Duygusal istikrar, bireylerin günlük ömürlerinde karşılaştıkları duygusal zorluklarla başa çıkabilme yeteneğine işaret eder. Bu dengeyi korumak, his regülasyonu ve başa çıkma sistemlerini tesirli bir halde kullanmayı gerektirir. Bu makalede, his regülasyonu ve başa çıkma düzeneklerinin kıymeti, bu maharetlerin nasıl geliştirilebileceği ve sağlıklı bir zihinsel hayat için neden kritik olduğu incelenecektir.
His regülasyonu, bireylerin duygusal durumlarını tanıma, manaya ve bu hisleri tesirli bir halde yönetme marifetini söz eder. Sağlıklı bir his regülasyonu, olumlu hisleri artırma ve olumsuz hislerle başa çıkabilme yeteneği üzerine konseyidir. Araştırmalar, his regülasyonunun genel ruhsal sıhhat, bağlar ve gerilimle başa çıkma yeteneği ile direkt bağlı olduğunu göstermektedir.
His regülasyonu, hisleri tanıma, tabir etme, kıymetlendirme ve düzenleme maharetlerini içerir. Hisleri hakikat bir biçimde tanımak, bireyin duygusal durumunu anlamasına yardımcı olur. Hislerin söz edilmesi, sağlıklı irtibat için değerlidir ve toplumsal ilgilerde duygusal bağ kurmada tesirli bir rol oynar. Hisleri pahalandırmak, duygusal durumu anlamaya ve geliştirmeye yönelik bir şuur seviyesi sunar. Düzenleme ise hisleri tesirli bir halde denetim etme ve yönlendirme hüneridir.
His regülasyonu, başa çıkma sistemleri aracılığıyla güçlenir. Başa çıkma düzenekleri, gerilimle başa çıkma, sorun çözme ve takviye arama üzere çeşitli stratejileri içerir. Gerilimle başa çıkma stratejileri, olumsuz hislerle baş etmede tesirli bir rol oynar. Müspet sorunları çözme stratejileri, zorluklar karşısında tesirli bir plan yapma yeteneğini içerir. Takviye arama, toplumsal kontaklar kurma ve duygusal takviye almak, his regülasyonunu destekleyen kıymetli bir başa çıkma sistemidir. Başkan ve Ayazseven’in (2020), 475 lise öğrencisiyle yaptığı çalışma ergenlerin saldırganlık seviyelerini, his düzenleme ve duygusal başa çıkma maharetlerinin tesiri altında incelemeyi amaçlamıştır. Çalışmanın sonuçlarına nazaran, his düzenleme ve duygusal başa çıkma lise öğrencilerinin saldırganlık puanlarının %45’ini açıkladığı belirlenmiştir (Ayazseven & Lider, 2020). Dışsal ve içsel fonksiyonel olmayan his düzenlemenin, saldırganlığın tüm alt boyutlarını manalı bir biçimde yordadığı vurgulanmıştır. Ayrıyeten, duyguyu tabir etme, fizikî saldırganlığı; duyguyu işlemleme ise düşmanlık ve sözel saldırganlığı manalı bir halde yordamaktadır (Ayazseven & Lider, 2020). Bir öteki çalışma, Uzun, E. (2021) tarafından yürütülen çalışma, kişilerarası his düzenleme stratejileri ve gerilimle başa çıkma stilleri ile korku ve depresyon ortasındaki bağlantıyı incelemiştir. Yapılan çalışma, gerilimle başa çıkmada optimist yaklaşım ve kendine inançlı yaklaşımın düşük depresyon ve dert seviyeleri ile alakalı olduğunu göstermiştir. Bulgular, bu his düzenleme stratejileri ve gerilimle başa çıkma şekillerinin, bireylerin duygusal sıhhatlerini olumlu tarafta etkileyebileceğini ortaya koymaktadır.
His regülasyonunu geliştirmek için şuurlu farkındalık, meditasyon ve his idaresi maharetlerini içeren çeşitli teknikler kullanılabilir. Şuurlu farkındalık, bireyin anlık duygusal durumunu manaya ve kabul etme maharetini artırır. Meditasyon, zihinsel odaklanma ve rahatlama sağlayarak his regülasyonunu güçlendirir. His idaresi marifetleri ise hisleri daha tesirli bir formda söz etme ve düzenleme konusunda yardımcı olur.
His regülasyonu ve başa çıkma düzenekleri, zihinsel sıhhatimizin temel taşlarıdır. Bu maharetlerin tesirli bir formda kullanılması, gerilimle başa çıkma, sağlıklı bağlar kurma ve duygusal dengeyi sürdürme açısından kritiktir. Bireyler, his regülasyonu ve başa çıkma düzeneklerini güçlendirerek daha sağlıklı ve istikrarlı bir hayat sürebilirler. Bu nedenle, bu hünerlere yönelik farkındalığı artırmak ve geliştirme stratejilerini benimsemek, bireylerin zihinsel sıhhatini olumlu bir biçimde etkileyebilir.
Uzman Klinik Psikolog Damla KANKAYA SÜNTEROĞLU
Psikolog Yaren KIRAN
Kaynakça
Önder, F. C., & Ayazseven, Ö. C. (2020). Ergenlerde Saldırganlık: His Düzenleme ve Duygusal Başa Çıkmanın Rolü. Konuralp Eğitim Fakültesi Mecmuası, 28(3), 1198-1208.
Uzun, E. (2021). Kişilerarası his düzenleme stratejileri gerilimle başa çıkma usulleri ile dert ve depresyon ortasındaki bağlantılar. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. İstanbul Kent Üniversitesi, İstanbul.
