Ağız kanseri;
a)Ağız kanserleri çoklukla alt dudakta görülmekle bir arada ağız içinde,gırtlak,bademcikler ve tükürük bezlerinin gerisinde oluşan kanserleri kapsar. En sık görüldüğü yerler ağız tabanı ve lisandır. Çabucak çabucak hepsi, ağız,dil ve dudakları kapsayan mukozadan, çok katlı yassı epitelyum hücrelerinden kaynaklanır. Erkeklerde bayanlara oranla 2 kat fazla izlenen ağız kanserlerinin erken teşhisi için rutin diş doktoru muayenelerimizi aksatmamalıyız. Kanserlere müdaheleyi KBB ve baş-boyun cerrahları yapıyor.
b)ağız bölgesi kanserlerinden korunma yolları:
-sigara ve alkol tüketiminden uzak durmak
-düzenli doktor ve diş hekimi muayenesine gitmek
-ağızda var ise yaraya neden olucak dişleri ve protezleri tedavi ettirmek.
c)ağız bölgesi kanseri risk faktörleri:
Benzer ömür standarlarında yaşayan iki insanın birinde görülüp, başkasında izlenmeyebilir. Net bilimsel bir açıklaması yoktur lakin bulaşıcı değildir, bir beşerden bir beşere kanser bulaşamaz. Kesin bir nedene bağlanamasa bile risk faktörleri bunlardır:
Tütün: çabucak hemen tüm ağız kanserlerinin başında gelir. Ağır ve uzun vakitli tütün kullanımında risk hayli yükseliyor. Ağız kanserlerinin %90ı tütün kullananlarda ortaya çıkıyor.Sigara yanında alkol tüketimi de fazla olan insanlarda risk uygunca artıyor.,
Alkol: İçenlerin içmeyenlere oranla daha sık karşılaştığı biliniyor. Alkol alma oranı arrtıkça riskte artıyor.
Güneş ışınları: tüm cilt kanserlerinde olduğu üzere dudak kanserlerinde de öenmli bir hisseye sahip
Ailede kanser kıssası olması: Ailede kanser hikayesi olması, makus beslenme, makûs hayat şartları ve sıhhat sorunlarının varlığı riski yükseltiyor. Daha evvel baş-boyun kanseri tedavi görmüş ve tütün tüketimi devam eden şahıslarda risk epeyce yükseliyor.
d)belirtiler:
ağız içinde, dudakta beyaz ve kırmızı beyaz leke ve yaralar olarak ortaya çıkar. Beyaz lekeler;lökoplaki , kırmızı-beyaz lekeler eritrolökoplaki olarak isimlendirilir. Eritrolökoplakilerin kanserleşme riski daha yüksektir.
- Ağız içinde geçmeyen yaralar
- Nedeni belirli olmayan diş kayıpları
- Yutma güçlüğü
- Boyunda şişlik ve kitlenin ortaya çıkması
- Kulağa vuran ağrı
e)tanı yolları:
tüm kanserlerde olduğu üzere erken teşhis kıymetlidir ve nizamlı check up ve doktor muayenelerini aksatmamız gerekir. Muayene esnasında tabip; ağız içi, lisan, yanaklar, diş eti yahut ağız tabanı ve dudaklarda kuşkulu bir yara ya da şişlik görürse biyopsi yapmak ister. Alınacak olan doku kesimi mikroskop altında incelenir ve kanser hücresi olup olmadığına bakılır. Kanser hücresi tespit edilirse tümörün yaygınlığı ve öteki organlara yayılmış olma muhtemelliğine karşı hastalığı evrelendirme yapılır. Tedavi planı yapabilmek için radyolojik tetkikler, endoskopik muayeneler ve laboratuvar tetkikleri gerekiyor.
f)tedavi sistemleri:
kemoterapi:İlaçlı kanser tedavisi olarak da bilinen kemoterapide, kanser hücrelerinin bölünmesini engelleyen ilaçlar kullanılıyor. Kemoterapi, bazen cerrahi ve radyoterapi ile birlikte uygulanıyor. Kemoterapide kullanılan ilaçların çeşitli yan tesirleri mevcuttur. Karaciğer ve böbrekler üzerine süreksiz de olsa olumsuz tesirleri olabiliyor. Bu nedenle kemoterapi, karaciğer ve böbrek işlevleri bozuk olmayan hastalarda kullanılmaya çalışılıyor. Süreksiz bir durum olmakla bir arada, öteki bir yan tesir olarak hastanın saçlarının dökülmesini sayabiliriz. En sık görülen yan tesir ise bulantı ve kusmalardır. Bu yan tesirler ve kemoterapi sırasında süreksiz olsada hastanın bağışıklık sistemi zayıflayacağı için bu tedavinin çok dikkatli uygulanması gerekir.
Cerrahi müdahele:
Tümörün kendisinin ve yayılmışsa etraf dokularla birlikte çıkarılması gerekiyor. Dokunun güzelleşmesi 1-2 hafta devam ediyor. Cerrah, müdehaleyi gerçekleştirdikten sonra radyoterapi yahut kemoterapi ile devam edilip edilmeyeceğine karar veriyor.
Radyoterapi:
Basitçe; ağız ve boğaz bölgesine uygulanan yüksek güçlü ışınların kanser hücrelerini ortadan kaldırarak kanserin yayılımının önüne geçilmesi olarak açıklanabilir. Radyoterapi dozları tümörün büyüklüğü ve yerleşimi göz önüne alınarak belirlenir. Radyoterapide de birtakım yan tesirler izlenir bunlar; ağız kuruluğu, diş kayıpları,boğaz ağrısı, çene eklemlerinde sertlikler ve koku tat duyusundaki değişikliklerdir. Tedavi müddetince hastanın ağız bakımını ihtimamla dikkat edilmesi isteniyor. Tüm yan tesirlere karşı KBB tabibi uygun bir takviye tedavisi ile hastanın süreci atlatmasında yardımcı olabiliyor.
