Bir ay çalıştınız ve artık imtihana girerek muvaffakiyet elde edeceksiniz. Düzgün bir uyku sonrası sonraki gün imtihana gireceksiniz lakin uyku yerinde habire imtihanda ne çıkacak, nasıl çözeceğim, ne yapacağım üzere mevzulara başınız takılı uykuya ayırdığınız vakit boşa gittiği üzere, sonraki gün imtihanda uykusuzluğun getirdiği dikkatsizlik konsantre olma zorluğu, beyin faaliyetlerinde yavaşlama üzere bir yığın sıkıntıyla uğraşmaktasınız. Bedeniniz panik halinde nefesiniz değişiyor, duruyor, tutuluyor havasızsınız hisleri var. Kendinize itimat taban yapmış.
Size ne oldu? Yapabileceğinizden çok daha kötüsünü yapacaksınız ve bu durum eksik çalışmanızdan kaynaklanmayacak. Gerçekte kazandığın maharetler bilinemeyecek sertifikaya dökülemeyecek. Bu durumun sebebi performans korkusudur. İmtihanda ortaya çıkıyorsa imtihan korkusu da denilebilir.
Performans derdi birçok durumda ortaya çıkabilir sıkışık trafikte paralel park yapmadan birisinin seyrinden etkilenerek bir işi yapma durumuna kadar spor müsabakasında kelamlı mülakata kadar hatta muayene esnasında bile karşımıza çıkabilir. Hatta profesyoneller bile bazen performans tasası yaşayabilirler.
Performans telaşı niye yaşanır?
Bir işi çok uygun yapacağım fikri ve kabiliyetlerine güvenmeme değerli sebebi olabilir.
İkinci değerli neden kişinin gerilimli bir şeyi beklemesi performans derdine neden olur. Matematik zorluğu olan bir kişi matematik imtihanında performans tasası yaşayabilir. Kişi tehdit altında hissediyorsa beyinde birçok bölgede aktivite artışı olur. İnsular kortex bölgesi tehlike ile yüzleşeme ve kendini inançta hissetmeme durumlarında etkindir. Ağrı hissedilmesine yol açar.
Kişi bir işi çok düzgün öğrendiğinde prefrontal kortexden idare sağlar. Örnek otomobil kullanmak uygunca öğrenildiğinde kararlar prefrontal korteksten alınır bu idare farklı beyin bölgelerinin uyarılmasını maniler. Bunun pratik karşılığı bilhassa eksik öğrenmenin ve pratik eksikliğinin performans korkusu olarak karşınıza çıkacağıdır. Pfrefontal korteks aldığı kararla beyinde itiraz ile karşılamazsa kişi zorlanmadan uygular. Örneğin usta bir şoför karar alırken tereddüt yaşamaz beyinden farklı engelleyiciler karşısına çıkmaz.
Performans korkusunun kıymetli bir tarafı bedenin gerilime ve dehşete kaç savaş ikilemine karşı verdiği karşılıktan oluşur. Gerilime cevap belirtilerini hakikat tanıma ve algılama gerilimin idaresinde kıymetli bir etaptır.
Topluluk önünde kaygılanmada da yalnız çalışırken güya topluluk önünde çalışıyormuşuz varsayımı ile kendimiz hazırlamalı ve insan kanılarından olumsuz etkilenmeme tekniklerini kullanmalıyız.
Stres altında yanlışsız yansılar verme performans derdinin üstesinden gelme de öğrenilen bir durumdur.
