Kanserli Göğüs Alındıktan Sonra Yeni Göğüs Yapılması
Meme kanseri tüm tıbbi ilerlemelere rağmen hala önemli bir hastalıktır ve birden fazla vakit tedavi sonrası göğüste besbelli bir form bozukluğu bırakır. Birtakım durumlarda da bir yahut iki göğsün büsbütün alınması gerekebilir.
Memelerin Ruhsal, Fizyolojik ve Cinsel Etkileri
Memelerin bebeklerin beslenmesindeki ehemmiyeti üzerinde konuşmak gereksiz. Bütün göğüslü hayvanlarda ve insanlarda soyun ilerlemesi için anne sütü en gerekli ve en sağlıklı besindir. Bayanlarda besbelli göğüsler daha dişi ve üretken bayanı temsil eder. Pek çok kültürde ve coğrafyada erkekler çoklukla cinsel münasebetlerinde dolgun göğüslü bayanları tercih etmektedirler. Birebir biçimde pek çok kültür ve coğrafyada dik ve dolgun göğüslere sahip olmak bayanlar için dilek edilen ve gurur veren bir durumdur. Göğüslerin sekonder cinsel organ olarak kabul edilmeleri de hayli yaygındır.
Meme Yokluğu yahut Kaybı
Memeler genetik olarak çok küçük olabilir. Ender olarak da doğuştan çoklukla bir tarafta mevcut olmayabilir. Fakat günümüzde göğüs yokluğunun en kıymetli nedeni göğüs kanseri nedeni ile bir yahut iki göğsün alınmasıdır. Ayrıyeten “koruyucu göğüs alınması – prophylactic mastectomy” ameliyatı da önemli sayıda bayanda iki taraflı göğüs yokluğu yaratmıştır. İleride göğüs kanserine yakalanma mümkünlüğü yüksek olan bayanlara yapılan bu ameliyat bir vakitler çok tanınan idi. Fakat günümüzde eski popülerliği kalmamıştır.
Mastektominin Ruhsal Etkileri
Meme(lerin) alınması bayanlar üzerinde çok derin bir yıkım yaratır. Beden bütünlüklerinin kaybolduğunu ve kendilerinin “eski ben” olmadıklarını düşünürler. Pek birden fazla meme(leri)nin alınmış olduğunu kimsenin bilmemesini ister ve bu durumu saklamak yahut kamufle etmeye çalışırlar. Cinsel hayatlarında aksilikler ortaya çıkar.
Meme Rekonstrüksiyonu
1980 li yıllardan itibaren plastik ve rekonstrüktif cerrahlar tarafından kanser nedeni ile göğsü alınmış bayanlara kendi bedenlerinden getirilen kesimler ile yeni göğüs yapılmaya başlandı. Daha sonraki yıllarda göğüs kanseri ameliyatlarının hali değişti ve daha az deri ve doku çıkartılarak yapılmaya başlandı. Bu durum silikon göğüs implantları ile göğüs rekonstrüksiyonunun daha kolay ve daha sık yapılmasına imkan sağladı. Bu ameliyatların bayanlar için büyük bir umut ve memnunluk kaynağı olması beklenirken hala dünya ölçüsünde kanser ameliyatı sonrası yeni göğüs oluşturulmasını isteyen bayanların sayısı beklenen seviyede değildir.
Yeni Göğüs Oluşturulmasına Karşı Çıkan Akımlar
İki Adede Gereksinimim Yok – I DON’T NEED TWO
Melissa Jansen 2017 yılında göğüs kanserine yakalanıyor ve sol göğsü alınıyor. Yeni göğüs yapılmasını istemiyor ve kendisini tek göğüslü (uniboober) olarak ilan ediyor. Göğsü alınan bayanların özel bir sütyen kullanmadan ve göğüs rekonstrüksiyonu yaptırmadan memnun ve özgüvenli olarak yaşayabileceklerini öne sürüyor. “İki adede gereksinimim yok” sloganı ile bir web sayfası oluşturuyor ve tıpkı sloganla toplumsal medyada aktivist olarak çalışıyor. Merak edenler toplumsal medyadaki paylaşımlarını aşağıdaki ilişkilerden izleyebilirler:
https://www.idontneedtwo.com/
https://www.instagram.com/idontneedtwo/
Şimdi Düz Kapatma Vakti – Flat Closure Now
Kar emeli gütmeyen bir kuruluş olan “şimdi düz kapatma zamanı” (flat closure now) isimli sivil toplum örgütü epeyce değişik bir misyona sahip. Hedeflerini kendi web sitelerindeki https://www.flatclosurenow.org/ tabirleri ile anlatalım:
Düz Yaşamak – Going Flat
“Düz yaşamak” göğüs kanseri nedeni ile göğüsleri alınmış bayanların yeni göğüs yapılmasını yani göğüs rekonstrüksiyonunu reddetmeleri hatta dıştan takılan protez ve dolgulu sütyenleri bile kullanmayarak hayatlarını göründükleri üzere sürdürmelerini öneren bir akımdır. Bunu “düz devam etmek” olarak da isimlendiriyorlar. Amerikada yapılan bir çalışma göğüs kanseri sonrası rekonstrüksiyon ile ilgili farkındalığın artmasına rağmen son yıllarda göğüsleri alındıktan sonra şuurlu olarak yeni göğüs yapılmasını istemeyen bayanların sayısında bir artış olduğunu göstermiştir. Hatta silikon göğüs implantları ile göğüs rekonstrüksiyonu yaptırmış olanların da bu implantları çıkarttırarak düz ömrü tercih ettikleri görülmektedir.
Düz Devam Etme Tercih Nedenleri
- Meme alınması ameliyatından sonra yeni ameliyatlar olmak istememek.
- Yeni göğüs oluşturma ameliyatı ile ilgili kimi külfetlere katlanmak istememek
- Yapılan yeni göğsün umdukları kadar tatmin edici olmama ihtimali
- Meme rekonstrüksiyonu sonucu birtakım durumlarda ileri yıllarda beklenmeyen bozuklukların yani komplikasyonların ortaya çıkma olasılığı
- Meme rekonstrüksiyonunun kimi durumlarda göğsün alınmasından daha problemli bir ameliyat olması
Bazı bayanlar göğüslerin mevcut olmasının seksüel bir nesne olarak gerekli olduğu görüşüne karşı çıkmaktadırlar. Göğüsler olmadan da bayanın hoş ve seksi olabileceğini, kendileri imgelerinden memnun iseler çıkıntısı olmayan düz göğüslerini saklamak gereği duymadan görünür olabileceklerini savunmaktadırlar.
Konunun Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Açısından Değerlendirilmesi
Biz plastik rekonstrüktif ve estetik cerrahlar tedavilerimizi hastalarımızın istekleri doğrultusunda planlarız. Göğüs kanseri nedeni ile mastektomi yapılmış bir hastayı asla yeni göğüs oluşturma konusunda zorlama yahut ikna etme yoluna gitmeyiz. Hasta bunu dilek ediyor ise elimizden gelenin en güzelini yapmak da vazifemizdir.
Meme Rekonstrüksiyonu
Başlangıçta göğüs alındıktan sonra bu formda yaşamak hasta için bir yazgıydı. Lakin 1970 li yılların sonlarında dünyada ve Türkiye’de çeşitli teknikler ile göğüs rekonstrüksiyonu yapılmaya başlandı. 1980 li yıllara kadar göğüs kanseri için yapılan ameliyatlarda hem göğüs hem de altındaki adaleler alınıyor ve göğüs duvarı üzerine deri yaması konuluyordu. Bu durumlarda yeni göğüs yapmak için bu bölgeye bol ölçüde yeni doku getirilmesi gerekiyordu. Sorun karın derisinin yahut sırt derisinin özel formda taşınarak buraya getirilmesi ile çözüldü. Lakin bu ameliyatlar çok kere göğüs kanseri ameliyatından daha komplike ameliyatlar idi ve en az iki birden fazla vakit da daha fazla sayıda ameliyat ile tamamlanabiliyorlardı. Bu da hem maddi hem de fizikî olarak önemli bir kahır yaratıyordu. Daha sonraki yıllarda göğüs kanserinde göğüs derisini kollayıcı hatta göğüs esirgeyici ameliyatlar yapılmaya başlandı. Bu da göğüs rekonstrüksiyonunu kolaylaştırdı. Zira yeni göğüs imalinde en büyük sorun olan deri eksikliği önemli ölçüde azalıyor yahut ortadan kalkıyordu. Ayrıyeten alınan göğüs dokusunun yerine silikon göğüs implantları konularak eksik volüm çarçabuk tamamlanmaya başladı. Lakin göğüs alınmasından sonra radyoterapi (x-ray) tedavisi ve kemoterapi yapılması bir yabancı cisim olan silikon implantların iltihaplanması yahut dışarı atılmasına neden olabiliyordu. Bu da yapılan gayretlerin boşa gitmesi manasına geliyor ve hastada önemli bir ümitsizlik ve pişmanlığa yol açıyordu. Göğüs rekonstrüksiyonundaki ilerlemeler sürmekte ve giderek daha doğal, kalıcı ve keyifli edici sonuçlar alınmaktadır. Aslında en muteber rekonstrüksiyon yabancı bir unsur kullanmadan bedenin kendi dokuları ile yapılanıdır. Son yıllarda hastanın kendi yağı kullanılarak yapılan göğüs rekonstrüksiyonu umut verici sonuçlar yaratmaktadır. Prof. Dr. Ege Özgentaş uygun hastalarda kendi yağlarını kullanarak göğüs rekonstrüksiyonu yapmayı tercih etmektedir.
Sonuç
Herkesin hayatları ve kendi bedenleri hakkında şahsî tercihleri vardır ve bunlara hürmet duyulmalıdır. Göğüs rekonstrüksiyonu bir mecburiyet değil dilek edildiği takdirde yapılabilen bir ameliyattır. Rekonstrüksiyon aykırısı akımlar muhtemelen derin acı, çaresizlik ve ümitsizliğin getirdiği arayışların bir eseridir. Kalıcı olma olasılıkları zayıftır. Mastektomi sonrası göğüs rekonstrüksiyonu daha harikaya gitgide bayanların düz bir göğüs kafesi ile keyifli olarak yaşayabilecekleri fikri daha az taraftar bulacaktır.
