ya da yapmak istememe, vb belirtiler görülmektedir.
Erkek çocuklar, eşcinsel olup olmadıkları üzere bir kuşkuya düşebilmekte, kızlar ise, cinsel çekiciliklerini kaybettikleri kuşkusunu sıkça yaşayarak, yaşıtlarına nazaran cinsellikle ilgili çok davranışlarda bulunabilmektedirler. Cinsel istismara uğrayan çocuklar, yetişkinlik yıllarında cinsel yansılarda azlık, cinsel doyumda eksiklik ve başka cinsel işlev bozuklukları üzere önemli sorunlarla baş başa kalabilirler.
Vajinismus sorunu yaşayanların kıssalarında geçmiş yıllarındaki taciz, tecavüz olaylarının olduğu görülmekte, istismara uğrayan erkeklerin daha depresif olduğu ; bayanların ise daha fazla aile içi şiddet, tecavüz, cinsel sorunlar, akıl sıhhati ile ilgili sorunlar, düşük benlik hürmeti, yakın bağlantı kurmada zahmetler yaşadıkları belirtilmektedir.
Ilerleyen periyotlarda, güvensizlik, cinsel kimlik gelişiminde bozulmalar, kronik depresyon ve kygı bozuklukları, kisilik bozuklukları, öfke patlamaları, unutkanlık, toplumsal etraftan uzaklaşma, aile ile bağlantının azalması problemleri da sürece eşlik edebilir.
- Ebeveyn nasıl davranmalı?
Ebeveynin birinci yapması gereken şey, çocuğun fizikî ve ruhsal güvenliğini sağlamaktır. Yaşıtları ile birlikte olduğunda dahil, denetim elden bırakılmamalıdır. Ocuklara vücut mahremiyeti, aileleriyle her mevzuyu paylaşabilecekleri izah edilmeli, yabancılarla ortalarındaki hudutları nasıl koruyacakları öğretilmelidir. Şayet çocuk yaşadığı travmatik durumu bir öğretmenine açıklamış ise, öğretmen bunu gerekli yerlere ve aileye bildirmeli, çocuk ailesine bu durumu açıklamış ise yeniden aile gerekli yerlere bu durumu kesinlikle belirtmelidir. Zira cinsel istismar bir hatadır ve kesinlikle gerekli yerlere bildirilmesi gerekmektedir.
Çocuklara, hürmetin yetişkinlere ve otorite figürlerine kayıtsız koşulsuz itaat manasına gelmediği öğretilerek, yaşlarına uygun cinsel bilgileri verilmeli, çocuğa her mevzuda olduğu üzere bu mevzuda da rahatlıkla konuşup kendini tabir edebileceği, sevgi ve itimat ortamı sağlanmalıdır.
Çocuklara “bedenim bana özeldir, müsaade verirsem dokunabilirsin” şuuru verilmeli, tuvalette benden oburu olmamalı, soyunma ve giyinmede yalnızlık unsurları, sevmenin yalnız dokunmak olmadığı kelamla , bakışla da belirtilebileceği, çocuğun çimdiklenerek ısırılarak sevilemeyeceği üzere ayrıntılar anlatılmalıdır.
Sevgi ve dayanağınızı söz ederek, denetimi çocuğunuza bırakın, olayı ayrıntılarıyla tekraren ve öbür insanlara da anlatmasını istemeyin, onu koruduğunuzu, koruyacağınızı belirtin, suçlayıcı olmayın, mahremiyetine ve olayı kimlere anlatacağınıza dair dikkatli olun, olayı sağlıklı atlatabilmesi için uzman dayanağı alın, meskendeki tertibi devam ettirin, çocuğunuza inançta hissettirin, çocuğa “ günay, ayıp, saklamamız gerek” üzere cümleler kurarak, çocuğunuzun yaşadığı haksızlığın hissesini arttırmayın, istismarcı ile irtibatını kesin, panik ve telaş yansıtmayın, onların duyuramadıkları sesi olup , haklarını siz savunmaktan korkmayın, durumla ilgili kendinizi suçlamanız ve zorluk yaşamanız durumunda siz de bir uzmandan takviye alın.
- Çocuklar ortası Cinsel Taciz
Eskiden çocukların masumiyetini korumak, onları yetişkinlerin sapkın hareketlerinden korumak ebeveynlerin emeli iken, günümüzde ergenlik yaşının daha gerilere çekilmesi, artan teknolojik imkanların denetimsiz kullanımı ile çocukların ziyanlı bilgilere süratli ve tehlikeli ulaşımı ile, çocuklar ortası taciz olayları da ne yazık ki süratli bir formda artmıştır.
Çocuklar ortası merak ve ilginin gelişen hormonal yapıları da nedeniyle, bu merakın arkadaşlarına yönelik aksiyona dönmesş taciz manasına geliyor. Çocukların görsel olarak ulaşımında olan ipad, telefon üzere araçlar ile, zihinlerinde oluşan modeller, ebeveynler ile sağlıklı irtibat olmaması, çocukların takipsiz ve kuralsız bırakılması, çocukların sıhhatsiz ve olumsuz özdeşimler kurmalarına neden oluyor. Temel değerli nokta ise, vaktinden erken edinilen bilgileri, ahlaki muhakeme yapamayacakları , bilişsel gelişimlerini tamamlamadıkları bir yaşta öğrendiklerinde, yıkıcı tesirler yaratması kaçınılmaz olmaktadır.
- Tecavüze Uğramiş Şahıslara Yaklaşim
Kadınlar için büyük bir yıkım olan tecavüz sonrasında bayanlar önemli fizikî ziyan görmekte, gebe kalabilmekte, hıv ile infekte olabilmektedir. Fizikî, toplumsal ve ruhsal travmalar yaşayarak, özel ve ferdî alanın akına uğramasına yol açmaktadır. Bayanların cinsel saldığı ile müsabaka riskleri 15 aylıktan-82 yaşına kadar , her yaşta bayanlar için risk olup, cinsel saldığı en sık 16-19 ve 20-24 yaşları ortasında yaşanmakta, aksiyonun yarısı büsbütün bir yabancı, yarısı ise tanıdık bir erkek tarafından gerçekleştirilmektedir . Ülkemizde 1993 yılında kayıtlı tecavüze uğrayan bayan sayısı 5860 olarak belirtilirken, reelde oluşan olayların , çok daha yüksek olduğu varsayım edilmektedir.
Araştırmalara nazaran, mağdurların 1/3’inin intiharı düşünmüş olduğunu, büyük çoğunluğunun ise yaşadıkları olay sonucu kişiliklerinde kalıcı değişiklikler oluştuğunu belirlenmiştir.
Gelişmiş ülkelerde mağdurun birinci müracaatından rehabilitasyonuna kadar tüm gereksinimlerine karşılık verebilecek multidisipliner bir yaklaşımla hizmet sunan “Tecavüz Kriz Merkezleri” kurulmuştur. Ülkemizde şimdi tecavüz kriz merkezleri kurulmadığından, bu merkezlerin vazifeleri kısmen de olsa kadın-doğum ve acil ünitelerinde çalışan tabip ve hemşireler tarafından yapılmalıdır.
- Flört ve Cinsel Taciz Nasıl Ayırt Edilir?
örneğin bir bayan bir erkeğe ilgi duyarak, onu akşam yemeğine davet ettiğinde, yemek sırasında erkeğin bayana dokunma yahut bayanın alanını ihlal etme hakkı olduğu manasına gelmemelidir. Bayan tarafından onay verilmeyen, bayana ziyan veren cinsel nitelikli her türlü aksiyon cinsel taciz olarak kabul edilebilmekte olup, bunun aksisi de geçerli olup, erkekler de bayanlar tarafından tacize maruz kalabilmektedirler. Karşınızdaki kişinin tavrı karşısında hisleriniz beğenilen ve ölçülü hisler uyandırıyorsa, durumda sorun olmadığı düşünülebilir, aksiyonları karşısında rahatsızlık, utanç, gücenme hisleri oluşuyorsa, bu durumu taciz kavramı hudutlarında değerlendirmeyi düşünmelisiniz. Flört genelde cinsel ileti içermediği üzere, taciz kişinin reddedilmeyi Kabul etmediği anda ortaya çıkmaktadır.
- Cinsel Travmanın Şahıstaki Etkileri
Kurbanın duygusal dünyasını derinden sarsan, yaralar açan, hayatını esaslı olarak değiştiren, tesirleri uzun vakit sürebilen cinsel travmalarda, travmatize olduğu ve küçücük bir hatırlatıcı ile güya olayı tekrardan yaşayıp acı çektiği için kendisine ilişkin bu özel bilgiyi söylememe hakkına hürmet duyulmalı ve kişi tecavüzü hatırlatan detaylarla tetiklenmemelidir.
- Duygusal Taciz
Kişilerin günlük hayatta ayrımına bazen varamadıkları bir istismar çeşidi de duygusal taciz olduğundan bu hususa da yer vermekte yarar olacaktır. Bireyi, varlığını ve pahasını görmezden gelerek, REDDETMEK, kimliğini, prestijini küçümseyerek, hakaret edip dalga geçerek, AŞAĞILAMAK, bireye gözdağı ve tehditlerle ENDİŞE UYANDIRMAK, hassas ve tesirli biçimde ilgi göstermeyerek DUYGUSAL GEREKSİNİMLERİNİ YOK SAYMAK, duygusal taciz örnekleri ortasında sayılabilir.
- Tedavi
Cinsel travmaları yaşamak başlı başına hayli sıkıntı olsa da, olayı daha da zorlaştıran, travmaların akabinde , bireylerin bu durumu kimseyle paylaşamaması ve kâfi takviye ve yardımı görememesidir.
Travma sonrasında tek tip reaksiyon olmadığından, Klinik olarak travma sonrası gerilim bozukluğu, akut gerilim bozukluğu, psikotik yansılar, fobiler, takıntılar, uyku bozuklukları, unsur kullanımı, depresyon, cinsel işlev bozuklukları üzere ruhsal bozuklarlar ortaya çıkabileceğinden, takipte kalmak fayda sağlayacaktır.
Gerektiğinde ilaç dayanağı ile birlikte terapi takviyesi bütüncül uygulanmalıdır. Ilaç ve terapi birbirinin alternatifi değildir.